Gwiazdka to nie tylko choinka i ozdoby bożonarodzeniowe! Świąteczna zieleń wprowadza do domów oraz ogrodów życie, kolor, a także niezwykłą atmosferę. Nic tak nie uzupełnia dekoracji, jak piękne rośliny. Co więcej, bożonarodzeniowa flora nie tylko cieszy oczy, ale skrywa też wiele opowieści. Oto subiektywne zestawienie, które prezentuje najciekawsze świąteczne rośliny.
Jemioła, ostrokrzew, poinsecja? Znajdziesz tu rośliny, które pięknie ozdobią przestrzeń w Święta. Ta zieleń to nie tylko naturalna dekoracja, ona niesie za sobą także piękny przekaz. Rośliny bożonarodzeniowe są miłe dla oka i zadziwiają bogatą symboliką oraz związanymi z nimi legendami.
Spis treści:
Rośliny na Boże Narodzenie: piękne i niezwykłe
Kwiaty świąteczne, rośliny doniczkowe i ogrodowe, zimozielone krzewy – to one wnoszą do domów, balkonów oraz ogrodów zapach, kolor oraz niezwykły klimat. Oto pięć symboli Świąt, które uatrakcyjnią każdą gwiazdkową aranżację oraz dekorację.
Poinsecja, Kwiat Świętej Nocy
Wilczomlecz nadobny, wilczomlecz piękny, poinsecja nadobna, gwiazda betlejemska… Pochodzi z Meksyku i Gwatemali, od kilku wieków jest popularną rośliną ozdobną. Często nazywana jest gwiazdą betlejemską, gdyż jej szczytowe podkwiatki wybarwiają się i kontrastują z zielonymi liśćmi. Wszystko to sprawia, że z góry wyglądają jak gwiazda. Poinsecja pięknie komponuje się ze świątecznymi dekoracjami, sprawdza się też jako kwiaty cięte. Ta popularna roślina świąteczna zachwyca jednak nie tylko dekoracyjnym wyglądem, piękną kolorystyką, ale też ciekawą legendą.
Według popularnej opowieści stała się symbolem bożonarodzeniowym dzięki meksykańskiej dziewczynce. Szła ona ze swoim kuzynem w Wigilię do kaplicy bardzo zasmucona, ponieważ nie miała żadnego daru dla narodzonego dzieciątka. Krewny pocieszał ją, mówiąc, że nawet najmniejszy dar ofiarowany z miłością będzie doceniony. Wówczas dziewczynka zebrała skromny bukiet z kwiatów przydrożnych. Kiedy złożyła je w kaplicy, dokonał się cud – bukiet rozjarzył się brylantową czerwienią… Od tego czasu poinsecja w Meksyku stała się znana jako Flores de Noche Buena (Kwiaty Świętej Nocy) i odtąd zakwita w Boże Narodzenie.
Jemioła, Dar Niebios
Jemioła pospolita, jemioła biała, strzęśla. Ta roślina cieszy oczy zielonymi liśćmi i gałązkami przystrojonymi w białe kulki jagód. Ma liczne właściwości lecznicze. Świetnie sprawdza się w bożonarodzeniowych stroikach lub bukietach. Kiedyś odgrywała ważną rolę w dawnych wierzeniach oraz obyczajach, ale we współczesnej kulturze także zajmuje istotnie miejsce, szczególnie w tradycji bożonarodzeniowej i noworocznej.
Dziś gałązki jemioły w okresie świątecznym często wiszą na drzwiach lub w domach na suficie. Roślina ma przynieść domownikom szczęście, zdrowie i dostatek. Zwyczaj dekorowania nią siedzib pochodzi podobno z krajów nordyckich. Niegdyś wierzono, że jemioła zapewnia dobrobyt i odpędza złe duchy. Nazywano ją nawet darem od bogów, darem niebios. Inny popularny zwyczaj to całowanie pod jemiołą. Podobno pochodzi z Anglii. Kiedy dwie bliskie osoby spotkają się pod jemiołą, muszą dać sobie całusa. Rzekomo taki pocałunek wróży szczęście w miłości, umacnia uczucie i zapewnia trwałość związku. Mówi się, że jemioła to także symbol życia, nieśmiertelności, wieczności. Poza tym, uważa się, że gałązek jemioły, które dekorują dom w okresie świątecznym, nie można wyrzucać. Należy przechować je do następnego Bożego Narodzenia lub spalić w święto Trzech Króli.
Ostrokrzew, Symbol Życia
Ostrokrzew występuje w stanie dzikim w Europie i Afryce. To wyjątkowo atrakcyjna wizualnie roślina. Zimą ma nie tylko błyszczące zielone liście, ale też piękne czerwone jagody. Krzew jest popularną rośliną ozdobną. Ostrokrzew ma też swoje miejsce w kulturze i symbolice. Według dawnych wierzeń roślinie przypisywano moc odstraszania złych mocy, dlatego sadzono ją w pobliżu domu lub dekorowano nią drzwi wejściowe.
Ostrokrzew uznawano za roślinę ochronną, magiczną. Był utożsamiany z pomysłowością, szczęściem oraz powodzeniem. Wierzono, że mieszkają w nim elfy i dobre wróżki. Roślina jest też symbolem życie, ze względu na to, że zimą zachowuje zielony kolor. Podobno już podczas obchodzonych przez starożytnych Rzymian Saturnaliów, przypadających mniej więcej na okres naszego Bożego Narodzenia, obdarowywano się prezentami udekorowanymi gałązkami ostrokrzewu. Zwyczaj przystrajania domu rośliną wprowadzili zaś druidzi. Według ich wierzeń ostrokrzew był znakiem dla dobrych leśnych duchów, szukających bezpiecznego schronienia przed zimową zawieruchą. Kolczaste liście chroniły domy przed piorunami, pożarami, złymi mocami i dzikimi zwierzętami. Ostrokrzew podobno powodował przemianę w uczuciach, pozwalał zrozumieć innych, budził współczucie, miłość i życzliwość do ludzi. Według pewnej legendy był kiedyś chwastem. Jego liście wyrosły jednak, by ukryć Świętą Rodzinę przed żołnierzami Heroda. Inna opowieść mówi o tym, że liście rośliny przywołują na myśl koronę cierniową.
Ciemiernik, Róża Bożego Narodzenia
Ciemiernik chętnie uprawiany jest jako roślina ozdobna, ze względu na bardzo wczesne kwitnienie, często jeszcze w okresie zimowym. To roślina, której nie straszny mróz i śnieg. W Europie Zachodniej kwitnie czasem w grudniu, w okolicach Gwiazdki. Ciemiernik pięknie prezentuje się nie tylko w ogrodzie, ale też w doniczce na tarasie lub jako kwiat cięty.
Uznawany jest za roślinę nie tylko piękną, ale też leczniczą i ochronną. To symbol nadziei. Pojawia się w licznych legendach, piosenkach i powieściach. Nazywany jest Różą Bożego Narodzenia. Dawniej mówiono o nim także „śnieżna róża” lub „kwiaty wyroczni”. Podobno był kiedyś wykorzystywany do przepowiadania pogody. W okresie świątecznym rozkwitający prognozował miłą aurę, zamknięty – nieprzyjemną. Dawniej wierzono, że odstrasza mroczne moce. W niektórych krajach niegdyś sadzono ciemierniki blisko domu dla ochrony. Według starej, angielskiej legendy ciemiernik wyrósł z łez małej dziewczynki, której było wstyd, że nie ma prezentu dla małego Jezusa. Inna opowieść mówi o ubogim pasterzu. Szedł on do Betlejem, a po drodze płakał, bo nie miał podarku. Z jego łez powstały piękne kwiaty.
Choinka, Drzewko Bożonarodzeniowe
Żywa choinka, piękna i pachnąca, to jeden z najważniejszych symboli Świąt, warto więc ją tutaj wspomnieć, choć w kilku słowach. Dziś najczęściej wybieranym drzewem jest świerk, ale jodły są również popularne. Nieco mniejszym powodzeniem cieszą się sosny. Mówi się, że najbardziej wytrzymałe są jodły, ale świerki są tańsze, a sosny mają pewien wielki atut – na ich gałązkach długo utrzymuje się żywiczny zapach igieł. Niezależnie od rodzaju, świąteczne drzewko to piękna dekoracja, a do tego niezwykle symboliczna!
W polskiej tradycji gwiazdkowej choinka zajmuje szczególnie miejsce i nikt nie wyobraża sobie bez niej Bożego Narodzenia. Co ciekawe, w naszych domach pojawiła się na przełomie XVIII i XIX wieku, a przywędrowała do nas z Niemiec. Najpierw zadomowiła się w salonach, bogatych dworach i mieszczańskich domach, później trafiła na wieś. Nie każdy wie, że polska choinka ma niezwykle bogatą symbolikę oraz znaczenie. Stoi za nią długa tradycja. Symbolizuje biblijne Drzewo Życia, ale też jest kontynuacją podłaźniczki, zimowej dekoracji popularnej w dawnych wiekach na Słowiańszczyźnie. Według niektórych badaczy jest odwołaniem do problematyki poznania dobra i zła. Uznawana jest za odwzorowanie drzewa rajskiego. Początkowo choinkę dekorowano darami natury i własnoręcznie wykonanymi ozdobami, każda dekoracja ma zaś znaczenie. Więcej na temat świątecznego drzewka w tekście: „Ciekawostki o polskiej choince: 5 świątecznych faktów”.
Inne rośliny bożonarodzeniowe
Jak widać, świąteczne rośliny doniczkowe oraz ogrodowe mają wiele do zaoferowania. Z pewnością mogą pomóc urozmaicić gwiazdkowy wystrój domu i wprowadzić do czterech kątów nieco bożonarodzeniowej magii. Prócz opisanej powyżej piątki, wymienia się także inne naturalne ozdoby świąteczne.
Popularne są również takie rośliny jak: cyprys, czyli mały, zielony, modny zamiennik choinki oraz grudnik, zwany kaktusem bożanarodzeniowym. Warto zwrócić uwagę także na drzewka cytrusowe – pięknie pachną i prowadzają do domu ciepłą kolorystykę.
Przeczytaj także: “Wigilia w polskiej literaturze – świąteczne cytaty“.
autor: Urocznica, zdjęcia: pixabay, pexels, źródła: czasnawnetrze.pl, muzeum-radom.pl, polskieradio.pl, blog.ogrod-powsin.pl, wikipedia.org, kro.sggw.pl, zielonyogrodek.pl