21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Święto przypomina wszystkim, jak ważna jest troska o mowę rodzimą, a także dbałość i wrażliwość na słowo. Nasza polszczyzna jest różnorodna i niepowtarzalna. Obecnie przeżywa jednak gwałtowne zmiany. Liczne zapożyczenia, tendencja do skracania, zdrabniania, brutalizacja, potocyzacja… Dzisiejsze święto to doskonała okazja, żeby większą uwagę zwrócić na mowę ojczystą. Dlaczego kultura języka jest ważna? Być może tu znajdziecie inspirującą odpowiedź.
Dzień Języka Ojczystego powinien być ważną datą w kalendarzu każdego z nas. Mowa jest istotną częścią narodu i świadectwem jego istnienia. Powinniśmy używać jej poprawnie, dbać o nią, a także cieszyć jej pięknem. W tym wszystkim pomaga – kultura języka. Dlaczego jest ważna? Czemu służy? Sprawdźcie!
Pexels
1/ Coraz więcej języków zanika
UNESCO zwraca uwagę na to, że „różnorodność językowa jest coraz bardziej zagrożona, ponieważ coraz więcej języków zanika”. Co 2-3 tygodnie znika bezpowrotnie jeden język, a razem z nim związane z ową mową bogactwo kulturowe! To niepokojące tempo. Szacuje się, że polski jest językiem ojczystym około 44 milionów ludzi na świecie. W różnym stopniu zna go niemal 50 milionów osób. Mimo to, nie powinniśmy żyć w przekonaniu, że język ojczysty jest wartością wieczną lub umiejętnością, której nikt nam nie odbierze. Może się okazać, że takie przeświadczenie jest mylne…
Języki, ze swoim złożonym znaczeniem dla komunikacji, tożsamości, integracji i edukacji, mają ogromne znaczenia dla całego globu. Jednak są coraz bardziej zagrożone lub całkowicie zanikają. Niekorzystnie wpływa to także na różnorodność kulturową świata. Dlatego warto dbać o własną mowę. Kultura języka jest ważna… A to tylko jeden z argumentów!
grafika: urocznica.pl
2/ Język to podstawowy środek komunikacji
„Kultura języka” to termin językoznawczy, jednak każdy powinien znać to pojęcie. Najogólniejsza definicja profesora Andrzeja Markowskiego brzmi: „świadome i celowe posługiwanie się językiem we wszelkich sytuacjach komunikatywnych”.
Język jest podstawowym sposobem komunikacji międzyludzkiej, narzędziem myślenia, a także poznawania świata. Za jego pomocą przekazujemy informacje, wyrażamy emocje, uczucia czy oddziałujemy na innych. Język jest pośrednikiem między nami a światem zewnętrznym! Pozwala poznawać i interpretować rzeczywistość obecną, a także przeszłość.
Ważne jest przestrzeganie zasad poprawności językowej, aby komunikowanie się z otoczeniem było szybsze, łatwiejsze i skuteczniejsze. Warto wypowiadać się zrozumiale. Należy też umieć dobierać środki językowe do okoliczności. Dobrze jest wykazywać troskę o mowę codzienną. Każdy powinien szanować również zasady etykiety językowej.
3/ Mowa to nasza wizytówka
„Język jest mapą drogową kultury. Mówi skąd ludzie pochodzą i dokąd zmierzają”: stwierdziła pisarka Rita Mae Brown. „Język jest dokładnym odzwierciedleniem charakteru i dojrzałości osób, które się nim posługują”: te słowa wypowiedział działacz społeczny Cesar Chavez.
Język świadczy o nas w dużo większym stopniu niż byśmy się spodziewali. Mowa jest obrazem naszego sposobu myślenia, osobowości, temperamentu, a przede wszystkim kultury. Styl wypowiedzi świadczy o wnętrzu człowieka. Ludzie często postrzegają nas na podstawie sposobu mówienia. Język jest obrazem nas samych. Wiele mówi o intelekcie i duchowości człowieka. Powinniśmy więc starać się mówić pięknie i ciekawie. Tę umiejętność nabywamy dzięki słuchaniu, rozmowom, ale też czytaniu wartościowych dzieł literackich.
grafika: urocznica.pl
4/ Język jest częścią kultury
Kultura języka jest wpisana w szeroko pojętą kulturę. Dbając o naszą mowę, zachowujemy swoją tożsamość, odrębność i narodowość. W ten sposób podtrzymujemy kulturę domu rodzinnego i dbamy o tradycję przodków. Umiejętność poprawnego mówienia czy pisania jest naprawdę ważna. Warto zwracać uwagę na estetykę wypowiedzi. Należy posługiwać się językiem polskim ze świadomością, że to nie tylko narzędzie komunikacji, ale też wartość kultury.
„Język jest zasadniczym składnikiem kultury narodu. (…) jest nie tylko składnikiem kultury narodu, ale zarazem najlepszym odbiciem tej kultury. W języku jak w zwierciadle odbijają się doświadczenia społeczne jednostki i narodu”: te słowa zapisał językoznawca Piotr Bąk w książce „Gramatyka języka polskiego”.
5/ Świadomość językowa to droga do samodoskonalenia
Każdy język to skarb. Część tożsamości narodowej. Wyraża się w nim zbiorowa pamięć, tradycja, historia i kultura. Język pomaga budować siłę społeczności, a także pozwala jej trwać mimo zmiennych kolei losu. To też część naszej tożsamości osobistej! Język poszerza horyzonty. Człowiek dbający o swoją mowę jest postrzegany jako osoba kulturalna. Dbałość o codzienną polszczyznę pomaga precyzyjniej wyrażać emocje, lepiej rozumieć otaczający nas świat i… poprawić samoocenę.
Profesor Jan Miodek, jeden z najbardziej znanych autorytetów w sprawach języka polskiego, napisał kiedyś: „Im sprawniejszy język, tym kontakt z innymi ludźmi będzie skuteczniejszy i łatwiejszy. Język jest podstawowym narzędziem naszego funkcjonowania w społeczeństwie, a granice naszego języka są granicami naszego świata. Przecież myślimy właśnie w języku. Praca nad językiem jest zatem najefektywniejszą pracą nad myślą, nad naszym intelektem. O tym nie można zapominać”.
Pexels
Czy zwracacie uwagę na kulturę języka? Dbacie o swoją codzienną polszczyznę? Dajcie znać w komentarzach!
autor: Urocznica, źródła: polskieradio.pl, informatorects.uw.edu.pl, zssrzyki.andrychow.eu/nauczyciele/publikacje, skupszop.pl/blog, spwolak.pl, ef.pl/blog/language, zdjęcia: Pexels
Niezwykła polszczyzna. 3 ciekawostki o języku polskim
Mowa to nasza wizytówka – oj, tak. Często zapomnimy o tym w powszechnym kulcie wyglądu
Niestety… Ważne chociaż samemu o tym pamiętać i dbać o codzienną mowę.
Ja jak ognia – w mowie czy w piśmie – unikam jak ognia wulgaryzmów i walczę z tym u innych. Z innych spraw – 8 lat uczyłem się rosyjskiego, w tym 4 lata intensywnie w LO – i zdawałem ustny egzamin z tego języka na maturze w 2001 roku. I walczę z rusycyzmami do tej pory. Pozostało mi przeciąganie samogłosek jeszcze , zdaniem zaprzyjaźnionej polonistki 😉 . Nie słyszałem / nie czytałem o tym święcie, ale jest bardzo ważne, jak widać. Pozdrawiam Urocznico – wkrótce nowy blog – ściśle historyczny i poświęcony tylko starożytności 🙂 .
Powszechna wulgaryzacja języka to okropne zjawisko! Co do nowego bloga: fajnie. 🙂
Ciekawy post. Ostatnio obejrzałam wykład Macieja Makselona o feminatywach i dał mi dużo do myślenia na temat naszego pięknego języka 🙂
Feminatywy to temat rzeka… i ważna kwestia w dyskusjach o ewolucji języka polskiego. 🙂
Jestem bardzo wyczulona na stosowanie poprawności językowej i przeraża mnie panujące wszechobecnie lekceważenie w tym zakresie. Niestety… myślę, że zmierzamy w złym kierunku. Dzisiejsza skłonność niektórych osób do tego, by gdziekolwiek zaistnieć, czy to w mowie czy w piśmie, byle jak ale zaistnieć, jest czasem przerażająca, a u mnie wywołuje niechęć, żeby nie powiedzieć ostrzej. Czasem płakać mi się chce, kiedy – zwłaszcza na blogach – widzę po wielokroć powtarzane błędy. Mimo poprawek, w postaci prawidłowo użytych form w komentarzach przez osoby komentujące, w ponownych wpisach te błędy pojawiają się ponownie, tak jakby autor bloga w ogóle tych komentarzy nie czytał… Sama często tak robię, nie poprawiam nigdy autora, ale w komentarzu staram się użyć tego nieprawidłowo napisanego słowa, pisząc je poprawnie. Smutne to bardzo, dla mnie jest to ewidentne lekceważenie czytelnika.
Poprawność i kultura języka to niestety lekceważone tematy… Sieć internetowa też rządzi się swoimi prawami. Najważniejsze to samemu dbać o słowo mówione i pisane. Być dobrym przykładem. 🙂
Kultura języka jest bardzo ważna. W szczególności w dobie wszelakich mediów społecznościowych.
Język w przestrzeni internetu… to kolejny temat rzeka.
Świetny post!!! Kocham nasz język w postaci pisanej i mówionej, lepiej bym tego nie ujęła 🙂
Świetnie, że wciąż są ludzie, który kochają polszczyznę. 🙂
Świetny wpis 😉
🙂
Bardzo ciekawy i przydatny post.
Zgadzam się z Tobą, że przede wszystkim sami musimy zwracać uwagę na poprawność językową.
Tymczasem dziś idzie się trochę na skróty, w sieci jest to bardzo widoczne. I trochę trudne do korekty.
Dziękuję za życzenia, Urocznico.
Pozdrawiam serdecznie
Najważniejsze by samemu dbać o słowo w mowie i piśmie. 🙂
Dzięki Tobie się sporo dowiedziałam . Nawet nie wiedziałam ze jest takie święto
🙂
Nie sposób się z Tobą nie zgodzić- sam styl wypowiedzi, może nam wiele powiedzieć o człowieku.
Dbam o swoją codzienną polszczyzne, choć muszę przyznać że był okres czasu, gdzie,,ona u mnie ginęła”.
Pracuje jednak nad tym i wszystko wraca do normy 😀
Pozdrawiam
Super, język wymaga nieustannej pracy. 🙂
Bardzo ciekawy wpis, oczywiście sami musimy dbać o kulturę języka, chociaż obecnie szczególnie w mediach społecznościowych wypowiedzi są zastępowane znakami i tak już chyba pozostanie 🙂
Na szczęście media społecznościowe to nie wszystko! 🙂
Witam serdecznie ♡
To zdecydowanie ważne święto i waży temat. Warto szanować nasz jeżyk jak również o niego dbać. Doszkalać, trenować… nie mówię, że przyjemnie jest słuchać wyłącznie poprawnej polszczyzny, ale jak słucham takich typowych slangów rodem z pod budki z piwem to… no jakoś tak niesmacznie jest. Już nie chodzi o wulgaryzmy czy mylenie bynajmniej z przynajmniej, ale o te zdania składane w taki sposób, że ja naprawdę nie wiem co autor ma na myśli 😀
Pozdrawiam cieplutko ♡
To fakt, niektórzy w ogólnie nie dbają o to co mówią i jak mówią… Ważne samemu być dobrym przykładem. Zarówno w słowie mówionym, jak i pisanym. 🙂
Zatraca się niestety w czasach współczesnych kultura słowa, bycia, zachowania!
Jest pozwolenie na wulgaryzmy, chamstwo, -niestety☹
Pozdrawiam ciepło, ale z reflekjsą w roli głównej💛🙂🌼
Niestety… ale na szczęście, jak widać po zainteresowaniu tym tematem, jest wielu ludzi, którym zależy na kulturze słowa. 🙂
Bardzo mądry wpis! Szanujmy nasz język 🙂
Warto dbać o swoją codzienną mowę. 🙂