Wrotycz pospolity: ciekawostki o polnej roślinie

Silnie aromatyczna, charakterystyczna roślina, powszechna i uważana za chwast. Wrotycz pospolity to gatunek z rodziny astrowatych. Występuje w Europie i Azji. Rośnie na łąkach, przy drogach, na miedzach. Kwitnie w letnich miesiącach. To jeden z najbardziej popularnych kwiatów polnych. Teraz też popularny element bukietów późnego lata, z tej okazji zapraszam więc na kilka ciekawostek.

Wrotycz pospolity trudno pomylić z innym gatunkiem. Wyróżnia się spośród większości kwiatów polnych złocistym gronem półkulistych, dekoracyjnych koszyczków. Co jeszcze o nim wiadomo?

Pixabay

„Gdzie skraj drogi słońcem oświetlony/ Wrotycz dostrzegam złoto-zielony/ I wiem, że były tu wcześniej dni/ Gdy miłość, życie i ogień się tlił”. Arthur Ketchum, „Tansy”

Roślina pospolita

Wrotycz pospolity, zwyczajny. Roślina ta jest znana także pod nazwami: czwar, piżmo, wrutec, wrotyczka, wrutyć. Kwitnie od lipca do września, czasem października, najczęściej w większych skupiskach. Preferuje gleby żyzne, przepuszczalne, dość wilgotne i stanowiska dobrze nasłonecznione.

W Polsce to gatunek pospolity na terenie całego kraju. Kwiaty rośliny są bardzo charakterystyczne, to spłaszczone, żółte koszycki o kolorze pomarańczowożółtym. Wrotycz to roślina trująca, dawniej też lecznicza, a poza tym: to także zieleń ozdobna, uprawiana w ogrodach i nadająca się do bukietów.

Trucizna i zapach

Wrotycz to roślina o właściwościach leczniczych i jednocześnie trujących. Cechy Tanacetum vulgare znane były już w czasach starożytnych. Dawniej używano roślinę jako surowiec zielarski, jednak bardzo uważano na dawki, gdyż większa ilość ma działanie trujące dla ludzi oraz zwierząt. Medycyna ludowa wrotycz pospolity wykorzystywała głównie w walce z pasożytami układu pokarmowego. Dziś wrotycz znajduje się na liście roślin trujących. Duża zawartość tujonu  w roślinie, przy przedawkowaniu, stanowi bowiem zagrożenie dla życia.

Cała roślina wydziela silną woń, przypominającą nieco zapach kamfory. Nie każdemu się to podoba, ale to silnie pachnące ziele ma swoje zalety. Zapach wrotyczu skutecznie odstrasza niektóre owady, np. muchy, mrówki, mole, komary i kleszcze. Wrotycz pospolity bywa stosowany także jako środek do zwalczania szkodników w ogrodach, w postaci wywaru, naparu, wyciągu.

Ziele magiczne

Dawniej wrotycz pospolity uznawano za ziele o wielkiej, niezwykłej mocy. W czasach starożytnych używano rośliny do balsamowania zwłok. W tradycji żydowskiej wrotycz wykorzystywano na święto Pesach. Roślina miała chronić przed czarami i demonami.

Wrotycz dawniej był wykorzystywano także np. w magii miłosnej. Przez całe stulecia nasi przodkowie używali również tego ziela do oczyszczania, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Uważany jest on za roślinę długowieczności oraz wiecznego życia.

Jak widać, ta pospolita w naszym krajobrazie roślina kryje w sobie więcej, niż mogłoby się z początku wydawać.

Pixabay

„Na krótkich kłączach/ rozrasta się w duże kępy/ na miedzach przy drogach,/o zapachu kamfory”. Aleksandra Baltissen, „Wrotycz pospolity”

autor: Urocznica, źródła: plumeria.sklep.pl, medianauka.pl, wikipedia.org, magicznyzielnikdziewanny.com, swiatkwiatow.pl, fragrantica.pl, aleksandra.nl, tymbark.in, zdjęcia: Pixabay

Nawłoć – polska mimoza w ciekawostkach