Drzewko wielkanocne: tradycja, symbolika i zaskakujące fakty

Drzewko wielkanocne to coraz bardziej popularna dekoracja świąt wiosennych. Można je zrobić samodzielnie lub kupić gotową ozdobę. Drzewko z pisankami pięknie dekoruje ogród lub dom. Wnosi w naszą przestrzeń powiew wiosny, radości i życia! Powszechnie uważa się, że ten zwyczaj przywędrował do nas z Niemiec. Podobna tradycja istnieje jednak także w Finlandii. My również nie jesteśmy gorsi! Także w Polsce mamy zwyczaj robienia drzewek wiosennych. Tradycja ta od wieków znana jest w Krakowie. A mowa o drzewkach emausowych! Zainteresowani? Zachęcam do lektury.

Dekorowanie drzewek i gałązek to wielkanocna tradycja lubiana przez wielu z nas. Od pewnego czasu przybiera na sile. Dlatego też warto przyjrzeć się jej bliżej. Czym jest drzewko wielkanocne? Skąd się u nas wzięła ta tradycja? Gdzie jeszcze ją można spotkać? Poniżej garść ciekawostek i faktów.

Pixabay

Dekorowanie drzewek i gałązek wielkanocnych

„Google Arts & Culture” podpowiada, że drzewko wielkanocne to wiosenny krewniak choinki. Takie kolorowe dekoracje spotyka się przeważnie w niemieckich i austriackich miasteczkach. Zwane są  ostereierbaum lub osterbaum. Nagie gałęzie przyozdabia się tam pisankami w ogrodzie lub domu. Bajecznie kolorowe jaja (plastikowe, drewniane lub wydmuszki) wiesza się na wstążkach. Warto jednak zaznaczyć, że… ludzie robią drzewka wielkanocne od wieków, ale dokładne pochodzenie tej tradycji jest niejasne.

Niemcy – najbardziej znane drzewko wielkanocne

Najbardziej znane na świecie drzewko wielkanocne znajdowało się w mieście Saalfeld, we wschodnich Niemczech. W 1945 roku Volker Kraft zobaczył w swojej okolicy podobną dekorację i tak bardzo mu się spodobała, że postanowił stworzyć własną! Pierwsze drzewko wykonał w 1965 roku. Było to 18 jajek zawieszonych na jabłoni rosnącej w ogrodzie. Następnie takie dekoracje robił co roku. W pewnym momencie jemu i jego rodzinie dekorowanie drzewa mogło zajmować nawet 9 dni!!! Jaja zdejmowano po Wielkanocy, aby drzewko mogło wypuścić listki. Ostatecznie… liczba jaj na ostereierbaum pana Krafta osiągnęła 10 000! Na koniec swojej przygody z tradycją drzewek wielkanocnych (w 2016 r.) oddał on całą swoją kolekcję innym.

Finlandia – symboliczny prezent dla sąsiadów

W Finlandii istnieje podobna tradycja dekorowania gałęzi drzew. Robi się to, aby uczcić zmianę pór roku. Nagie gałązki brzozy i wierzby przynosi się do domów, gdzie są umieszczane w wazonach i często zdobione kolorowymi piórami, papierem krepowym oraz małymi dekoracjami. Kiedy pączki zaczynają się pokazywać, symbolizuje to koniec zimy i przebudzenie życia. Zdobione gałęzie są również rozdawane sąsiadom jako prezent.

Polska  – krakowskie drzewka emausowe

W Poniedziałek Wielkanocny w kościołach czyta się fragment Ewangelii opisujący spotkanie zmartwychwstałego Chrystusa z uczniami podążającymi do miejscowości Emaus. W średniowieczu powstał zwyczaj, by na pamiątkę tego wydarzenia, w drugi dzień świąt opuszczać miasto i podążać do którejś ze świątyń poza murami metropolii. Tradycja ta jest żywa w Krakowie, w postaci odpustu, odbywającego się u stóp klasztoru Norbertanek. Z tym krakowskim odpustem (zwanym w skrócie Emausem) wiązało się kiedyś wiele tradycji! Niektóre zostały zapomniane, ale na szczęście nie wszystkie. Wciąż odbywają się wielkanocne kiermasze, które przypominają dawne zwyczaje. Wśród najważniejszych elementów tamtejszych tradycji są zaś… drzewka emausowe!

Dawniej były to drzewka szczęścia sprzedawane na każdym wielkanocnym straganie. Taką dekorację wykonuje się z patyków, gałązek i ozdób przypominających ptaki oraz gniazdka. Emausowe drzewko symbolizuje powracającą wiosnę i budzące się życie. Wiąże się też z dawnymi obrzędami zaduszkowymi naszych przodków, którzy wierzyli, że dusze zmarłych powracają na ziemię w postaci ptaków i przysiadają w koronach drzew.

Niegdyś wierzono, że emausowe pamiątki odpędzają złe duchy oraz przynoszą szczęście. Wszystko dlatego, że w czasach pogańskich szczególnym kultem darzone były drzewa. Kiedy obchodzimy Wielkanoc, dawniej odbywały się wiosenne zaduszki. „Przez wiele lat na Emausie (odpuście) można było więc kupić drzewko życia jako pamiątkę z odpustu. Dziś taki symbol odradzającego się życia, pełny nadziei i radości jest nam może jeszcze bardziej potrzebny”: pisze na swojej stronie internetowej Muzem Krakowa.

Instytucja od lat zachęca do własnoręcznego wykonywania tej ozdoby wielkanocnej. Przypomina też, że tradycyjnymi elementami dekoracji są: zielone listki, ptaki, jajka i gniazda. Co więcej, krakowskie muzeum organizuje konkurs na najpiękniejsze drzewko emausowe!  Warto dodać, że ozdoba ta, nawiązująca do drzewek życia, posiada niezwykle bogatą symbolikę związaną z dawnymi obrzędami i zwyczajami. Tradycja wykonywania tej dekoracji sięga swymi korzeniami czasów przedchrześcijańskich!

To wszystko sprawia, że wiosenne drzewko szczęścia jest ozdobą, jaką warto mieć w swoim domu. Jeśli jeszcze szukacie pomysłów na dekoracje wielkanocne, warto się zainspirować tą piękną tradycją.

Pixabay

Jak zrobić drzewko wielkanocne?: kilka podpowiedzi

Pytanie to zadaje sobie wielu z nas. Na szczęście, drzewko wielkanocne jest proste do wykonania. Poza tym – w internetowej sieci każdy znajdzie mnóstwo porad. Do wykonania drzewka można wykorzystać gałązki wielkanocne – np. wierzbę, forsycję lub bukszpan. Sprawdzą się też gałązki drzew owocowych. Przydadzą się również wydmuszki. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie gotowych wielkanocnych zawieszek (jajka, ptaszki, gniazdka), a także wstążek, kwiatów (prawdziwych lub sztucznych) oraz innych ozdób tematycznych. Drzewka wielkanocne ręcznie robione… to urocza ozdoba. Samodzielne wykonanie dekoracji daje zaś dużo radości i może być przyjemnym zajęciem dla całej rodziny.

Dzięki drzewku z pisankami ogród stanie się bardziej kolorowy. Dekoracja w domu nada zaś wnętrzu unikalny, odświętny charakter. Ozdoba może stanąć na stole, regale czy kredensie. Jeśli ktoś nie ma czasu na własnoręczne przygotowanie drzewka – oferta gotowych ozdób jest ogromna. Na koniec, warto dodać, że szalenie modne od kilku lat są drzewka wielkanocne na pniu. Poza tym: dekoracje zrobione z bukszpanu czy z jajek.

Pexels

PS Tworzycie drzewka wielkanocne? W moim woj. zachodniopomorskim często można spotkać w okresie świąt wiosennych ogrody z drzewami udekorowanymi pisankami. Z kolei moja mama ma gotowe drzewko wielkanocne na pniu, jest ono dekoracją wnętrza. Babcia kiedyś zdobiła zawieszkami-pisankami krzewy w swoim ogródku. Ja natomiast dekoruję wielkanocnymi elementami gałązki bukszpanu w wazonie i stawiam go na stole bądź komodzie.

autor: Urocznica, źródła: artsandculture.google.com, „Polskie tradycje i obyczaje”, A. Willman, S. Chmiel, Dragon 2016, dzieje.pl, muzeumkrakowa.pl, zdjęcia: Pixaby, Pexels

Dekoracje wielkanocne: symbolika, trendy i ciekawostki