Ostrokrzew – krzew Bożego Narodzenia

Ostrokrzew to piękna ozdoba zimowego ogrodu! Zielone liście, czerwone korale… Roślina jest też bardzo ważna w angielskiej tradycji bożonarodzeniowej. Pojawia się wśród dekoracji, kolęd, a nawet wierszy. Nic dziwnego! To zieleń niezwykła. Gałązki tej rośliny są idealne na wieńce i przeróżne stroiki świąteczne, ale to nie wszystko… Czas przyjrzeć się im bliżej. Zapraszam na kolejną garść ciekawostek roślinnych i następny tekst z działu „Zielnik”.

Ostrokrzew to anglosaski symbol świąt. Piękna zielona ozdoba jest coraz bardziej popularna także u nas. Nic dziwnego. Świąteczny krzew to niezwykła ozdoba gwiazdkowa.

Pexels

Ozdobne krzewy zimozielone

Ilex (nazwa naukowa) to roślina zimozielona i ozdobna. Rodzaj liczy ponad 600 gatunków. Pospolicie zieleń ta występuje w Europie Zachodniej i Ameryce. Rośnie w formie drzew lub krzewów. W Polsce ostrokrzewy nie występują naturalnie, ale są popularnym gatunkiem uprawnym. To rośliny bardzo dekoracyjne. Większą uwagę zazwyczaj zwracamy na nie zimą i w okresie okołoświątecznym!

Ostrokrzewy to ciekawe rośliny. Nie lubią silnych mrozów, zbyt gorącego słońca i wiatru. Preferują stanowiska zaciszne oraz spokojne. Cenią wilgotną, żyzną ziemię. Dobrze radzą sobie z zanieczyszczonym powietrzem. Dlatego określa się je jako ogrodowe rośliny antysmogowe. Piękne zdobią miejskie zielone zakątki.

Co ciekawe prócz funkcji dekoracyjnych, mają też znaczenie użytkowe. Z ostrokrzewu paragwajskiego robi się yerba mate. Przede wszystkim to jednak zieleń niezwykła… Kryje w sobie więcej niż się na pozór wydaje.

Pexels

Roślinna magia i symbolika

Ostrokrzew to zieleń od wieków otaczana kultem. Dawniej uznawano Ilex za roślinę ochronną i magiczną. Wiązano ze szczęściem, życiem, życzeniami. Ostrokrzew, według książki „Sekretny język drzew”, oznacza też przezorność. Poza tym, symbolizuje prawdę i płodność. To zieleń wiązana z dobrą energią.

Podobno druidzi nosili ostrokrzew we włosach, by odstraszyć nieprzyjazne duchy. Roślinę w dawnych wiekach wykorzystywano także w celu ochrony domostw przed złem. Poza tym, wierzono, że ścięcie ostrokrzewu przynosi nieszczęście!

W kulturze celtyckiej ostrokrzew wiązany był z bóstwem światła. Według ludowych wierzeń chronił przed piorunami, a posadzony przed domostwem pełnił funkcję strażnika. Roślina kojarzona była także ze snami i podświadomością.

O niezwykłości tej zieleni świadczy już sama nazwa… W języku angielskim ostrokrzew znany jest jako „Holly”. Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od słowa „holy”, czyli „święty”. Ostrokrzew inaczej nazywany jest też krzakiem cierniowym. W tradycji chrześcijańskiej wiązany jest z Jezusem.

Pexels

Zielona inspiracja świąteczna

Przez wieki roślina nabierała znaczenia i symboliki…To coś więcej niż zieleń ogrodowa. Bywa dekoracją, ale też inspiracją. Ostrokrzew ma nie tylko piękny wygląd, ale pełni również swoją rolę w kulturze i literaturze. Sięga po niego wiele artystycznych dusz.

„The holly and the ivy,/ When they are full grown,/ Of all the trees in the wood,/ The holly bears the crown”: tak zaczyna się „The Holly and the Ivy”. To tradycyjna brytyjska kolęda ludowa z piękną melodią oraz ciekawym, symbolicznym tekstem. W języku polskim jej tytuł brzmi: „Ostrokrzew i bluszcz”. To jeden z przykładów wykorzystania motywu rośliny w kulturze.

Co ciekawe, zieleń ta użyczyła też swojej nazwy pewnemu słynnemu miejscu. W USA najpopularniejszy jest ostrokrzew amerykański (Ilex opaca) zwany też „American holly”. To właśnie od nazwy tej rośliny pochodzi… Hollywood.

Uważa się, że najsłynniejszy ostrokrzew rośnie w Glastonbury. Wierzy się, że zasadzony został przez świętego, który wprowadził do Anglii chrześcijaństwo. Każdego roku jego gałązki zdobią świąteczny stół na brytyjskim dworze królewskim.

Zieleń ta pojawia się nawet w twórczości znanego laureata Nagrody Nobla z dziedziny literatury! Wiersz o tytule „Ostrokrzew” napisał irlandzki poeta Seamus Heaney. Utwór zaczyna się on od słów: „Padał deszcz, a powinien wtedy być śnieg./ Kiedyśmy poszli po gałązki ostrokrzewu”.

Ostrokrzew żywy, sztuczny albo w formie motywu na dekoracjach świątecznych – ta zieleń jest teraz bardzo popularna. Sięgając po nią, warto znać nie tylko jej ozdobny urok, ale też głębsze piękno. Być może ten tekst będzie zachętą do tego, by przyjrzeć się tej roślinie uważniej.

Pexels

autor: Urocznica, źródła: m.in. książka „Sekretny język drzew”, tekstowo.pl, ladnydom.pl, dwutygodnik.com, mlynwiedzy.org.pl, zdjęcia: Pexels

 Świąteczne rośliny – zieleń na Boże Narodzenie