Kto ma ochotę na spacer literacki nad jeziorem? Konstanty Ildefons Gałczyński, Jerzy Andrzejewski, Nina Rydzewska, Witold Wirpsza, Maria Kurecka… W Szczecinie w latach powojennych mieszkało wielu słynnych literatów. Jezioro Głębokie przez pewien czas było powiernikiem ich pisarskich sekretów. To tu szukano natchnienia, ukojenia, weny.
Otoczenie lasu, woda, piękne domy. Drzewa, kwiaty, ptaki. A także ciekawa historia i akcent literacki! Jezioro Głębokie to idealne miejsce na przechadzkę.
archiwum prywatne, maj 2025
archiwum prywatne, nad jeziorem można spotkać kosaciec żółty, to piękny irys, kwitnie od maja do lipca
archiwum prywatne
Spis treści:
Powojenne życie kulturalne miasta
30 kwietnia 1945 roku na maszt na Wałach Chrobrego w Szczecinie oficjalnie wciągnięto biało-czerwoną flagę. Wszystko zaczęło powstawać z ruin. W tamtych czasach sprowadzano do stolicy Pomorza Zachodniego ludzi kultury, by wskrzesić artystyczne życie miasta. Oczywiście miało to swoją cenę. Wybrańcy musieli być przyjaźni władzy, pomijając jednak kwestie polityczne, sama idea oazy dla pisarzy jest tematem ciekawym. W dzielnicy Głębokie powstała „osada literacka”.
Tuż po wojnie mieszkali tu i tworzyli bardzo znani wtedy pisarze. Głębokie to willowa część miasta, położona na terenie Puszczy Wkrzańskiej, przy pięknym jeziorze, które nosi taką samą nazwę. Prawdziwy raj dla ludzi pióra. Głębokie jest położone na uboczu, z dala od centrum miasta, otoczone lasem, zatopione w malowniczej przyrodzie, odcięte od cywilizacji. Bajka…
Poniemieckie wille, ogródki, widok na wodę. Literaci mieszkali przy ul. Pogodnej, Jaworowej, Majowej. Niektórzy z nich są zapomniani, warto jednak znać choć kilka nazwisk. Jerzy Andrzejewski – prozaik, publicysta, felietonista, scenarzysta, autor powieści „Popiół i diament”, sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę. Witold Wirpsza – poeta, prozaik, krytyk, tłumacz literatury niemieckiej. Maria Kurecka – pisarka, tłumaczka literatury angielskiej, francuskiej, niemieckiej. Nina Rydzewska – poetka i powieściopisarka, autorka wiersza „Madonna Nędzarzy” i powieści „Akwamaryna”. To tylko kilka najbardziej znanych twórców, którzy dawniej byli związani ze Szczecinem.
Głębokie ma swój urok. Przez pewien czas było siedzibą lokalnej bohemy artystycznej, co czyni je jeszcze bardziej ciekawym. Prym wiedli tu właśnie ludzie pióra. Warto przejść się uliczkami dzielnicy i ścieżkami nad jeziorem. Kto wie, ile dzieł tu powstało.
archiwum prywatne, w okolicy Głębokiego rosną pomniki przyrody, warto się rozejrzeć
archiwum prywatne
archiwum prywatne
Nie tylko Konstanty Ildefons Gałczyński
W temacie powojennego życia literackiego w stolicy Pomorza Zachodniego, najwięcej mówi się zazwyczaj o Gałczyńskim, choć poeta mieszkał na Pogodnie, a nie Głębokim. Cenił Szczecin, pozytywnie się o nim wypowiadał, napisał o mieście kilka wierszy. Konstanty Ildefons Gałczyński gościł tutaj krótko, ale był zaangażowany w lokalne życie kulturalne.
Poeta na pewno odwiedzał swoich literackich przyjaciół znad jeziora. Przemawiały do niego szczecińskie „morski wiatr, morska myśl”. Zieleń, woda. Nie on jeden dał się uwieść malowniczej okolicy.
Pośród lasów nad jeziorem odbywały się literackie spotkania i prowadzono długie rozmowy o tematyce kulturalnej. Głębokie przyciągało wielu. W odwiedziny wpadali tu m.in. Tadeusz Borowski, Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz, Władysław Broniewski, Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz, Papusza, Ewa Szelburg-Zarembina i Wisława Szymborska!
Filia nr 11 MBP w Szczecinie, archiwum prywatne
archiwum prywatne
archiwum prywatne
Jezioro Głębokie to miejsce z duszą i historią
Pamiątką po tamtych czasach jest biblioteka przy ulicy Pogodnej 49. Stara willa z salą kominkową pozwala przenieść się w czasie i poczuć atmosferę powojennego Szczecina. Mówi się, że to jedna z najpiękniejszych bibliotek w mieście.
To Filia nr 11 Miejskiej Biblioteki Publicznej. Mieści się w modernistycznej willi. Niestety miejsce jest obumierającą placówką. Obecnie biblioteka jest czynna tylko trzy dni w tygodniu, grozi jej likwidacja, budynek niszczeje. Szkoda, można tam znaleźć pamiątki po Gałczyńskim. Los nie jest jeszcze przesądzony, ale w Szczecinie ubywa bibliotek.
Mało który ze spacerowiczów nad Głębokim wie o literackiej historii miejsca. Brakuje inicjatyw, pomysłów, pieniędzy. Nie ma tu żadnych tablic pamiątkowych. Jezioro Głębokie jest malownicze, pięknie położone, dobrze skomunikowane z centrum miasta. Nad południowym brzegiem znajduje się kąpielisko. To popularne miejsce. Mogłoby być jeszcze piękniejsze i ciekawsze. Jezioro Głębokie aż prosi się o szlak literacki… Podobne trasy spacerowe powstają w takich miejscach. Jak widać, to jezioro jest interesujące nie tylko ze względów przyrodniczych, ale też historycznych i literackich. Jak Wam się podobała przechadzka?
archiwum prywatne
archiwum prywatne, wokół jeziora wytyczono szlak spacerowo-rowerowy o długości około 6 km, prowadzi leśnymi ścieżkami z wytyczonymi miejscami do palenia ognisk i grillowania
archiwum prywatne
autor: Urocznica, zdjęcia: archiwum prywatne (maj 2025)
Ciekawe szlaki turystyczne w Szczecinie
Piękny spacer i jaki inspirujący.
To ciekawa okolica. 🙂
Nadjeziorne spacery w literackiej okolicy, to pole dla wyobraźni czytelnika:-)
O tak, zdecydowanie!