Czeremcha: ciekawostki o roślinie leczniczej i poetyckiej

Właśnie kwitnie czeremcha! Jej białe, pachnące, miododajne kwiatostany przyciągają wzrok i budzą zmysły. „w kwiatkach czeremchy/ odurzony zapachem/ mój szalony gniew/ osunął się na kolana”: napisała Halina Poświatowska w jednym z wierszy. Nic dziwnego. Kwiaty czeremchy mają upojną woń. Ta roślina kryje jednak w sobie znacznie więcej niż się na pozór wydaje. Warto przyjrzeć się jej bliżej. Zapraszam więc na kolejne ciekawostki roślinne!

Śliwa kocierpka, kocierba, trzemcha, smrodynia, czeremucha, kotarba… To tylko kilka nazw, jakimi nazywana jest czeremcha.

Pixabay

Drzewo czeremcha, czyli pospolita roślina

Czeremcha występuje w Europie, Azji i na Syberii. W Polsce jest rośliną pospolitą. Rośnie w wilgotnych lasach, nad brzegami rzek, jezior oraz strumieni. Drzewa i krzewy sadzone są także czasem jako ozdobne ze względu na atrakcyjne kwiaty, owoce. Gatunek ten ma niewielkie wymagania glebowe, jest umiarkowanie światłożądny, odporny na mrozy, suszę czy zanieczyszczenia powietrza.

Kocierpka należy do jednej rodziny wraz z wiśnią, czereśnią, śliwą i migdałkiem. To ważna roślina żywicielska dla zwierząt. Jej owocami chętnie żywią się ptaki oraz ssaki. Koraliki czeremchy nie są przysmakiem dla ludzi, ale w Ameryce produkuje się z nich galaretki, kisiel i wino.

Roślina ta ma też właściwości lecznicze. W medycynie ludowej to środek odkażający, ściągający, przeciwreumatyczny. Popularna jest np. nalewka z czeremchy. Wspomaga ona usuwanie toksyn z organizmu. Podobno roślina pozytywnie wpływa również na nasze samopoczucie. Nazywana jest „drzewem marzeń”, bo dobrze się pod nią odpoczywa.

Pexels

Czeremcha zwyczajna, czyli zieleń magiczna

W słowiańskiej tradycji i kulturze zajmuje ważne miejsce. W dawnej magii była to roślina ochronna. Używano jej do wieszczych transów. Podobno miała moc chronienia przed piorunami. Była też skuteczna przeciwko złym czarom.

Roślina budziła również natchnienie. Pojawia się w naszym folklorze i pieśniach. Często inspirowała pisarzy oraz poetów. Znajdziemy ją np. u Zimorowica i Mickiewicza, ale też Poświatowskiej oraz Sapkowskiego. „Czeremcha pachnie gorzko” to zaś powieść społeczno-obyczajowa Marii Szuleckiej. Stała się inspiracją także dla filmowców, pełni ważną rolę w „Jasminum”.

Pixabay

Czeremucha, czyli zieleń pogranicza

Czeremcha-Wieś to mała miejscowość położona w województwie podlaskim. Czeremszyna to zaś zespół folkowy, łączący tradycyjne wpływy muzyczne z pogranicza polsko-białorusko-ukraińskiego. Poza tym, Czeremcha to również nazwa opuszczonej osady w województwie podkarpackim.

Warto dodać, że roślinę tę kochał polsko-ukraiński poeta pogranicza Bohdan Ihor Antonycz. Pochodzący z Łemkowszczyzny twórca pisał w jednym z wierszy: „Noc gorąca kwieceniem pijana/ mgła czeremchowy snuje dym/ gwiezdnym pyłem litery lecą/ z otwartej księgi na stole mym” („Czeremchowy wiersz”). W innym zaś: „Moja kraino rozsiadła na wierchach/ nie zapomnij czeremch swoich/ kiedy nad nimi wysoko płynie/ księżyca owsiany kołacz” („Czeremcha”).

Pixabay

autor: Urocznica, źródła: wikipedia.org, encyklopedialesna.pl, encyklopediafantastyki.pl, gazetakrakowska.pl, zso4legnica.pl/2010/08/16/o-szkole/, zdjęcia: Pixabay

Kwiat jabłoni: ciekawostki i cytaty poetyckie