Recenzja: „Anioł z Warszawy” L. Kampe

Jeśli szukacie poruszającej książki z wielką historią w tle – mam propozycję. „Anioł z Warszawy. Historia miłości i bohaterstwa Ireny Sendlerowej” jest opowieścią o jednej z największych bohaterek XX wieku. To nowość wydawnicza, którą warto mieć na uwadze. Sendlerowa prowadziła brawurową akcję ratowania dzieci żydowskich z getta warszawskiego i udało jej się, wraz grupą współpracowniczek, ocalić ogromną liczbę istnień! Ta kobieta to jedna z najbardziej znanych polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Czy warto przeczytać najnowszą książkę poświęconą tej bohaterce? Zachęcam do przeczytania recenzji.

Konflikt, miłość, bohaterstwo, odwaga, tchórzostwo, dobroć, okrucieństwo… Książki o tematyce wojennej cieszą się wśród czytelników niezwykłym zainteresowaniem. Podejmują tematykę ludzkiej moralności, ukazują wybory, które wydają się niewyobrażalne z naszej perspektywy. Przypominają o tragicznych wydarzeniach i ludziach, którzy w nich uczestniczyli. Tak też jest w wypadku powieści „Anioł z Warszawy”.

Irena Sendlerowa, 1942, Wikipedia

Matka Dzieci Holocaustu

Irena Sendlerowa, z domu Krzyżanowska, urodziła się w lutym 1910 roku w Warszawie. Dzieciństwo spędziła w Otwocku, gdzie jej ojciec, lekarz, był dyrektorem sanatorium. Studiowała prawo i polonistykę. Pracowała jako opiekunka społeczna. Po wybuchu wojny zaangażowała się w pomoc dla Żydów. Działała wraz ze współpracowniczkami z warszawskiego Wydziału Opieki i Zdrowia, m.in. Jadwigą Piotrowską, Ireną Schultz i Jadwigą Deneko. Wykorzystywały one możliwości, jakie dawały ich stanowiska. Przekazywały potrzebującym żywność, pieniądze i rzeczy.

Sendlerowa nie mogła patrzeć obojętnie także na to, co działo się w getcie warszawskim. „Gdy ktoś tonie, trzeba mu podać rękę”: mówiła. Wraz z koleżankami z Wydziału Opieki starała się pomagać przede wszystkim dzieciom – wyprowadzać je z getta i szukać schronienia po tzw. aryjskiej stronie. Znalazła się również w Radzie Pomocy Żydom „Żegota”. Pod pseudonimem „Jolanta” kierowała działaniami na rzecz pomocy dzieciom. Została zaaresztowana przez gestapo. Z więzienia wydostała się po miesiącu ,dzięki finansowemu wsparciu „Żegoty”. Później dalej współpracowała z tą organizacją. W trakcie powstania warszawskiego służyła innym jako pielęgniarka. Po wojnie nadal pomagała biednym, słabym i bezbronnym. Angażowała się w działania społeczne oraz edukację.

Instytut Yad Vashem w Jerozolimie uhonorował ją tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata w 1965 roku. Mimo różnych oficjalnych odznaczeń, działalność Ireny Sendlerowej przez wiele lat pozostawała szerzej nieznana. Dopiero w XXI wieku jej historię zaczęto popularyzować na szeroką skalę. Od tego czasu o życiu bohaterki powstało wiele filmów, książek oraz artykułów. Irena Sendlerowa zmarła w maju 2008 roku. Jej życie i działalność stale upamiętniane są na wiele sposobów. To postać, która łączy, daje nadzieję oraz inspiruje.

Irena Sendlerowa w Wigilię 1944, Wikipedia

Zbeletryzowana historia bohaterki

„Anioł z Warszawy” to kolejne upamiętnienie tej niezwykłej postaci. Tym razem to także spojrzenie przez pryzmat prywatnego, miłosnego życia kobiety. „Ona niosła nadzieję najsłabszym. On dawał jej siłę”: czytamy w opisie wydawniczym. Najnowsza książka poświęcona Sendlerowej to nie tylko niezwykła opowieść o jednej z największych bohaterek XX wieku. To także poruszająca historia o sile charakteru, poświęceniu, niezłomności, pasji i… uczuciu, które rozkwitło w cieniu wojny.

W powieści autorstwa Lei Kampe nie tylko śledzimy zbeletryzowaną opowieść, pokazującą jak ratowanie dzieci wyglądało w praktyce, ale też poznajemy Sendlerową jako postać bliską nam wszystkim: młodą kobietę, która walczy nie tylko o bezbronnych, ale też o swoje szczęście. Irena Sendlerowa to przykłady wyjątkowej postawy, jaką w czasie Zagłady w Polsce wykazali się nieliczni, działający w zagrożeniu. „Wcale nie jestem silniejsza od innych. Po prostu nie mogę sobie pozwolić na bycie słabą”: mówi na kartach książki tytułowa bohaterka. W czasie wojny jednak nie tylko angażowała się w pomoc ludności żydowskiej, ale też walczyła o ocalenie swojej największej miłości. Książka to też historia o wielkim uczuciu. Opowiada o miłości Ireny i Adama, który trafił do getta razem ze swoją matką. Więcej na ten temat dowiecie się jednak, kiedy sięgniecie po tę pozycję czytelnicza.

„Anioł z Warszawy” jest poruszającą i wciągającą lekturą. Książka jest dobrze napisana, starannie udokumentowana. Powieść czyta się z zainteresowaniem. Nie brakuje w niej autentycznych scen z życia okupowanej Warszawy (np. pochód dzieci Korczaka na Umschlagplatz). W ciekawy sposób autorka pokazuje także, jak okupacja wyglądała z perspektywy Niemców. W pisanych kursywą rozdziałach śledzimy powiązane z historią głównej bohaterki wątki dotyczące np. Ludwika Fischera czy Hansa Franka.

Książka przybliża losy Ireny Sendlerowej, pokazuje nam kobietę z krwi i kości, przypomina najważniejsze karty z historii II wojny światowej, ale także daje nadzieję, opowiadając o osobie, która mimo trudnych czasów zachowała w sobie dobroć, przyzwoitość oraz otwarte serce. Sendlerowa była wrażliwą społecznie, odważną i stanowczą aktywistką. „Jak niewiele potrzeba, by ogrzać ludzkie serce”: mówi w książce.

„Moim marzeniem jest, aby pamięć stała się ostrzeżeniem dla świata. Oby nigdy nie powtórzył się podobny dramat ludzkości”: powiedziała Irena Sendlerowa, odbierając w 2003 r. nagrodę im. Jana Karskiego. Biograficzne publikacje, nawet zbeletryzowane, takie jak „Anioł z Warszawy”, spełniają ten cel i nie pozwalają zapomnieć o tragediach z przeszłości, oddając głos świadkom oraz uczestnikom tamtych wydarzeń. Jeśli cenicie tego typu książki – miejcie na uwadze tę wydawniczą nowość. Warto ją przeczytać.

Tytuł: „Anioł z Warszawy. Historia miłości i bohaterstwa Ireny Sendlerowej”

Tytuł oryginalny: Der Engel von Warschau. Irena Sendler – Für die Rettung der Kinder riskierte sie ihr Leben

Autor: Lea Kampe

Tłumacz: Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska

Wydawnictwo: Znak Literanova

Rok wydania: 2022

Wydawnictwu Znak dziękuję za egzemplarz recenzencki.

autor: Urocznica, źródła informacji o I. Sendlerowej: artsandculture.google.com, sprawiedliwi.org.pl, zdjęcia: mat. prasowe, Wikipedia, Pixabay

Recenzja: „Mistrz” Eleonora Szafran