Chaber – roślina w ciekawostkach i cytatach poetyckich

Chaber bławatek

Chaber, bławatek, modrak, modrzeńczyk… Kojarzony z łanami zbóż, polnymi łąkami i urokliwymi zielonymi zakątkami. To jeden z piękniejszych kwiatów lata. Co interesującego wiadomo o tej roślinie? Którzy słynni poeci krajowi umieścili kwiat w swoich wierszach? Oto kilka ciekawostek i cytatów.

Podobno rodzina chabrów liczy sobie 500 gatunków. Rosną głównie w basenie Morza Śródziemnego, południowo-zachodniej Azji i środkowej Europie. W Polsce najbardziej pospolite są chaber bławatek i chaber łąkowy. Jednoroczna roślina o delikatnych kwiatach w kolorze szafirowym jest jednym z charakterystycznych elementów rodzimego krajobrazu w letnich miesiącach.

Chwast polny

Pixabay

„A wyjdziesz drożyną/ Z gaiku na pole,/ To spotkasz modraki,/ Ostróżki, kąkole…”. Maria Konopnicka, „Nasze kwiaty”

Chaber: kwiat o ciekawej nazwie

Chaber to kwiat z rodziny astrowatych. Mimo delikatnego wyglądu, nie ma dużych wymagań glebowych i jest łatwy w uprawie. Lubi stanowiska słoneczne. Chaber kwitnie zazwyczaj od maja do sierpnia, ma charakterystyczny koszyczek kwiatowy, lancetowate liście i wzniesioną łodygę. Tworzy barwne rabaty oraz cudownie zdobi łąki kwietne.

Jego łacińska nazwa, Centaurea, pochodzi od Hipokratesa, który twierdził, że roślinę wskazał innym centaur Chiron, wychowawca wielu herosów z mitologii. Najpopularniejszy gatunek występuje w niebieskim kolorze (bławatek). Chaber miewa też jednak kwiaty o czerwonej, różowej, fioletowej lub białej barwie. Symbolizuje m.in. skromność, dobroć, prostotę, stałość w miłości, niebo.

Etymologia polskiej nazwy rośliny według Brücknera wiąże się z prasłowiańskim słowem *chъrb-, które łączy się z wyrazami określającymi zarośla, dawniej: charp, charpęć (gęstwina, zielsko) i podobnym słowem „chabina”. Z kolei przymiotnik bławatny już w XV w określał kolor niebieski.

Chaber – roślina w ciekawostkach i cytatach poetyckich

Pixabay

„I jeszcze żartował ze mnie,/ Gdym się żaliła na psotę,/ Bo mówił, że ma coś więcej/ Ukraść ochotę./ Że oczy moje piękniejsze/ Niźli ten kwiatek niebieski,/ Że chce pić rosę z bławatków,/ A z oczów łezki”. Adam Asnyk, „Bławatek”

Bławatek: roślina użyteczna i poetycka

Niektóre gatunki rośliny mają właściwości lecznicze oraz kosmetyczne, można je wykorzystać w kuchni, inne są uznawane za miododajny chwast lub uprawiane jako naturalna ozdoba. Dawniej kwiat bławatka był bardzo użyteczny, gdyż z jego brzeżnych płatków otrzymywano niebieski barwnik. Farbowano nim papier i przetwory spożywcze, a połączony z ałunem doskonale barwił wełnę, z powodzeniem zastępując zamorskie indygo czy błękit tyryjski.

Kwiat był inspiracją dla wielu polskich poetów. Pojawia się m.in. w wierszach Marii Konopnickiej, Bolesława Leśmiana, Jana Kasprowicza, Artura Oppmana, Leopolda Staffa, Karola Irzykowskiego, Adama Asnyka, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i u Władysława Tarnowskiego. W zbiorze „Poezyje Studenta” tak pisze o nim ostatni z wymienionych literatów: „Ty sam wśród tylu kłosów o sieroto mały,/ Cudny! – jak gdyby oczy Jej na mnie patrzały! – ”.

Chaber znaczenie

Pixabay

„Wyciąg z bławatków, to znane collyrium./ Na przekrwienie spojówek, z których łza się toczy./ (Niejednemu sam widok polskiego bławatka/ Uleczyłby natychmiast przepłakane oczy…)”.Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, „Bławatek”

autor: Urocznica, źródła: B. Kurycowicz, „Semantyka nazw kwiatów w poezji Młodej Polski”, repozytorium.uwb.edu.pl, wikiquote.org, zycieaklimat.edu.pl, zielonyogrodek.pl zdjęcia: Pixabay


Przysłowia na czerwiec, cytaty i ciekawostki


 

Komentarze

  1. Jardian

    Pamiętam – gdy dziecięciem będąc – zbierałem z krewnymi chabry na łąkach. Piękne to były czasy. Pozdrawiam serdecznie Urocznico. Powróciły czasy dzieciństwa.

    • @dministrator

      Chabry to piękne kwiaty. 🙂

    • 7 8 Krystyna

      Naprawdę piękna roślina, kwiat. Nie wiedziałam o niej tyłu ciekawostek. Dzięki.

      • @dministrator

        🙂

  2. Monika Olga

    Mam przepiękny obraz: chabry, maki i kaczeńce w wazonie. Uwielbiam go 🙂

    • @dministrator

      Musi być śliczny. 🙂

  3. beti

    Chabry są cudne 🙂 Tylu ciekawostek o nim nie znałam 🙂

    • @dministrator

      To bardzo interesujące kwiatki. 😉

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Możesz użyć tych tagów i atrybutów HTML :

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>