Miło jest spacerować po łące. Patrzeć na kołyszące się na wietrze kwiaty, chłonąć piękne zapachy oraz widoki, robić bukiety z polnych roślin. Łąka to miejsce pełne życia, gdzie królują kolory i niezwykłe wonie. Trawy, kwiaty, zioła, motyle, pszczoły, poranna rosa, pikniki na kocu, wianki… Mamy z łąką wiele różnych skojarzeń. Od wieków ta zieleń jest inspiracją dla ludzi pióra. Łąka w utworach prozatorskich, jak i poetyckich pełni różne funkcje. My przyjrzyjmy się wierszom. Oto łąka w poezji polskiej!

„Już mi się łąka rozkwieciła cudnie,/ A ponad łąką rozlało południe/ Wiosenne wonie…” tak napisała w wierszu „Wiosna”  starożytna poetka Safona. A jak o polnej zieleni pisali nasi lirycy? Jak prezentuje się łąka w polskiej poezji?

Pixabay

Niezastąpiona łąka kwietna

Co daje łąka? Więcej niż się wydaje. Łąka daje zwierzętom pożywienie, przestrzeń do życia, schronienie. Pomaga magazynować wodę, a nawet walczy ze smogiem i obniża temperaturę powietrza! Ma walory użytkowe i estetyczne. Dlatego tak wiele mówi się teraz o potrzebie zakładania łąk kwietnych w miastach. Jednak piękno i atuty polnej zieleni dostrzegano już wcześniej. To poeci byli jednymi z pierwszych ekologów, którzy kreowali nasze postrzeganie natury. Nasi, polscy lirycy, wiele powiedzieli i napisali w tym temacie.

„Babie lato”, Józef Chełmoński, XIX wiek

Wiersze o łące

Łąka pełni w literaturze polskiej ważną rolę. Pojawia się w utworach z różnych okresów. Literaci próbują za pomogą słów oddać jej piękno, ale też zwracają uwagę na jej walory użytkowe lub widzą w niej elementy magiczne. Pochwała natury, teksty o relacji człowieka z przyrodą, metaforyczne i symboliczne pejzaże… Łąka bywa symbolem radości życia, odpoczynku, wytchnienia, tęsknoty za przeszłością, ale też odbiciem wnętrza podmiotu lirycznego.

W tekstach naszych poetów widać ciekawość roślin, wrażliwość na los natury. Lirycy są zainteresowani dziką przyrodą. Niekiedy wyrażają troskę o środowisko naturalne oraz wielkie uwielbienie dla flory. W klasycznej prozie przykładowo wiele o naturze napisała Eliza Orzeszkowa w „Nad Niemnem”, w poezji znanej z kanonu lektur szkolnych – Mickiewicz pięknie opisuje przyrodnicze krajobrazy w „Stepach akermańskich”. Wiele utworów łące poświęcili m.in. Bolesław Leśmian, Leopold Staff, Julian Tuwim.

Pixabay

Cytaty z poezji

Łąka w poezji polskiej jest piękna, ukwiecona, odwiedzana przez motyle i zwierzęta, cicha, niezwykła, kobieca… Warto przyjrzeć się jej różnym portretom oraz obliczom. Na zachętę i dla inspiracji – kilka cytatów.

„Ach, ta przecudna, cicha łąka,/ Gdzie myśl się moja we snach błąka,/ Gdzie marzeń płynie zdrój…/ — Anioły po niej chodzą rano/ Ścieżyną w perły usypaną,/ Cały ich chodzi rój”. Maria Konopnicka, „Ach, ta przecudna, cicha łąka…”

W cie­niu tra­wy nie­wi­dzial­ne/ Roz­ma­wia­ją ziół miesz­kań­ce —/ To­czą boje try­um­fal­ne,/ Lub za­wo­dzą raź­ne tań­ce.// Wiel­ką rze­szą — idą — śpie­szą/ Na igrasz­ki, czy na boje:/ Tak mnie ba­wią — tak mnie cie­szą,/ Dzie­ci łąki — dzie­ci moje!”. Antoni Lange, „Dość już nieba! Dość błękitu…”

„Dziś o świcie łąka była taka piękna/ Płakała, była pełna rosy/ Jej suknia z rumianków była pomięta/ Wiatr czochrał jej trawiaste włosy”. Agata Budzyńska, „Łąka”

„Choć pól i łąk/ Odmładzasz krąg,/ Roznosząc woń miłosną,/ Nie wrócisz mi/ Młodości dni,/ O czarodziejko, wiosno!”. Adam Asnyk, „Choć pól i łąk”

„Na ciepłej niebieskiej łące/ pasą się białe zające/ pasą się białe baranki/ w kwitnące złotem poranki”. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, „Na ciepłej niebieskiej”

„Łąka w kwiatach, nad łąką latające kwiaty,/ Motyle różnofarbne, niby tęczy kosa”. Adam Mickiewicz, „Ałuszta w dzień”

„I oto łąka w dal za­fa­lo­wa­ła,/ Chwie­ją się dę­bów zie­lo­ne ban­de­ry/ I zda się, ja­kieś nie­wi­dzial­ne ste­ry/ Głąb traw nur­tu­ją, aż drży zie­mia cała!”. Bolesław Leśmian, „I oto łąka w dal zafalowała”

„I biegnąc po łące czuje się tak bezpieczna jak Plusquamperfectum – najbezpieczniejszy z czasów”. Ewa Lipska, „Oni”

„Czy pamiętasz, jak głowę wynurzyłeś z boru,/ Aby nazwać mnie Łąką pewnego wieczoru?/  Zawołana po imieniu/  Raz przejrzałam się w strumieniu —/ I odtąd poznam siebie wśród reszty przestworu”. Bolesław Leśmian, „Łąka”

„Jakże tu pięknie na kwietnej błoni;/ Jakże te brzegi stawu urocze;/ Tu co dzień słowik wśród gaju dzwoni,/ I wierzba w wodzie kąpie warkocze”. Władysław Bełza, „Łąka”

„Leżę na łące./ Ni­ko­go nie ma, ja i słoń­ce./ Ci­szą na­brzmia­łą i wez­bra­na/ Na­pły­wa myśl to pach­nie sia­no”. Kazimierz Wierzyński, „Lato”

„Cisza we mnie wstąpiła. Łąką kwietną jestem/ cichą, jasną i wonną. Słonecznych promieni/ blask, jak złota kaskada, ze szklannym szelestem/ w pierś mą wpada; w mych oczach drżą gaje złocieni”. Przecław Smolik, „Łąka”

„Tra­wo, tra­wo do ko­lan!/ Pod­nieś mi się do czo­ła,/ Żeby my­ślom nie było/ Ani mnie, ani pola”. Julian Tuwim, „Trawa”

„Na chwiejne morza kłosów i na polne kwiaty,/ Na modre niezabudki i na jaskier dziki,/ Na koniczyny miodne, łubiny i gryki,/ Na lnów z lazuru nieba oderwane płaty,// Na długich miedz zbożowych szmaragdowe kraty,/ Gdzie nucą piosnkę gwarną świerszcze i koniki,/ Idzie mój sen, jak błędne moczarów ogniki,/ Obłąkany, choć jasny, smętny choć skrzydlaty”. B. Ostrowska, „Mój sen”

„Czy to zie­lo­ne mo­rze, szma­rag­do­we mo­rze/ Po­wiew w fale, zweł­nio­ne mlecz­ną pia­ną, orze?/ To pa­są­ce się owce po mu­ra­wie suną/ I zda­ją się ob­ło­ków trzo­dą srebr­no­ru­ną”. Leopold Staff, „Pochwała pasterstwa”

„Po­ro­śla, za­gaj­ni­ki, łąki i szu­wa­ry –/ wszyst­ko, co do was mó­wię, to mo­no­log,/ i wy go nie słu­cha­cie”. Wisława Szymborska, „Milczenie roślin”

„Krajobraz z Sobótki”, Władysław Podkowiński, XIX wiek

PS Macie swoje ulubione wiersze o łąkach?

autor: Urocznica, źródła: wolnelektury.pl, poezja.org, wikiquote.org, wikisource.org, zdjęcia: wolnelektury.pl (obrazy, w tym zdjęcie główne: „Dwie kobiety w lasku”, Eugeniusz Wrzeszcz, XIX wiek), pixabay.com

O biedronce w kulturze i literaturze, czyli obrazy bożej krówki