Powieść dworska, historyczna, romans, biografia… „Hrabina Cosel” to jedna z lepszych książek, z jakimi ostatnio miałam do czynienia. Barwna, wciągająca, inspirująca. Wywołująca u odbiorcy szereg różnych emocji. Trafiłam na nią w doskonałym momencie! Towarzyszyła mi podczas zwiedzania Saksonii i była najlepszym przewodnikiem, jakiego mogłam sobie wymarzyć.
Mimo, że autor tej książki, Józef Ignacy Kraszewski, był swego czasu jednym z najpłodniejszych pisarzy polskich, raczej słabo znamy jego twórczość. Niesłusznie! „Hrabina Cosel” to dobry dowód na to, jak niezwykłym był literatem.
Tablica na willi pisarza w Dreźnie (Kraszewski Museum).
Drezdeński epizod
„Hrabina Cosel” to powieść Kraszewskiego z 1873 roku, która przedstawia losy jednej z najsłynniejszych metres królewskich, Anny Cosel – kochanki Augusta II Mocnego. Książka wraz z „Brühlem” oraz „Z siedmioletniej wojny” tworzy tzw. trylogię saską, wyróżniająca się mocnymi podstawami historycznymi. Pisarz napisał ją, mieszkając w Dreźnie (dokładniej w willi przy Nordstrasse 28). Książka jest uznawana za jedną z najpiękniejszych, najbardziej znanych powieści Kraszewskiego i była wielokrotnie wydawana, a także tłumaczona na inne języki. Zajmuje szczególne miejsce w literackim dorobku polskiego pisarza, bo wyróżniają ją walory historyczne oraz artystyczne.
Portret hrabiny w Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie (Kraszewski Museum).
Co więcej, powieść została dwukrotnie zekranizowana, zarówno przez polskich, jak i niemieckich filmowców. Znacząco wpłynęła też na legendę słynnej hrabiny, która do dziś jest żywa. W drezdeńskim Boulevardtheater grany jest musical „Barock Me, Grӓfin Cosel” inspirowany romansem hrabiny i polskiego króla, a zamek Stolpen, w którym Cosel spędziła wiele lat, to jeden z obowiązkowych punktów wycieczek do Saksonii. Wracając jednak do samej powieści…
Zamek Stolpen był siedzibą i więzieniem hrabiny Cosel przez 49 lat…
Historia, którą trzeba było opisać
Książka Kraszewskiego opowiada o niezwykłej kobiecie i w sposób poruszający przedstawia dzieje jej życia. Hrabina Cosel, a właściwie Anna Konstancja von Brockdorff, to jedna z najciekawszych, najbarwniejszych postaci saksońskiej historii. Kiedy poznała Augusta II Mocnego była żoną wysokiego urzędnika finansowego. Król usłyszawszy o jej urodzie, sprowadził ją do Drezna. Namówił piękność do tego, by została jego metresą. Anna zanim się na to zgodziła, postawiła władcy warunki – rozwód z mężem oraz obietnicę, że w przyszłości zostanie żoną Augusta. Król na to przystał. Rozpieszczał Annę, a ta wiodła u jego boku bajkowe życie. Niestety, kochliwość Augusta, zmienny nastrój oraz intrygi dworskie przerwały szczęśliwy czas hrabiny. Cosel wypadła z łask króla. Nie chciała się z tym pogodzić, co pociągnęło za sobą tragiczne skutki…
Klimatyczna starówka Drezna. Anna była oczarowana tym miastem.
Powieść polskiego pisarza to jednak nie tylko poruszająca biografia hrabiny, ale i ciekawy obraz epoki, w tym obyczajów panujących na dworze królewskim. Książkę wyróżniają solidne podstawy historyczne – Kraszewski pisząc „Hrabinę Cosel” korzystał z bogatego materiału źródłowego, sięgał do pamiętników z czasów panowania Augusta II. Starał się też jak najwierniej przedstawić życiorys słynnej kochanki króla, choć pozwolił sobie na nieco fikcji, która dodała dynamiki oraz koloru tworowi literackiemu, a także pomogła mu lepiej zobrazować charaktery bohaterów powieści. To wszystko sprawia, że opowieść o hrabinie jest niezwykle wciągająca.
Katedra Świętej Trójcy w Dreźnie: tu spoczywa serce Augusta Mocnego.
Literacka perełka: “Hrabina Cosel”
Powieść Kraszewskiego wyróżnia piękny, bogaty język. Oczywiście, trzeba mieć na względzie to, że książka została napisana w XIX wieku. Ogromną zaletą tej prozy są też intrygujące postaci. Wyraziści bohaterowie sprawiają, że ich losy, poczynania oraz decyzje śledzi się z ogromnym zainteresowaniem. Literackie portrety hrabiny i króla Augusta, a także opis dziejów ich romansu, to majstersztyk. Kraszewski zgrabnie operował słowem, umiał tworzyć wciągające fabuły oraz czarować odbiorcę sprawiając, by ten jak najdłużej zostawał przy jego opowieści.
Pałac Pillnitz: tutaj przez pewien czas także mieszkała Cosel.
Po „Hrabinę Cosel” sięgnęłam ze względu na podróż do Saksonii. Nie zdążyłam przed wyjazdem kupić książki. W trakcie wyjazdu przesłuchałam audiobook opracowany przez Polskie Radio. Powieść czyta w niej Krzysztof Gosztyła. Szczerze polecam to opracowanie. Słucha się tej opowieści z zapartym tchem oraz prawdziwym zainteresowaniem.
Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie mieści się przy ulicy Nordstrasse 28. Pisarz mieszkał tu kilka lat i napisał ogromną ilość książek, w tym wspomnianą: trylogię saską.
Literacka historia o hrabinie towarzyszyła mi podczas całej podróży po Saksonii i znacznie mi ją ułatwiła oraz wzbogaciła. Zwiedzałam piękne miejsca, a powieść Kraszewskiego tłumaczyła ich znaczenie, opowiadała dzieje ludzi z nimi związanymi. Polecam „Hrabinę Cosel” nie tylko jako wciągająca lekturę, ale też przewodnik oraz dopełnienie podróży do krain saksońskich. Mam zamiar oczywiście kupić też wersję drukowaną powieści. Cieszę się, że odkryłam Kraszewskiego. Wcześniej czytałam tylko „Starą baśń”, teraz mam zamiar bliżej zapoznać się z jego twórczością.
Audiobook powieści, który towarzyszył podczas podróży do Saksonii.
Tytuł: Hrabina Cosel
Autor: Józef Ignacy Kraszewski
Rok wydania: 1873
Opracowanie: Polskie Radio
Czyta: Krzysztof Gosztyła
autor: Urocznica, zdjęcia: achiwum prywatne, wszystkie fotografie związane są z książką i jej autorem
