Orchidea (storczyk) – królowa kwiatów egzotycznych

Orchidea, uważana za jeden z najpiękniejszych i najbardziej egzotycznych kwiatów na świecie, skrywa wiele tajemnic. Jej niezwykłe kształty, bogata kolorystyka oraz subtelny zapach od wieków fascynują ludzi. Czy wiecie, że…? Oto garść zielonych ciekawostek o tych wyjątkowych roślinach.

Czy orchidea i storczyk to to samo? Czego symbolem jest orchidea? Jak dbać o storczyki? Tu znajdziecie odpowiedzi na te i wiele innych pytań.

Pexels

Pexels

Różnorodność gatunków

Storczyki są jedną z największych rodzin kwiatowych na świecie. Wciąż odkrywane są nowe gatunki. Co więcej, storczykowate występują niemal na całej kuli ziemskiej. Bardzo wiele tych kwiatów rośnie w strefach tropikalnych. Można je znaleźć także w klimacie umiarkowanym. Storczykowate to ogromna grupa roślin! Szacuje się, że może ich być nawet 30-40 tys. gatunków.

W Polsce, w stanie dzikim, występuje około 50 gatunków. Wszystkie objęte są ścisłą ochroną. Zasługują na troskę i uwagę. We florze polskiej występuje m.in. storczyk blady, storczyk błotny, storczyk samczy, storczyk purpurowy, storczyk trójzębny, storczyk męski. Można je zazwyczaj znaleźć na torfowiskach lub w podmokłych lasach. Niektóre jednak rosną nawet w zaroślach przy drogach! Pięknie pachną w letnie wieczory.

Pexels

Zastosowanie rośliny

Nieliczni przedstawiciele storczykowatych mają znaczenie użytkowe. Wśród nich jest np. wanilia płaskolistna, popularna roślina przyprawowa. Niektóre gatunki orchidei są jadalne. Kwiaty storczyka są bardzo popularne w kuchni azjatyckiej. Płatki wykorzystuje się m.in. do dekoracji dań, sałatek, deserów, napojów. Jadalne kwiaty storczyka to gratka dla smakoszy.

Orchidee są też wykorzystywane w kosmetyce. Ekstrakt z kwiatów ma właściwości nawilżające, wygładzające, zmiękczające. Większość gatunków roślin z rodziny storczykowatych uprawia się jednak jako rośliny ozdobne.

Pexels

Orchidea w doniczce

Orchidea w doniczce to popularna ozdoba parapetów oraz pomysł na prezent. Znana jest ze swojej wyjątkowej trwałości i żywotności. Nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Storczyk doniczkowy lubi na ogół półcień, ciepło, wilgotne powietrze. Warto jednak pamiętać, że warunki uprawy muszą być dopasowane do konkretnej odmiany rośliny.

Storczyki doniczkowe nie lubią silnych promieni słonecznych. Latem można je jednak wynieść na taras lub balkon dla świeżego powietrza, ale trzeba je chronić przed poparzeniem i wieczornym chłodem. To też rośliny wrażliwe na przelanie. Cenią umiarkowane podlewanie. Nie lubią przesadzania, przeciągów i częstego przestawiania, zwłaszcza w okresie kwitnienia.

Pexels

Nazwa kwiatu

Nazwa, Orchis, pochodzi z języka greckiego, oznacza jądro (męskie), została nadana roślinie z powodu kształtu korzeni u niektórych jej przedstawicieli. Nawiązuje do postaci mitologicznej. Orchis był synem satyra, który dopuścił się nieobyczajnego zachowania względem kapłanki. Został rozdarty na sztuki przez bachantki. Bogowie postanowili nie przywracać go do życia, ale zamienić w kwiat. Nazwy orchidea i storczyk są stosowane zamiennie, to synonimy.

Pexels

Orchidelirium

W XIX wieku miała miejsce tzw. gorączka orchidei. Storczyki stały się wtedy bardzo modne. Kwiaty traktowano niemal jak klejnoty, na aukcjach osiągały zawrotne ceny. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się w Anglii. To zjawisko nazwano orchidelirium lub orchidomania i porównywano do holenderskiej manii tulipanów z XVII wieku. Jedną z ciekawszych postaci orchid fever był naukowiec pochodzący z Wilna…

Nie każdy wie, że wielkim znawcą storczyków w tamtym czasie był polski podróżnik, botanik i ogrodnik Józef Warszewicz (1812 – 1866). Brał udział w ekspedycjach, które miały na celu opisanie oraz sprowadzenie na Stary Kontynent egzotycznych gatunków roślin i zwierząt. Zdobył wiele cennych, rzadkich okazów. Zapamiętano go przede wszystkim jako kolekcjonera orchidei. Przez wiele lat był pracownikiem Ogrodu Botanicznego w Krakowie, gdzie stoi jego pomnik. Nazwiskiem naukowca nazwano wiele roślin (w tym oczywiście storczyków), a Wincenty Pol poświęcił mu wiersz.

Pexels

Storczyk w sztuce i kulturze

Orchidee od wieków inspirują artystów. Ich piękno i egzotyka znalazły swoje odbicie w licznych dziełach sztuki. Znajdziemy je w malarstwie, rzeźbie, literaturze, filmie… Te kwiaty pojawiają się w najwcześniejszej sztuce europejskiej! W wielu kulturach są częścią różnorodnych ceremonii i tradycji.

Tym egzotycznym kwiatom w dawnych czasach przypisywano magiczne właściwości. Chroniły przed truciznami, czarami, uchodziły za afrodyzjak. Z powodu ich piękna uważano, że są uosobieniem boskiego stworzenia! Storczyk to symbol miłości, piękna, luksusu. W niektórych regionach Azji orchidea jest podobno uważana za talizman przynoszący szczęście.

Pexels

Pexels

Lubicie te egzotyczne rośliny? Chętnie czytacie ciekawostki o roślinach? Więcej podobnych artykułów w dziale Zielnik.

autor: Urocznica, źrródła: książka „Miłosna mowa kwiatów”, magazyn „Weranda Country”, strony www: m.in. hrabiatytus.pl, wikipedia.org, storczyki.pl, zdjęcia: Pexels