3 inspirujące pisarki z dawnych kart historii literatury

Wiele osób kojarzy sławne pisarki. Warto jednak sięgnąć też czasem po mniej znane autorki. Współczesne i dawne. W przeszłości kryje się mnóstwo interesujących postaci kobiecych! Wiele ciekawych pań zniknęło w mrokach kart historii literatury, a szkoda, bo sporo z nich odegrało niemałą rolę w kulturze światowej. Oto 3 inspirujące pisarki z dawnych lat, które są warte wspomnienia i bliższego poznania.

Wyprzedzały swoje czasy, przełamywały bariery, a także świetnie pisały. Ich twórczość to ciekawa podróż w czasie, natomiast życiorysy – materiał na film. Zachęcam do lektury! Te nieco już zapomniane panie warto znać. To niezależne i inspirujące pisarki, od których nawet teraz wiele możemy się nauczyć.

Pexels

3 niezależne pisarki z dawnych lat

Rola kobiet w literaturze to temat-rzeka. Warto podjąć ten wątek, choć fragmentarycznie. Lubimy niezależne pisarki i często interesujemy się tym, co mają do powiedzenia. Warto jednak czasem oddać głos również paniom sprzed wieków. Oto 3 intrygujące przykłady z dawnej literatury. Ciekawe, choć współcześnie mało znane pisarki.

Klementyna Hoffmanowa z domu Tańska, litografia, źródło: Wikipedia

Pierwsza Polka żyjąca z pisania

Klementyna Hoffmanowa (1798 – 1845) – polska pisarka, tłumaczka, redaktorka, wydawczyni, pedagożka i działaczka społeczna. Była pierwszą Polką „żyjącą z pióra”! Przypisuje się jej ogromne zasługi dla edukacji najmłodszych. Była też prekursorką literatury dziecięcej w kraju.

Hoffmanowa jest pierwszą znaną krajanką, która utrzymywała się z własnej pracy twórczej i pedagogicznej. Tworzyła ciekawe utwory dla dzieci i młodzieży. Jej książki dla najmłodszych zdobyły szerokie grono odbiorców, co więcej bawiły oraz edukowały przez wiele pokoleń. Ta niezwykła autorka stworzyła pierwsze polskie czasopismo dla dzieci i młodzieży – „Rozrywki dla Dzieci”. Pisywała też do „Dziennika dla Dzieci”. Pisemko to wyróżniało się tym, że dzieci mogły nadsyłać do redakcji własne utwory – i były one drukowane. Najbardziej znane publikacje autorki to np. „Pamiątka po dobrej matce” i „Dziennik Franciszki Krasińskiej”.

Klementyna Hoffmanowa wiele mówiła o kobiecej samodzielności, wykształceniu i pracy. Równocześnie często odwoływała się do wartości patriotycznych oraz chrześcijańskich. Pisarstwo było jej głównym i ulubionym zajęciem. Wyszła za mąż z miłości, po trzydziestce.

W czasie powstania listopadowego była zaangażowana w działalność dobroczynną i charytatywną. Później wraz z mężem wyemigrowała z Polski. Mieszkała w Paryżu, gdzie jej dom był miejscem spotkań inteligencji. Przyjaźniła się z Chopinem i Mickiewiczem. Nazywano ją „Matką Wielkiej Emigracji”. Do końca życia była aktywna na polu społecznym, naukowym i charytatywnym.

Zmarła po ciężkiej chorobie. Została pochowana we Francji, ale jej serce złożono w katedrze wawelskiej. Na grobie pisarki wyryto cytat z pamiętników: „Wszystkie dzieci polskie są moimi dziećmi”. Fragmenty utworów autorki wykorzystywano jeszcze lata później w dziecięcych czytankach oraz podręcznikach. W kilku polskich miastach można znaleźć szkoły i ulice jej imienia.

Elizabeth von Arnim w 1900 r., źródło: Wikipedia

Miłośniczka literatury i ogrodów

Elizabeth von Arnim (1866 – 1941) –  angielska pisarka australijskiego pochodzenia, która na przełomie XIX i XX wieku mieszkała na Pomorzu Zachodnim. Najsłynniejsza książka autorki to „Elizabeth i jej ogród”. Miała słynną kuzynkę – pisarkę Katherine Mansfield.

Elizabeth skończyła prestiżowe szkoły. Wyszła za mąż za niemieckiego hrabiego Henninga Augusta von Arnima. Zamieszkała z nim w Rzędzinach pod Szczecinem. Tu odwiedzali ją początkujący, a później słynni pisarze – Hugh Walpole i Edward Morgan Foster – którzy byli nauczycielami domowymi jej dzieci. Rodzina jednak nie była niestety szczęśliwa. Niezależna Elizabeth była zdominowana przez władczego męża. Pociechy szukała w literaturze oraz ogrodnictwie.

Pierwsza książka autorki, czyli „Elizabeth i jej ogród”, zdobyła ogromny rozgłos i wiele pozytywnych recenzji. To był wielki sukces. Wznawiano ją wielokrotnie. Kolejna książka pani von Arnim także stała się bestsellerem. To nie podobało się mężowi autorki. Przejmował jej pieniądze, wszczynał kłótnie, oszukiwał… Elizabeth udało się wydostać z tego związku. Rozwiodła się z mężem i wyjechała z dziećmi do Londynu.

Kontynuowała karierę pisarską. Książki przynosiły jej coraz większy rozgłos oraz bezpieczeństwo finansowe. Ceniono ją za dowcip, inteligencję, język oraz wnikliwe spostrzeżenia. Wiele pisała o sytuacji kobiet. Jej sytuacja uległa znaczącej poprawie. Pisarka zbudowała posiadłości w Szwajcarii i we Francji. Otaczała się śmietanką towarzyszką. Miewała romanse, była przez krótki czas znów zamężna, ale niestety nie znalazła szczęścia w miłości. Zmarła w Stanach Zjednoczonych. Do końca życia wspominała swój ukochany ogród z pierwszej powieści. To ten zakątek dał jej siłę do działania… Jej książki stały się słynne na całym świecie!

Prozą autorki interesowało się Hollywood. W 1944 roku zekranizowano jej powieść „Mr. Skeffington”. Główne role w filmie zagrali Bette Davis i Claude Rains, co więcej obydwoje nominowani byli do Oscara. Kolejny film na podstawie książko autorki to „Czarowny kwiecień” Mike’a Newella  z 1991 roku. Obraz zdobył wiele nagród i wyróżnień.  Pamięć o pisarce jest wciąż żywa na Pomorzu Zachodnim. W podszczecińskiej Dobrej stoi np. pomnik „Ławeczka Elizabeth von Arnim”, upamiętniono ją też posągiem w pobliskim Buku. W tej okolicy odbywa się też polsko-niemiecki Festiwal Róż, któremu patronuje pisarka.

Helen Beatrix Potter w 1913 r., źródło: Wikipedia

Pisząca rysowniczka

Helen Beatrix Potter (1866 –1943) – angielska ilustratorka oraz pisarka. Była pionierką w męskim świecie autorów książek dla dzieci! Przełamywała konwenanse i skostniałe reguły epoki wiktoriańskiej. Zapamiętano ją jako kobietę ambitną i nietuzinkową, która miała niezwykłą fantazję oraz świetnie poczucie humoru.

Wychowała się w tradycyjnym domu. Od dziecka interesowała się przyrodą i rysunkiem. Była zafascynowana malarstwem. Odkryła nowy gatunek grzyba, a nawet sprzedawała kartki pocztowe. Przełamywała stereotypowe myślenie o roli kobiet i udało się jej wyzwolić z więzów epoki. Z czasem Potter podbiła świat wydawniczy. Stała się niezależna finansowo! W tym czasie doświadczyła tragedii miłosnej. Sytuacja jednak jej nie załamała.

Autorka napisała kilkadziesiąt powiastek. Zawsze miała jakiś cel w życiu. Była osobą niezwykle wszechstronną i utalentowaną. Miała też smykałkę do spraw biznesowych. Po sukcesie w branży książek, kupiła posiadłość na wsi, by cieszyć się życiem na łonie natury. Wykupiła kilka farm, by nie dopuścić do zabudowy pięknych terenów zielonych. Działała na rzecz ochrony przyrody. To ona uratowała słynną „Krainę Jezior”, która od wieków stanowiła inspirację dla angielskich artystów!

W dojrzałym wieku szczęśliwie wyszła za mąż. Do końca życia mieszkała na wsi. Zgodnie z życzeniem, jej prochy zostały rozsypane na wzgórzu, wznoszącym się nad jej posiadłością. Pisarka stworzyła historie dla dzieci znane na całym świecie! A początkowo uznawano ją za zdziwaczałą „starą pannę”… Ona jednak udowodniła wielu kobietom, że zmiany życiowe są możliwe w każdym wieku.

Opowiada o niej ciekawy film biograficzny z 2006 roku, „Miss Potter”. Obraz wyreżyserował Chris Noonan. Główną rolę w produkcji zagrała Renée Zellweger. Warto zaznaczyć, że to właśnie Helen Beatrix Potter jest autorką słynnego „Piotrusia Królika”. Postać ta przeniknęła do kultury masowej. Wiele osób kojarzy owego zwierzęcego bohatera z popularnych filmów i seriali animowanych.

Pexels

Zbliżający się 8 marca to doskonała okazja by zajrzeć na kobiece karty historii literatury. Kryje się za nimi wiele ciekawych, mądrych i niezależnych autorek, które mimo upływu lat wciąż mogą budzić ciekawość oraz inspirację. Być może ten tekst będzie zachętą do tego, by bliżej się nimi zainteresować.

PS Znacie te autorki? Dajcie znać w komentarzach! Ze swojej strony mogę napisać, że Hoffmanową znam trochę z lektur lat studenckich, natomiast twórczość Potter kojarzę z serialu animowanego oglądanego w dzieciństwie, a ją samą ze wspomnianego filmu Noonana. Najlepiej znam von Arnim. Czytałam jej 2 książki („Elizabeth i jej ogród”, „Vera”) , oglądałam 1 film („Czarowny kwiecień” , polecam gorąco!), a także odwiedziłam miejsca z nią związane, bo mieszkała w mojej okolicy.

autor: Urocznica, źródła: wikipedia.org, culture.pl, wielkahistoria.pl, wydawnictwomg.pl, polskieradio.pl, zdjęcia: wikipedia.org, Pexels