Zwiastuny wiosny, kwiaty Afrodyty, ulubione rośliny Napoleona, symbol miłości i radości… Fiołki. Ich rodzina obejmuje setki gatunków! Rosną głównie w Europie, później w Azji, Ameryce oraz Australii. Ich liczne odmiany są roślinami ozdobnymi (np. bratek ogrodowy). Właśnie kwitną fiołki wonne, dlatego warto przyjrzeć się bliżej tej roślinie. Poniżej wybrane ciekawostki oraz cytaty o wdzięcznym kwiatku.

Rodzina fiołków około 600 gatunków. Rośliny zasiedlają zróżnicowane stanowiska. Wśród nich jednym z najbardziej znanych gatunków jest fiołek wonny (viola odorata).

fiołek wonny (viola odorata)

Fiołek wonny – pachnący i uwielbiany

Popularny fiołek wonny lubi np. tereny leśne, zaciszne zakątki, stare parki i ogrody. Zazwyczaj kolor jego kwiatów jest fioletowy lub biały. Kwitnie od marca do maja, czasem też wczesną jesienią. Cechuje go intensywny, słodki zapach. To wszystko sprawia, że jest bardzo lubiany. Znajduje zastosowanie w ogrodnictwie, zielarstwie, kosmetyce i kulinariach. Poniżej garść ciekawostek na jego temat.

Roślina ogrodowa

Fiołek był ulubionym kwiatem ogrodowym w średniowieczu i XIX wieku. Lubi żyzną, umiarkowanie wilgotną glebę oraz półcień. Nadaje się na rabaty, skalniaki, do sadzenia pod drzewami, krzewami, w  grupie. To piękna ozdoba w zakątkach naturalistycznych oraz ogrodach przydomowych.

Naturalny lek i kosmetyk

Fiołek wonny jest rośliną leczniczą. To surowiec zielarski. Działa odkażająco, rozkurczowo, pomaga w infekcjach. Z kwiatów dawniej produkowano syrop na kaszel i środki nasenne. Uważano też, że fiołek to lekarstwo na złamane serce. Liście rośliny w tradycyjnej medycynie dawniej stosowano zewnętrznie – zmniejszały opuchliznę, łagodziły podrażnienia. Płatki dodawano do kąpieli – koiły skórę.

Fiołki wonne podobno są świetnym remedium na ból głowy i łagodzą stres. Poprawiają humor. W starożytnej Grecji fiołki wieńczyły głowy biesiadników (sądzono, iż chronią od upicia się i migreny). Roślina działa łagodząco, detoksykująco na skórę. Fiołek wonny używany jest do produkcji perfum. W kosmetyce – także m.in. do tworzenia mydeł.

Słodki smakołyk

Fiołek wonny ma też zastosowanie w sztuce kulinarnej. Dodaje się go do wiosennych zup, sałatek, aromatyzowania octu, lodów. Kwiaty fiołka wonnego smakują słodko i owocowo. Można z nich przygotować np. konfiturę, napoje, różne desery.

We Francji w sprzedaży jest likier fiołkowy. Z liści rośliny można zrobić herbatkę. Olejek z fiołka wykorzystuje się zaś w cukiernictwie, w USA np. do produkcji babeczek i pianek. Kandyzowane fiołki kochała cesarzowa Sisi. Były to jedne z jej ulubionych łakoci. Starożytni Grecy dodawali natomiast fiołki do napojów miłosnych.

Symbolika fiołka

Fiołek symbolizuje, według mowy kwiatów, skromność, pokorę, cnotę, piękno, wierność, szczerość, czystość, niewinność, stałość w uczuciach, prawdę i szczęście. To znak wiosny. Symbol miłości. Według mitologii greckiej wyrósł z krwi Ajaksa Wielkiego, Attisa albo powstał z oddechu Io. Był poświęcony Afrodycie.

Cytaty o fiołkach

Fiołek pojawia się w wielu tekstach oraz słynnych cytatach. Pisarze często się nim inspirowali, odwoływali do jego zapachu i wyglądu. Fiołki pojawiały się m.in. w wierszach Safony, w esejach Francisa Bacona, wielokrotnie u Williama Szekspira. Były natchnieniem także dla wielu polskich twórców: Adama Asnyka, Cypriana Kamila Norwida, Władysława Broniewskiego, K.I. Gałczyńskiego, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Na koniec kilka cytatów o fiołkach.

„Gdyby pocałunek mógł być obrazem, to przypominałby fiołek (…)”. Lucy Maud Montgomery, „Ania z Avonlea”

„A dalej fiołki,/ Wskroś trawy, pod rosą,/ W świeżych swych czareczkach/ Woń przesłodką niosą”. Maria Konopnicka, „Nasze kwiaty”

„Serdecznym liściem ogrzane/ Chcąc miłości aksamit wysłowić/ Skromne fiołki/ śpiewają wonności sopranem/ W świecie kwiatów/ Fiołek – to słowik”. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, „Fiołek – to słowik”

„Zielono nam w głowie i fiołki w niej kwitną/ Na klombach mych myśli sadzone za młodu”. Kazimierz Wierzyński, „Zielono nam w głowie”

„Świetność róży i biel lilii nie ograbią małego fiołka z jego zapachu ani stokrotki z jej prostego wdzięku”.  Św. Teresa z Lisieux

Pixabay

autor: Urocznica, źródła: „Miłosna mowa kwiatów”, „Jadalne kwiaty”, wikipedia.org, wikiquote.org, klaudynahebda.pl, zdjęcia: Pixabay

Ciekawostki, cytaty i przysłowia o kwietniu