Literacka Nagroda Nobla 2022 już w ten czwartek. Warto poznać kandydatów!

Trwa tydzień noblowski. A święto książki już w ten czwartek! Wielu z nas jest bardzo ciekawych, komu przypadnie słynne wyróżnienie. Niedługo się dowiemy… Wśród faworytów są m.in. Michel Houellebecq, Stephen King, Salman Rushdie, Haruki Murakami, Ludmiła Ulicka oraz Ngũgĩ Wa Thiong’o. Niektórzy gorąco kibicują też koreańskiemu twórcy Hwang Sok-yongowi. Inni Serhijowi Żadanowi. Na liście znalazł się również Polak. Do kogo trafi Literacka Nagroda Nobla 2022? Czas pokaże. Ten tydzień to jednak idealny moment by przyjrzeć się potencjalnym laureatom.

Lista – jak co roku – jest długa. Laureata lub laureatkę poznamy zaś 6 października. Zwycięzca otrzyma złoty medal, kaligrafowany dyplom, a także czek na 10 mln koron. Literacka Nagroda Nobla 2022 to dobra okazja, by sprawdzić, co słychać w świecie prozy oraz poezji. Warto też bliżej przyjrzeć się tegorocznym nazwiskom.

foto: Pexles

Literacki Nobel 2022: czy nas zaskoczy?

Do tej pory literacką nagrodę Nobla najczęściej dostawali pisarze i poeci z obszaru języka angielskiego. Aż 29 razy! Wielu było też twórców francusko- i niemieckojęzycznych. Kolejna grupa to Słowianie. Ogólnie wśród laureatów Nagrody Nobla mamy kilku krajanów. Polacy dostawali to wyróżnienie najczęściej właśnie z dziedziny literatury! Nasi laureaci to Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk.

W tym roku wiele wskazuje na to, że duże szanse mają twórcy z Europy. Literacka Nagroda Nobla jest mniej polityczna niż Pokojowa, jednak często wiąże się z aktualną sytuacją międzynarodową. Akademia Szwedzka lubi jednak zaskakiwać! Czy Literacki Nobel 2022 przypadnie autorowi zaangażowanemu w sprawy społeczne lub polityczne, pisarskiemu weteranowi, a może zupełnie nowej, „świeżej krwi”? Przekonamy się w czwartek.

foto: Pexels

Noblowska lista życzeń: jacy są wasi ulubieńcy?

Nagroda Nobla wiąże się z dużym prestiżem, ale też sporą gratyfikacją finansową. Nic dziwnego, że budzi wśród nas spore emocje. Laureatów typują bukmacherzy, krytycy, dziennikarze, recenzenci. I… zwykli zjadacze chleba. Kto dostanie literackiego Nobla 2022? Mole książkowe z pewnością mają swoje typy i ulubieńców. Niektórzy tworzą wishlisty. Tu zostawiam trzy warte uwagi nazwiska.

foto: Wikipedia

Ryszard Krynicki

Nasz literat z szansą na Nobla! Ryszard Krynicki to poeta, tłumacz i wydawca. Studiował polonistykę. Zaliczany jest do twórców Nowej Fali. Obok Adama Zagajewskiego, Ewy Lipskiej, Juliana Kornhausera i Stanisława Barańczaka wymienia się go wśród czołowych poetów pokolenia 1968. Był związany z działalnością opozycyjną oraz objęty zakazem druku w okresie PRL-u.

Wraz z żoną prowadzi wydawnictwo, które specjalizuje się w książkach poetyckich. Autor jest też laureatem wielu nagród literackich. „Ryszard Krynicki jest poetą uważnego bycia w świecie. Pisze wiersze wyprowadzone z olśnienia umysłu, wierne życiu, szukające sensu. W jego poezji poruszenia wyobraźni przenikają się z duchowym doświadczeniem, senne obrazy z egzystencjalnym konkretem, odkrycia dokonywane wewnątrz języka z rozpoznaniami metafizycznymi”: napisał o twórcy Paweł Próchniak.

Wśród najczęściej spotykanych motywów poezji autora są podróż, miłość, sen i śmierć. Twórczość literata ma wymiar etyczny i metafizyczny. W jednym z wierszy pisał: „Dobroć jest bezbronna/ ale nie bezsilna.// Dobroci nie trzeba siły./ Dobroć sama jest siłą”.

Należy do najwybitniejszych polskich poetów współczesnych, ale również do twórców najbardziej małomównych. Jak rzadko który pisarz, waży słowa. Nazywany jest „poetą milczenia”. Podobno zmienia utwory wiele razy. Bliska jest mu tradycja polskiej awangardy. Kocha dobrą literaturę. Pisze, wydaje, ale też kolekcjonuje książki.

foto: Wikipedia

Serhij Żadan

Urodzony buntownik, świetny obserwator. Serhij Żadan jest niezwykle ciekawą postacią na noblowskiej liście. To ukraiński pisarz, poeta, muzyk, tłumacz, performer i aktywista. Mieszka w ukochanym Charkowie. Studiował germanistykę oraz ukrainistykę. W swoim państwie jest postacią kultową. To zresztą twórca ceniony także w innych krajach.

Jego kandydaturę do literackiego Nobla zgłosiła Polska Akademia Nauk. To symboliczny gest ze strony naszego kraju. Serhij Żadan, prócz bycia literatem, to też wolontariusz, który w mediach społecznościowych opisuje trudną codzienność Ukrainy. Pomaga ofiarom, apeluje o wsparcie, dodaje otuchy. Dąży do zacieśniania relacji własnego państwa ze światem zachodnim. Zna siłę słowa. Sam napisał: „Język – to oddech napełniony sensem”.

Bohdan Zadura, tłumacz wielu utworów Żadana, zauważył: „Jego poezja jest szalenie prawdziwa i konkretna. U niego rymy, nawet gramatyczne, nie brzmią sztucznie, co jest szalonym wyzwaniem dla tłumacza. Do tego mistrzowsko włada wierszem wolnym. To poeta kompletny, za czym idzie zgodność biografii z literaturą”. Ukrainistka Marta Kacwin-Duman stwierdziła natomiast: „Żadan to już niemal człowiek instytucja, rodzaj gwiazdy rocka na wojennej mapie Charkowa, a nawet całej Ukrainy. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli współczesnej literatury ukraińskiej”.

W tym miejscu warto przytoczyć fragment z jednego z piękniejszych utworów Serhija Żadana „Jak myśmy domy swoje budowali”: „Silni dostają głos, by śpiewać, słabi, żeby się modlić./ Język znika, gdy się nim nie mówi o miłości./ Noce nie mają sensu, kiedy nie jest ciemno./ Świeć czarne słońce, świeć nade mną”.

foto: MyDramaList
mydramalist.com

Hwang Sok-yong

Wyróżnienie tego twórcy to ukłon w stronę Azji. Hwang Sok-yong jest koreańskim kandydatem do literackiej Nagrody Nobla. Studiował filozofię. To pisarz zaangażowany. Dotyka tematów społecznych, etycznych oraz politycznych. Uznawany jest za jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci w koreańskim świecie literatury.

Aresztowany w latach 60. XX wieku z przyczyn politycznych, po uwolnieniu pracował dorywczo na budowach. Podczas wojny w Wietnamie walczył po stronie Amerykanów.  Makabryczne doświadczenia, w których uczestniczył, wywarły wielki wpływ na jego późniejszą karierę literacką.

To pisarz inny niż wszyscy. Zawsze idzie pod prąd. Walczy o dobro podzielonej Korei. Jest autorem kilkunastu powieści i opowiadań, laureatem wielu nagród literackich. W swoich utworach, czerpiąc z osobistych doświadczeń, podejmuje tematy ludzkiej samotności i wyobcowania oraz kryzysu człowieczeństwa. W Polsce ukazały się powieści „Znajomy świat”, „O zmierzchu” oraz zbiór opowiadań „Chwasty”.

„Wszystko  –  od przedmieść do centrum miasta, domy i budynki, samochody, autostrady i mosty kolejowe, oświetlenie i ogłuszający hałas, i rzygi pijaka na ulicy, i wysypisko, i śmieci, pył, dym i smród zgnilizny, a nawet trucizna  –  zostało stworzone przez ludzi obecnie żyjących na świecie. Ale z czasem kwiaty przebiją się przez popioły spalonych pól, by wyrosnąć i kołysać się na wietrze, na zwęglonej gałęzi pojawią się świeżozielone listki, a srebrzysta trawa na nowo wykiełkuje. Wszystko kiedyś wróci. Zawsze wraca”: napisał w książce „Znajomy świat”.

foto: Pexels

Interesuje Was Literacka Nagroda Nobla 2022? Trzymacie kciuki za swoich ulubieńców? Dajcie znać w komentarzach!

autor: Urocznica, źródła: rmf24.pl, pap.pl, zamekczyta.pl, polskieradio.pl, wiez.pl, rmf24.pl, lubimyczytac.pl, teatrnn.pl, bn.org.pl, zdjęcia: Pexels, Wikipedia