Recenzja: „Diaboliada i inne opowiadania” Michaił Bułhakow

Surrealizm, groteska, czarny humor, cięta satyra, piętrzące się absurdy. Elementy fantastyczne i głęboka analiza ludzkiej natury. Realizm magiczny, choć także bystre spojrzenie na rzeczywistość. Świat pełen absurdalnych sytuacji i postaci. Oto „Diaboliada i inne opowiadania”.

I śmieszno, i straszno. „Psie serce”, „Fatalne jaja”, „Diaboliada”. Te opowiadania wprowadzają czytelnika w świat, w którym nigdy nie chciałby się znaleźć.

Michaił Bułhakow (1928), Wikipedia

Pisarz Michaił Afanasjewicz Bułhakow

Michaił Bułhakow – pisarz, dramaturg, z wykształcenia lekarz. Urodził się w Kijowie w 1891 roku, a zmarł w Moskwie w 1940. Tworzył w ekstremalnie trudnych warunkach. Władze cenzurowały i często wstrzymywały publikację jego utworów. Był inwigilowany, nie mógł wyjeżdżać za granicę, ale czasem trafiał pod parasol władz.

To autor budzący wiele pytań i emocji. Kontrowersyjny. Prowadził skomplikowaną grę z władzą. Sam za życia był ostro krytykowany, ale niekiedy otrzymywał odrobinę wolności, by za chwilę znów znaleźć się w labiryncie zakazów. W relacjach z władzami radzieckimi lawirował na granicy. Jego życie było pełne sprzeczności.

Na pewno był świetnym obserwatorem. Mimo wielu motywów fantastycznych, swoje utwory osadzał mocno w rzeczywistości. W literacki sposób autor potrafił ukazać całe spektrum absurdalnych przejawów sowieckich realiów. Utwory Bułhakowa można odczytywać różnorako, wielopłaszczyznowo. Pokazywał w nich absurdalny i bezduszny świat. Potrafił świetnie sportretować krzywo rzeczywistość, która go otaczała. „Diaboliada i inne opowiadania” to nie są utwory lekkie i przyjemne, nie czyta się ich błyskawicznie, i o to właśnie chodzi.

Diaboliada i inne opowiadania”, Świat Książki

Zbiór opowiadań Michaiła Bułhakowa

Opowiadania autora to satyra na sytuację w Związku Radzieckim. Bułhakow pokazał w nich farsę i absurdalność ustroju ZSRR. Prezentował wnikliwe spojrzenie na epokę. Jego literatura to gorzka diagnoza i ostra krytyka reżimu. Wiele mówił o upadku człowieczeństwa, degeneracji moralnej, cwaniactwie. Świetnie prezentował najgorsze ludzkie przywary. Wśród motywów fantastycznych, ciętej satyry i ironicznych aluzji przedstawiał obraz radzieckiej rzeczywistości. Pouczał, że totalitarna władza jest diabelska.

Sam autor to postać skomplikowana. Cenzurowany, kontrolowany. Próbował zachować niezależność twórczą, a jednocześnie zabiegał o protekcję rządzących, by utrzymać się na powierzchni. Jedni badacze literatury mówią, że nie dano mu rozwinąć skrzydeł. Inni surowo go oceniają. Raczej nie nam go osądzać. Warto jednak przyjrzeć mu się bliżej.

Nie da się zrozumieć twórczości Bułhakowa bez kontekstu historycznego i znajomości biografii pisarza. W swoich utworach pozostawił wiele z siebie. Nie da się czytać go w oderwaniu od przeszłości. Znajomość kontekstów jest kluczowa dla pełnego zrozumienia i interpretacji dzieła literackiego. Tak też jest w tym przypadku. „Diaboliada i inne opowiadania” to przykład na to, że żaden wytwór kultury nie powstaje w próżni.

„Mistrz i Małgorzata”, Dom Wydawniczy Rebis

Autor arcydzieła literatury

Sławę Bułhakow uzyskał po śmierci. Paradoksalnie, gdy władza sowiecka zabrała mu ostatnią szansę na realizację zawodową jako literata, stworzył arcydzieło. Napisał „Mistrza i Małgorzatę”. Nie doczekał jej publikacji. Książkę wydano dopiero w latach 60. XX wieku. Uznawana jest za jedną z najlepszych powieści w historii literatury.

Nie da się obok tej książki przejść obojętnie. „<<Mistrz i Małgorzata>> to jeden z himalajskich szczytów literatury: powiedział kiedyś pisarz Paweł Huelle. „Dopóki będzie istniała ziemia, ta powieść będzie miała w kolejnych pokoleniach swoich miłośników”. Coś w tym jest. „Mistrz i Małgorzata” to fascynujący, ponadczasowy obraz walki dobra i zła. Piękna opowieść o miłości. To też ponury i zarazem groteskowy obraz realiów Rosji z lat trzydziestych XX wieku. Powieść bawi, wzrusza, zaskakuje, skłania do refleksji.

Bułhakow jak nikt inny potrafił ukazać niedorzeczności kraju, w którym tworzył. Warto go znać, czytać, interpretować, dyskutować o nim oraz jego dorobku literackim.

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

Post udostępniony przez Urocznica (@szept.urocznicy)

Tytuł: „Diaboliada i inne opowiadania”

Autor: Michaił Bułhakow

Tłumacz: Jan Cichocki

Wydawnictwo: Świat Książki

Rok wydania: 2024

*egzemplarz zakupiony

autor: Urocznica, zdjęcia: Instagram, Pexels, mat. pras. wydawnictw

Recenzja: „Wiedźmy Kijowa. Miecz i krzyż” Łada Łuzina