Jarzębina rośnie w formie dzikiej, w lasach, ale sadzi się ją także jako ozdobę – w parkach, ogrodach, wzdłuż ulic. Kwitnie wiosną, ale najpiękniej wygląda jesienią, kiedy jej owoce nabierają czerwonej barwy. Wtedy najczęściej zwracamy na nią uwagę. Owoce jarzębiny zaczynają dojrzewać w sierpniu, ale intensywny, jednolity kolor uzyskują nieco później. Roślina nie jest wymagająca, rośnie wszędzie i jest wytrzymała na mróz. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?
Jarzębina to dekoracyjne drzewko, które cieszy oczy. Roślina sprzyja uzdrawianiu, a według niektórych – chroni przed czarami. Zapraszam na kilka ciekawostek oraz cytatów.
„Przed domem jarzębina ku ziemi się ugina./ Widzisz, coraz to śmielej jesień sobie poczyna”. Jerzy Liebert, “Przed domem jarzębina”.
Niewymagająca roślina
Jarząb pospolity, jarząb zwyczajny, Sorbus aucuparia to roślina wieloletnia. Występuje w Europie i Azji. Rośnie jako krzew lub drzewo. Kwiaty jarzębiny kwitną zazwyczaj od maja do czerwca, mają charakterystyczny zapach.
Jarzębina jest bardzo tolerancyjna pod względem wymagań środowiskowych, ale najlepiej się czuje w silnie nasłonecznionych miejscach i na glebach przepuszczalnych, a nawet piaszczystych. Co ciekawe, jedna z najstarszych w Polsce ma ponad 130 lat, rośnie w Świnoujściu.
„Jarzębino czerwona,/ któremu serce dać/ Jarzębino czerwona/ biednemu sercu radź”. A. Jakowlew, „Jarzębina”
Ozdoba i lek
Jarzębina to roślina miododajna. Sorbus aucuparia jest też niezwykłą ozdobą zielonych zakątków. Drzewko wygląda atrakcyjnie przez cały rok. Wiosną cieszy oczy kwiatami, latem soczystą zielenią, jesienią koralami oraz przebarwiającymi się liśćmi, zimą wciąż często na gałęziach utrzymują się czerwone owoce.
Roślina ma zastosowanie w kosmetyce oraz: (po odpowiedniej obróbce) sztuce kulinarnej. Przetwory z niej mają dużo witamin i substancji prozdrowotnych. To roślina lecznicza. Owoce jarzębiny są wykorzystywane jako surowiec zielarski. Mają działanie moczopędne, wpływają na pracę serca i wspierają naczynia krwionośne.
Czerwone korale to także pożywienie dla ptaków oraz innych zwierząt. Ludzie mogą je spożywać po przetworzeniu. Świeże owoce jarzębiny mogą bowiem wywołać wymioty i biegunkę. W wersji przetworzonej, pod postacią galaretki, nalewki lub dżemu mogą jednak być smacznym uzupełnieniem kuracji na przeziębienie.
„Jarzębino, jarzębino!/ Lato było stare./ Jarzębino, jarzębino!/ Popatrz na zegarek”. Agnieszka Osiecka, „Jarzębino, jarzębino”
Wierzenia i symbolika
Wg legendy surowe owoce jarzębiny są trujące i gorzkie, bo ludzie w dawnych czasach nie pielęgnowali rośliny. Jarząb zemścił się za zaniedbania. Kiedyś jego owoce miały smak słodki jak miód, a teraz nie można ich jeść na surowo.
Dawniej wierzono, że jarząb to roślina magiczna. Uważano, że potrafi on odpędzać złe moce i duchy. Stąd angielska ludowa nazwa jarzębiny: „drzewo czarownic”. Podobno jej koralowe owoce chronią przed negatywną energią. Wzmacniają też siłę psychiczną. Kwiaty rośliny to zaś symbol radości oraz powodzenia.
„Idzie lasem pani jesień,/ jarzębinę w koszu niesie./ Daj korali nam troszeczkę,/ nawleczemy na niteczkę”. Anna Beata Chodorowska, „Jarzębina”
autor: Urocznica, źródła: wiersze.doktorzy.pl, wikiquote.org, poradnikzdrowie.pl, fajnyogrod.pl, astromagia.pl, zdjęcia: Pixabay
Cytaty o drzewach: z poezji, prozy i inne
Niestety dużo ludzi uważa jarzębinę za roślinę trującą. A niesłusznie. 🙂
Warto dowiedzieć się o niej czegoś więcej. 🙂
Intrygujący post Urocznico. Rośnie przed moim blokiem, pomiędzy parkingiem a piaskownicą. Pozdrawiam serdecznie, wiele ciekawostek zamieściłaś w tym poście 🙂
To bardzo ciekawa roślina. 🙂
Jarzębina jest piękna, szczególnie teraz u schyłku lata i jesienią. I jest bardzo fotogeniczna 🙂
Zdecydowanie. 🙂
Nie wiedziałam, że jarzębina jest tak ciekawa!
To bardzo interesująca roślina. 😉
Jarzębina kojarzy mi się ze szkołą podstawową i obchodami początku jesieni ^^ Normalnie nie przepadam za kolorem czerwonym, ale jarzębiny zawsze mi się podobały.
Naturalne barwy są piękne. 🙂
Kocham jarzębinę, widziałam, że jest u nas na cmentarzu, chyba polecą tam z aparatem :p
Bardzo jest fotogeniczna. 😉
Jarzębina jest piękna, uwielbiam patrzeć na kontrast między zielenią liści i czerwienią owoców 🙂 najbardziej rozczula mnie zdjęcie jarzębiny pod śniegiem 🙂
Też uwielbiam na nią patrzeć, wyjątkowa roślina. 🙂
lubię konfiturę żurawiną do mięsa:)
Żurawinę też lubię, ale konfitury jarzębinowej nigdy nie próbowałam. 😉