Ciekawostki o tulipanach – w sam raz na ich wielki rozkwit

Dziś tulipany w roli głównej. Eleganckie i uniwersalne. Jedne z najbardziej lubianych kwiatów wiosennych. Uprawiane w ogrodach. Hodowane na kwiaty cięte. Ozdobne, trwałe, wyjątkowe. Cenione są za swoje piękno, wizualną delikatność oraz zieloną wytrzymałość. 22 kwietnia obchodzimy Dzień Ziemi, z tej okazji zapraszam więc na kolejną garść ciekawostek roślinnych. Kwiecień i maj to czas prawdziwej „tulipanowej gorączki”. Rośliny te uprawiane są w najróżniejszych kształtach i kolorach. Z tej okazji zapraszam na ciekawostki o tulipanach oraz parę odpowiedzi na najpopularniejsze pytania zadawane na temat tych kwiatów!

Tulipany rosą powszechnie, dziko w Turcji, Grecji, północnej Afryce i Afganistanie. Z czasem stały się jedną z najpopularniejszych roślin ozdobnych na całym świecie. Chętnie sadzimy je w ogrodach, na przydomowych rabatach, czy w donicach na balkonach i tarasach. To jedna z najbardziej znanych roślin cebulowych. Istnieją tysiące odmian tulipanów. Wciąż powstają nowe. To więc dobry moment na ciekawostki o tulipanach.

Pexels

Jak tulipan trafił do Europy? Skąd wzięły się te kwiaty?

Ich ojczyzną jest Azja. Historia tych kwiatów rozpoczęła się w Imperium Osmańskim. Zdobyły popularność w średniowiecznej Turcji, gdy zaczęto hodować je w przydomowych ogrodach. Inspirowały perskich poetów. Były symbolem obfitości w imperium otomańskim. Od wieków pełnią ważną rolę w tureckiej sztuce. Zdobią np. dawne dzbany z krajów arabskich.

Dawniej były kwiatem koronowanych głów oraz dobrze urodzonych. Mówiono, że rośliny te wyrażają elegancję i wytworną zadumę. Do Europy trafiły prawdopodobnie dzięki jednemu z ambasadorów na dworze Sulejmana Wspaniałego.

Kwiaty tak przypadły dyplomacie do gustu, że ich cebulki przetransportował do Europy, a konkretnie do Wiednia, na dwór cesarski. Tam trafiły pod opiekę francuskiego botanika i lekarza. Ten zawiózł je do Holandii, gdzie dostał pracę. Jego kwiaty zachwycił swoją urodą tamtejszych mieszkańców. Szybko stały się niezwykle popularne.

Pexels

Czym była tulipomania? Czy kwiatowa gorączka wciąż trwa?

To określenie do opisania zjawiska, które panowało w XVII-wiecznej Holandii. W tamtym czasie zapanowała ogromna moda na hodowlę tych kwiatów. Wielu z nas z pewnością zna z kart historii termin „tulipomania”, ale warto poświęcić mu chwilę.

W XVII wieku w Holandii hodowano nowe odmiany oraz handlowano tulipanami. Ich cebulki były cenniejsze od złota, stały się tam nawet formą waluty. Na ich hodowli powstawały i upadały fortuny. Tulipany w tym czasie robiły zawrotną karierę w ogrodnictwie, handlu oraz sztuce.

Stały się jednym z popularnych motywów malarstwa holenderskiego. Były symbolem luksusu oraz bogactwa. Malowali je m.in. Roelandt Savery, Balthasar van der Ast, Ambrosius Bosschaert, Jan Davidszoon de Heem czy Abraham Bosschaert.  Holendrzy tak pokochali te kwiaty, że stworzyli dla nich nawet specjalne, bogato ilustrowane książki tulipanowe (tulpenboek).

Tulipomania trwała jednak krótko. Kwiatowe szaleństwo przeminęło, ale jego echa trwają do dziś. Często się nawiązuje do tego zjawiska. Niektórzy historycy nazwali ten kryzys „pierwszą bańką spekulacyjną” w dziejach świata. Warto obejrzeć też film „Tulipanowa gorączka”, którzy powstał z inspiracji dawną sztuką holenderską. To ekranizacja książki Deborah Moggach. Obraz z 2017 roku jest różnie oceniany przez krytyków i zwykłych odbiorców, ale warto go obejrzeć choćby ze względu na stronę wizualną. To żywy obraz.

Podobno, holenderski klimat jest idealny dla tulipanów. Nic dziwnego, że od lat ogromną popularnością cieszy się tamtejszy ogród Kaukenhof. Można tam podziwiać 800 odmian tulipanów! Tworzą barwne wzory. Ten jeden z największych ogrodów na świecie, rozpościera się na powierzchni 80 akrów. Odwiedzają go ludzie z całego świata. Co roku, zachwycają się wielobarwnym morzem tych kwiatów.

Pexels

Co oznacza tulipan? Jakie zastosowanie ma ta roślina?

Dziś tulipany to symbol Holandii oraz Turcji. Szybko stały się popularne na całym świecie. Zdobią ogrody. Znajdują też zastosowanie jako kwiat cięty. Tulipany są bardzo popularne także w bukietach okolicznościowych. Podobno przyciągają pomyślność. Kwiaty te są symbolem wiosny, radości i pogody ducha. To także kwiaty miłości. Tulipany to bowiem klasyczne rośliny związane z uczuciami.

Symbolizują sympatię i ciepło emocjonalne. „Tulipan – inaczej romantyk”: stwierdził Leszek Niedzielski. Ich kolor jest ważny. Żółte kwiaty np. symbolizują m.in. radość, miłość, słońce, uśmiech i nadzieję. W Polsce cieszą się dużą popularnością (jako rośliny na różne okazje). Z kolei w tradycji ukraińskiej kolor żółty jest barwą pamięci o dobrych ludziach. Czerwony tulipan symbolizuje natomiast prawdziwą, doskonałą miłość. Kojarzy się z pasją, namiętnością, głębokim uczuciem. Skąd takie znaczenie? W internetowej sieci można znaleźć informację, że wpływ na to miała orientalna legenda. Pewien książę dowiedział się, że jego ukochaną zamordowano. Rzucił się z urwiska. Z kropli jego krwi wyrosły tulipany. Tak stały się symbolem potężnej, głębokiej i romantycznej miłości…

Tulipany wciąż są natchnieniem. Inspirują malarzy, ale też pisarzy, poetów, autorów sztuk teatralnych, operowych librett, filmowców. Kwiaty te zainspirowały Aleksandra Dumasa do napisania jednej z powieści. Pojawiają się również w wierszach polskich poetów – u Miłosza, Brzechwy, Krasickiego, Osieckiej. Pisał o nich też Zbigniew Herbert.

Ich motyw w ciągu wieku stał się popularny w sztuce użytkowej. Zdobią wazony i naczynia, meble, różną ceramikę. Przykłady obrazu tulipana na różnych dziełach można zobaczyć np. w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Poza tym, kwiaty te zdobią tamtejsze ogrody. W kwietniu jest w Wilanowie także organizowana Wystawa Tulipanów.

Znajdują zastosowanie nie tylko w ogrodnictwie oraz florystyce. Bywają nie tylko natchnieniem dla artystów. Warto dodać, że tulipany zawierają toksyny, ale pojawiają się w niektórych książkach kulinarnych! Podobno ich płatki przypominają smakiem mdły ogórek. Miłośnicy kuchni polecają jednak w ich spożywaniu zachować umiar i jeść je po przetworzeniu. W książce „Jadalne kwiaty” M. Kalemby-Drożdż można znaleźć XVIII-wieczny przepis na sok z dzikiego tulipana.

Pexels

Jakie są najpiękniejsze tulipany? Które odmiany są popularne?

Tych pytań w zbiorze, który prezentuje ciekawostki o tulipanach, nie mogło zabraknąć. Nie jest łatwo na nie jednak odpowiedzieć. Każdy ma swoje ulubione kolory, kształty i odmiany. Pojedyncze, mieszane, liliokształtne, fryzowane, dzikie, botaniczne… Niezwykle efektowne są np. tulipany pełne, które kształtem przypominają peonie. Popularnością cieszą się też odmiany papuzie, wyróżniające się poszczępionymi płatkami.

Jednymi z najbardziej nietypowych kwiatów są tulipany lodowe – jak nazwa wskazuje – przypominają słodki i zimny deser. Składają się z wielu warstw, tworzących zwarte, kolorowe kule.

Pexels

 Kiedy sadzić tulipany? O czym pamiętać?

Jesienią. Najlepiej cebulki tulipanów sadzić we wrześniu i październiku. Przed pierwszymi przymrozkami. Dobrze jest sadzić cebulki kwiatów zaraz po ich zakupie.

Najlepiej rosną na słonecznym stanowisku w żyznej, wilgotnej, niezbyt zwięzłej glebie próchnicznej. Przy sadzeniu, warto pamiętać, by umieszczać je w ziemi na głębokości będącej trzykrotnością wysokości cebulki.

Pexels

Jak kupować te kwiaty cięte? Co zrobić by tulipany dłużej stały w wazonie?

Na koniec tego zbioru, który prezentuje ciekawostki o tulipanach, jeszcze dwa ważne pytania! I przydatne odpowiedzi. Kupując tulipany – najlepiej wybierać te nierozwinięte, w pąkach. Poza tym, przechowywane w chłodnych pomieszczeniach. Podobno ważny jest też kolor, jaki wybieramy. Uważa się, że np. tulipany żółte swoją w wazonie dłużej niż czerwone.

Przed włożeniem bukietu do wazonu warto odciąć końcówki kwiatów i usunąć dolne liście (mają skłonność do gnicia). Poza tym – do wody można dodać odrobinę cukru. Słodka substancja przedłuży świeżość, żywotność kwiatów. Należy też pamiętać, by tulipany stale stały w czystej i świeżej wodzie.

Pexels

PS Lubicie te kwiaty? Czy niektóre ciekawostki o tulipanach Was zaskoczyły?

autor: Urocznica, źródła: książki „Jadalne kwiaty”, „Miłosna mowa kwiatów”; stronny swiezekwiaty.pl, cebule-kwiatowe.pl, encyklopedia.pwn.pl, łazienki-krolewskie.pl, wilanow-palac.pl, polskieradio.pl; zdjęcia: Pexels

Cytaty o tulipanach: z poezji i prozy