Bombka, najbarwniejsza dekoracja choinkowa, w niektórych regionach Polski zwana bańką, pięknie zdobi bożonarodzeniowe drzewko. Budzi podziw różnymi kształtami, fakturami i wzorami. Mieni się spektaklem barw, zadziwia błyskiem, cieszy oczy, a do wnętrz wprowadza świąteczną magię. Co ciekawe, równie kolorowe jak jej wygląd, są historie z nią związane.
Kto wykonał pierwszą bombkę choinkową? Kiedy te ozdoby pojawiły się w naszym kraju? Jakie państwo słynie z produkcji ręcznie robionych bombek? Poniżej znajdziecie odpowiedzi na te i wiele innych pytań.
Spis treści:
Bombka – historia, fakty, ciekawostki
„Na gałązce świerka/ bombka szczęśliwa/ w ramionach grudnia/ świat rozpromienia…”: pisze Aleksandra Baltissen w wierszu „Bombka”. Faktycznie, te szklane ozdoby są niezwykłą dekoracją i mogą dawać dużo radości. Poza tym, kryją w sobie wiele ciekawych opowieści. Oto kilka ciekawostek na ich temat!
Inspiracją dla powstania pierwszej bombki była… bieda
Pierwsze szklane bombki na choinkę zostały wykonane w 1840 roku w niemieckiej hucie szkła Lauscha. Ozdoby stworzył Hans Greiner. Według legendy, nie było go stać na ciastka, jabłka, orzechy ani nawet papierowe dekoracje i świece. Wpadł więc na pomysł by ze szkła uformować proste kuliste kształty puste w środku i udekorował nimi swoją choinkę. Pomysł spodobał się na tyle, że fabryka zainwestowała w produkcję bombek na masową skalę. Tworzy je do dziś.
Kulista ozdoba symbolizuje nieskończoność
Kolistość zdobienia drzewka bożonarodzeniowego i kulistość bombek choinkowych są symbolem ciągłości oraz powtarzalności życia ludzkiego. Oznaczają także odradzanie się, nieskończoność, a także całość stworzenia. Bombki to symbol wiecznej natury. Okrągłe ozdoby choinkowe oznaczają harmonię, nawiązują do jabłka, rajskiego owocu.
Bombki pojawiły się u nas w XIX wieku
Pierwsze bombki choinkowe pojawiły się na ziemiach polskich w latach 70. XIX wieku. Dość szybko zyskały dużą popularność. Początkowo były wykonane ze szkła dmuchanego i imitowały owoce oraz orzechy. Z czasem zaczęły się także pojawiać ozdoby w kształcie przedmiotów codziennego użytku, np. parasolek, instrumentów muzycznych, a także zwierząt oraz pajaców.
Cacka i glaskugle to także bombki
Kuliste ozdoby choinkowe bywają w Polsce różnie nazywane. W niektórych regionach kraju mówi się o nich bańki lub cacka. Podobno w Krakowie wciąż popularny jest zwrot „przystrajać drzewko bańkami”. W gwarze śląskiej kuliste ozdoby to glaskugle, czyli ozdoby choinkowe z cienkiego szkła. Często posrebrzane od wewnątrz i malowane na zewnątrz. Bywają też nazywane gołkami. Powszechnie mówimy o nich bombki, bo zwisając z choinkowych gałązek kształtem przypominają prawdziwe bomby.
Polska słynie z ręcznie robionych ozdób choinkowych
Polska to jeden z największych światowych producentów i eksporterów bombek ręcznie robionych. W czasie PRL-u w kraju działało kilkadziesiąt fabryk. Większość produkowanych tam bombek trafiała na rynek Stanów Zjednoczonych. Po upadku komuny i transformacji wiele fabryk upadło, ale po latach niektóre firmy wróciły do gry. Ręcznie malowane bombki są cenne i wyjątkowe, dlatego podobają się wielu zagranicznym klientom. Niemal cała ich produkcja trafia na eksport. Polskie bombki zdobią choinki w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech, a nawet – Australii, Japonii oraz krajach skandynawskich.
Więcej tematów świątecznych w dziale: Styl życia. Zachęcam szczególnie do przeczytania tekstu: „Kartka świąteczna – 3 fakty o gwiazdkowej pocztówce”.
autor: Urocznica; zdjęcia: Pexels, Pixabay; „Historia bombki”, muzeumbombki.com.pl; „Bombkowy biznes z Polski podbija świat”, forbes.pl; „Zdobi i sławi – a to bombka właśnie”, krakow.pl; „Skąd się wzięła i co symbolizuje bombka choinkowa?”, naludowo.pl