Ciekawostki, cytaty i przysłowia o kwietniu

„Kwiecień… włożył we wszystko ducha młodości”: to podobno słowa Williama Szekspira. Pogoda jest zmienna, ale przyroda robi się coraz bardziej urozmaicona. Kwitną drzewa, krzewy, roślinność leśna, ogrodowa i parkowa. Pojawia się coraz więcej zwierząt. Trwa kwiecień, czwarty miesiąc roku, który według kalendarza gregoriańskiego ma 30 dni. Na półkuli północnej to miesiąc wiosenny, a na południowej – jesienny. Nazwa miesiąca pochodzi od kwitnących wtedy kwiatów. Oto ciekawostki, cytaty i przysłowia o kwietniu.

W kwietniu obchodzimy m.in. Prima aprilis, Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, Światowy Dzień Zdrowia, a także Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. To piękny oraz barwny miesiąc. Zapraszam na przegląd, który prezentuje wybrane ciekawostki, cytaty oraz przysłowia o kwietniu.

Pixabay

Nazwa miesiąca kwietnia

Dzisiejsza nazwa miesiąca nie pozostawia zbyt wielu wątpliwości, jej pochodzenie jest proste. W kwietniu wszystko kwitnie. Nieco inaczej ma się sprawa z dawnym określeniem tego miesiąca. „Łżykwiat” to staropolska nazwa kwietnia. Określenie pochodzi stąd, że miesiąc „wyłudza z ziemi przedwcześnie kwiaty”.

„Słownik polszczyzny XVI wieku” podaje jeszcze, że o kwietniu mówiono dawniej „ksantyk” oraz „aprylis” (od łacińskiej nazwy Aprillis zapożyczonej przez większość języków europejskich). O kwietniu mówiono w dawnych wiekach także „dębień” (od zieleniejących się dębów).

Pixabay

Przysłowia o kwietniu

W języku polskim mamy sporo powiedzonek o kwietniu. – W kwietniu łąki, lasy i ogrody okrywają się wreszcie zielenią, ale „kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata”, jednak „jak przygrzeje słonko, przejdzie kwiecień łąką”. Najlepszy dla plonów jest kwiecień mokry, deszczowy, ale bez burz i wichur: „suchy marzec, kwiecień mokry, maj przechłodny – nie będzie rok głodny”, a „kwiecień, co deszczem rosi, wiele owoców przynosi” –  przypomina kilka z nich na swojej stronie www Narodowe Centrum Kultury.

Inne znane przysłowia o kwietniu to m.in. „Pogody kwietniowe – słoty majowe”, „Ciepły kwiecień, mokry maj – będzie zboże jako gaj”. Liczne przysłowia na kwiecień można znaleźć w „Księdze przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich” Samuela Adalberga. Poniżej kilka z nich.

• „Choć już w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zawieje”.
• „Deszcze częste w kwietniu wróżą, że owoców będzie dużo”.
• „Grzmot w kwietniu – dobra nowina, już szron roślin nie pościna”.
• „Na kwiecień lada z czego wianek upleciem”.
• „Jeszcze w kwietniu zimno i na żaby i na baby, i na las, a najwięcej na nas”.

Pixabay

Kwiaty kwitnące w kwietniu

Wiosenny ogród jest pełen barw. W kwietniu kwitną rośliny cebulowe, bulwiaste oraz dwuletnie, a poza tym – byliny, krzewy oraz drzewa. Jakie kwiaty kwitną w kwietniu? Sporo różnorodnych. Wśród zieleni tego miesiąca swoje kwiaty ukazują nam m.in. cebulica syberyjska, hiacynt, krokus, narcyz, snieżyca wiosenna, szachownica cesarska, szafirek, tulipan, fiołek, niezapominajka, stokrotka, barwinek, miodunka, przylaszczka, sasanka, zawilec, azalia, dereń, forsycja, magnolia, tawuła, śliwa, wiśnia, kalina, pigwowiec, porzeczka.

Najpopularniejsze kolory kwietniowych kwiatów to żółty, biały oraz różowy, choć oczywiście pojawiają się też inne, np. fioletowy, czerwony, niebieski. Kwiecień to dobry czas dla miłośników roślin. Warto ten moment wykorzystać na prace w ogrodzie, na balkonie lub tarasie.

Pixabay

Cytaty o kwietniu z poezji i prozy polskiej

Ciekawe portrety kwietnia przedstawiło sporo polskich literatów. O miesiącu pisali nasi znani prozaicy oraz poeci. Co istotne, my obchodzimy Światowy Dzień poezji 21 marca, ale np. w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie to kwiecień jest miesiącem poezji (ang. National Poetry Month).

• „Kwiecień-plecień — powiada nasze polskie przysłowie;/ jeszcze w nim brzydkiej zimy ślad się ostatni nie zatarł,/ więc radzę wam, dziateczki, uważajcie na zdrowie,/ bo w kwietniu bardzo łatwo o grypę i katar!”. Józef Birkenmajer, „Kwiecień (cały wiersz)
• „Kwiecień był, godzina szósta: cierpkość parowała z drzew – wspomnienie mrozu. Zawilce bielały, na brzozach drżało od wisiorów, wiatr zrobił się ciepły jak dobre słowo, obłoki nasiąkały chłodem”. Maria Kuncewiczowa, „Dwa księżyce”
• „Piękny to dzień!… Natura cała/ W odświętny strój się przyodziała/ I ziemia niebu się kłania….”. Marian Gawalewicz, „Kwiecień”
• „Na wierzbach, co puszyste wypuściły kotki,/ Słychać brzęk os, wiosennych poranków hymn słodki./ I drozd już piosnkę zaczął urywaną; śpiewa/ I słucha, bo się ozwał głos z drugiego drzewa”. Konstanty Górski, „Kwiecień”
• „Początek kwietnia, jeden z tych miesięcy, które służą za przejście między zimą i wiosną. Śnieg już zniknął, ale nie ukazała się jeszcze zieloność; drzewa są czarne, trawniki szare i niebo szare: wygląda jak marmur poprzecinany srebrnymi i złotawymi nitkami”. Bolesław Prus, „Lalka”
• „Kiwa się gło­wa szczę­śli­wa,/ O goź­dzik no­sem po­trą­ca/ I niu­cha wio­sny za­ży­wa/ Bez­tro­ska, pro­mie­nie­ją­ca…”. Julian Tuwim, „Kwiecień”
• „Kwiaty! kwiaty! kwiaty! kwiaty!/ Gdzie rzuć wzrok! — wszerz — wzdłuż!/ W kwiatach światy — i zaświaty,/ W kwiatach gwiezdnych róż”. Artur Oppman, „Kwiecień”
• „i choć nikt się o wiecz­ność mo­ty­la nie trosz­czy,/ zmar­twych­wstał co do roż­ka,/ co do jed­nej krop­ki”. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, „16 kwietnia”

Pixabay

Znacie inne cytaty i przysłowia o kwietniu? Podzielcie się nimi w komentarzach.

Więcej ciekawostek przyrodniczych w dziale Zielnik, recenzje, cytaty i teksty o literaturze – w Biblioteczce. 

autor: Urocznica, źródła: spxvi.edu.pl, nck.pl, wikiquote.org, poezja.org, zielonyogrodek.pl, ladnydom.pl, zdjęcia: Pixabay