W województwie zachodniopomorskim jest wiele pięknych zielonych zakątów, ale park krajobrazowo-naturalistyczny w Zatoni Dolnej to miejsce szczególne. Znajduje się tuż przy wschodnim brzegu Odry, w gminie Chojna, pomiędzy Szczecinem a Cedynią. To romantyczne miejsce, choć okrzyknięte zostało „Doliną Miłości”, położone jest na malowniczych wzgórzach. Znajdują się tu liczne ścieżki, mostki, strumyki, stawy oraz punkty widokowe… Zwiedzając Pomorze Zachodnie, nie można pominąć tego urokliwego zakątka!
Dolina Miłości, położona na Wzgórzach Zatońskich, powstała w XIX wieku. Malowniczy zakątek ma bogatą historię. Park liczy powierzchnię około 80 ha i zachwyca bujnością przyrody oraz zróżnicowaniem terenu. Według legendy miejsce to stworzyła dla swojego męża oddana żona…
zdjęcie: archiwum prywatne
Romantyczne początki
Historia parku sięga 1850 roku. Pomysłodawczynią miejsca była Anna von Humbert, żona Carla Philippa von Humberta, właściciela majątku ziemskiego w Krajniku. Lokalna opowieść wiąże powstanie zakątka z romantyczną motywacją. Według legendy Anna założyła park pod nieobecność męża, aby uczynić mu niespodziankę, gdy ten wróci. Miał to być prezent od kochającej żony. Potwierdzeniem tego był transparent, który Anna poleciła zawiesić przy wejściu do parku: „Oto dolina, którą miłość stworzyła” oraz uroczyste otwarcie terenu, opisane w gazecie.
zdjęcie: archiwum prywatne
Miejsce od razu wszystkich zachwyciło i zostało nazwane „Doliną Miłości” (niem. Tal der Liebe), choć podobno sama inicjatorka woła je mianować „Zatońskimi Wzgórzami”. Istnieje jeszcze jedna legenda dotycząca nomenklatury parku. Według innej opowieści, nazwa związana jest z księżniczką, która zgubiła się w okolicy, a odnalazł ją młody leśnik. Para, mimo sprzeciwu ojca dziewczyny, zakochała się w sobie i pobrała. Zamieszkali w zakątku, a miejsce zyskało wtedy wspominaną już tutaj nazwę.
zdjęcie: archiwum prywatne
Zmienne losy
Wracając do prawdziwej inicjatorki parku, to właśnie Anna odkryła to miejsce i przedstawiła jego urodę innym, stwarzając odpowiednie warunki do poruszania się po terenie oraz tworząc w tym zakątku mały raj. Po jej śmierci, parkiem zajmował się mąż, później syn i wnuk. Miejsce rozrastało się, zmieniało. Powstały tu liczne alejki, budowle, mostki, nasadzono efektowne drzewa oraz krzewy, stworzono stawy ze złotymi rybkami, wytyczono dojścia do punktów z najbardziej efektownymi widokami na dolinę Odry. Pojawiły się tutaj rzeźby, a nawet restauracja o wdzięcznej nazwie Leśny Kocur.
zdjęcie: archiwum prywatne
U schyłku XIX wieku miejsce stało się ogromną atrakcją turystyczną. Do przystani rybackiej przybijały statki wycieczkowe z Berlina, a zakochane pary przyjeżdżały tu nawet z dalekich zakątków. Odbyło się tu podobno wiele zaręczyn. Funkcjonowały w okolicy liczne restauracje oraz przystanie białej floty. Później, czasy I wojny światowej i kryzysu nie sprzyjały miejscu. Pewne części parku zostały zaniedbane. W latach 30. XX wieku próbowano pomóc miejscu odzyskać dawny blask. Park został m.in. urozmaicony pamiątkowymi kamieniami. W okresie międzywojennym zakątek zmienił swój charakter. Dolina Miłości stała się parkiem publicznym. Sielankę przerwała II wojna światowa.
zdjęcie: archiwum prywatne
Po 1945 miejsce przez długie lata było zapomniane. Alejki zarosły, stawy wyschły, zabudowania popadły w ruinę, liczne rzeźby zniszczono. Na szczęście w 2005 roku postanowiono przywrócić miejscu dawny blask. Projektem zajęła się Federacja Zielonych Gaja. Dokonano rewitalizacji, park wypiękniał. Utrzymanie tego miejsca sporo jednak kosztuje i wymaga niemałego wysiłku, stąd stowarzyszenie prosi wszystkich zainteresowanych o pomoc. Miejsce jest naprawdę niezwykłe, oby znalazły się środki, które pozwolą mu dalej trwać. To obiekt o ogromnych walorach przyrodniczych, krajoznawczych oraz historycznych, obok którego nie sposób przejść obojętnie.
zdjęcie: archiwum prywatne
Mnogość ścieżek
Warto wspomnieć nieco o obecnym kształcie miejsca. Dolina Miłości jest zespołem parkowo-leśnym, co oznacza, że teren jest mocno zarośnięty i bliski naturze. W tej bujnej gęstwinie znajdują się liczne drzewa, krzewy, zioła oraz kwiaty, w tym bardzo rzadko spotykana roślinność. W zagłębieniach dolin znajdują się strumyki, źródliska i podmokłe tereny. Nie brak tu dzikich zwierząt. Pomiędzy tym wszystkim można jednak odnaleźć liczne aleje i ścieżki, którymi można poruszać się po tym terenie.
zdjęcie: archiwum prywatne
Na spacerowanie po zakątku warto jednak przeznaczyć kilka godzin. Liczne ścieżki, zróżnicowane ukształtowanie terenu, wzgórza, doliny, łąki – to wszystko sprawia, że wycieczka do parku jest dość wymagającą aktywnością. Niezależnie od tego, czy wybierze się szlak niebieski (ścieżkę Anny), czy czerwony (górską drogę) lub własny sposób zwiedzania! Miejsce z pewnością spodoba się osobom lubiącym aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, w szczególności: fanom biegania, nordic walkingu oraz długich wędrówek. Zachwyceni będą też miłośnicy lokalnych ciekawostek. Na terenie parku znajdują się tablice informacyjne mówiące o historii poszczególnych zakątków oraz mapy, dzięki którym można sobie zaplanować zwiedzania parku. Można tu znaleźć wiele miejsc o ciekawych nazwach, takich jak: Wzgórze Parasola, Źródło Klotyldy, Stawy Adama i Ewy, Diabelski Most, Jezioro Herty.
zdjęcie: archiwum prywatne
Dolina Miłości: piękno natury
Podobno park wygląda malowniczo o każdej porze roku, ale szczególnie urokliwy jest wczesną wiosną, gdy tonie w kwiatach lub jesienią, gdy mieni się różnymi kolorami liści. Odwiedziłam ten zakątek wraz z mężem na początku września. Na styku lata i jesieni wyglądał bajkowo. Bujna zieleń, śpiew ptaków, szmer wody, szelest liści oraz mnogość kolorowych ważek nad stawami sprawiła, że postanowiliśmy tu jeszcze wrócić. Spacer zajął nam około 2,5 godziny. Przyznaję, że zróżnicowanie terenu oraz wybranie miksu ścieżek, sprawiło, że wędrówka była dość intensywnym doświadczeniem. Odkryliśmy tylko część zakątków. Być może niedosyt będzie motywacją, by za jakiś czas znów odwiedzić to miejsce.
zdjęcie: archiwum prywatne
Dojazd do Doliny Miłości ze Szczecina zajmuje nieco ponad godzinę. Od strony Krajnika Dolnego i Cedyni znajdują się drogowskazy, które kierują do parku.
zdjęcie: archiwum prywatne
zdjęcie: archiwum prywatne
zdjęcie: archiwum prywatne
zdjęcie: archiwum prywatne
źródła: dolinamilosci.pl; morzeprzygody.eu/?page_id=755; www.gryfino.powiat.pl/turystyka/ciekawe-miejsca/193-dolina-milosci-w-zatoni-dolnej; zabytek.pl/pl/obiekty/zaton-dolna-park-krajobrazowy-dolina-milosci
Więcej tematów przyrodniczych w dziale Zielnik, a podróżniczych – na podstronie Własne drogi.
autor: Urocznica, zdjęcia: archiwum prywatne (wrzesień 2020)
