Aksamitki – kwiaty o wielu obliczach

Pomarańczowe, czerwone, żółte… Aksamitki to rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Najwięcej ich gatunków rośnie w Meksyku. Słyną z atrakcyjnych kwiatów o specyficznym zapachu. To rośliny dekoracyjne i nektarodajne, lubiane przez owady zapylające. Kwitną w lecie i utrzymują się do później jesieni. Mają ciekawe właściwości, zastosowanie oraz symbolikę. Warto przyjrzeć się im bliżej!

Najbardziej znane gatunki to m.in. aksamitka rozpierzchła, wąskolistna, wyniosła. To kwiaty popularne w ogrodach, parkach, na balkonach i tarasach. Aksamitki to rośliny ozdobne, ale też lecznicze, allelopatyczne oraz wykorzystywane w sztuce kulinarnej. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?

Pixabay

„Wymieniać jej nazwy zacznę:/ Złoto Maryi, Kwiaty Zmarłych,/ śmierdziuszkami – nie śmiem,/ a turki nie pasują do dam tych…”. Aleksandra Baltissen, „Aksamitka”

Rośliny wielofunkcyjne

Najwięcej aksamitek można spotkać w Ameryce i Afryce. Ich nazwa rodzajowa (Tagetes L.) nawiązuje do etruskiego boga mądrości Tagesa. Do europejskich ogrodów trafiły setki lat temu. Rosną wyprostowane i rozgałęzione. Niektóre są półkrzewami. U nas uprawia się je jako rośliny jednoroczne.

Aksamitki zwane są też m.in. turkami, żaczkami, studentami, byczkami, bździuszkami i śmierdziuszkami. Lubią słońce, są łatwe w uprawie, wytrzymałe. Na ogół nie sprawiają większych problemów. Dobrze rosną na glebach żyznych. Cenią umiarkowane podlewanie. Dzięki licznym odmianom, żywości barw i długości kwitnienia, świetnie sprawdzają się jako rośliny ozdobne. Poza tym, mają też inne pożyteczne właściwości!

Aksamitki warto mieć w swoich zieleńcach ze względu na działanie allelopatyczne. Ograniczają rozwój chwastów. Poza tym, zapachem odstraszają niektóre szkodniki, owady (mszyce, muchy, komary) czy gryzonie (krety). Z aksamitek można też przygotować ekologiczne preparaty ochrony roślin!

Pixabay

Zieleń lecznicza

Te kwiaty ceni się w medycynie naturalnej i nie tylko… Nie każdy wie, że aksamitki wykorzystuje się do produkcji leków. Stosowane są np. w problemach układu pokarmowego, przeziębieniach czy kłopotach z oczami. Mają działanie moczopędne, antybakteryjne, wykrztuśne. Zawierają luteinę, dlatego poleca się je przy problemach ze wzrokiem. Oczywiście przed ich zastosowaniem – warto skonsultować się ze specjalistą.

Kwiaty aksamitki wykorzystuje się też w kosmetyce. Podobno działają odświeżająco i uelastyczniająco. Łagodzą zmiany skórne, przywracają blask. Stosowane są więc w pielęgnacji. Z aksamitek destyluje się też olejek używany do produkcji perfum.

Pixabay

Kwiaty w kuchni

Aksamitka to również roślina jadalna, polecana do sałatek, herbatek i ozdabiania potraw. Ma wiele do zaoferowania! Można ją dodawać do zup, mięs, a nawet ryb. Podobno aksamitka lśniąca stosowana jest niekiedy w kuchni jako zamiennik estragonu. Rośliny te mają intensywny aromat i kolor, więc bywają wykorzystywane w przemyśle spożywczym.

Pixabay

Symbolika i magia

To kwiatki magiczne. Aksamitki dawniej w Anglii wykorzystywano w symbolicznej mowie kwiatów. Oznaczały rozpacz. A według meksykańskiej tradycji rośliny te mają moc przyzywania dusz zmarłych i symbolizują wieczność!

To kwiaty ważne podczas święta Día de Muertos. Aksamitka nazywana jest tam flor de muero. Określenie to znaczy: kwiat śmierci. Ich płatkami posypuje się groby i ścieżki, by wskazywały duszom zmarłych członków rodziny drogę do pokarmów i ofiar składanych na ołtarzykach.

Coś w tym wszystkim musi być, bo często spotykamy je przecież na cmentarzach! W niektórych regionach kraju znane są też pod nazwami cmentarnice czy cmentarnioki.

Jak widać, aksamitki, to rośliny ozdobne, pomocne i ciekawe z wielu względów. Mnogość ich nazw w Polsce to także interesujące zjawisko! Świadczy o bogactwie polszczyzny i wnikliwej obserwacji natury przez człowieka. Ale to już temat na inny tekst…

Pixabay

„Jeżeli zabłądzisz w czarodziejskim lesie,/ Idź śmiało przed siebie za motyli lotem,/ Niech cię echo baśni w stronę chatki niesie,/ Znajdziesz aksamitki za chruścianym płotem…”. Jolanta Maria Dzienis, „Aksamitki”

autor: Urocznica, źródła: „Miłosna mowa kwiatów”, G. Davies, G. Saunders, Amber;  legutko.com.pl, zielonyogrodek.pl, wikipedia.org,  e-ogrodek.pl, twojogrodek.pl, portalspozywczy.pl, e-pw.pl, aromatika.pl, wiersze.annet.pl; zdjęcia: Pixabay

Owoce jagodowe, czyli polskie superfoods