Okres na styku zimy i wiosny. Ziemia dopiero rozmarza, częściej panują dodatnie temperatury powietrza, przyroda budzi się do życia. Przedwiośnie zaczyna się zazwyczaj w lutym lub marcu i trwa do początku kwietnia. To jedna z dwóch uzupełniających pór roku w przyrodzie. Charakteryzuje się dużymi zmianami w naturze i intensywną zmiennością pogody. Nic dziwnego, że ten czas jest tak fascynujący i zajmuje ważne miejsce w naszej kulturze. Stał się też natchnieniem dla wielu ludzi pióra.
Lada chwila przyroda wybuchnie zielenią. Stopniowo zaczyna przybywać dnia, staje się coraz cieplej. Na drzewach rozwijają się pąki, ptaki wracają z ciepłych krajów. Kalendarzowa wiosna rozpocznie się 21 marca, ale już widać w przyrodzie wielkie zmiany. Zachęcam do lektury ciekawostek i cytatów dotyczących zarania wiosny.
Przedwiośnie – ciekawostki o porze roku
Ten okres może trwać dość długo, nawet 2,5 miesiąca. Niekiedy zaczyna się bardzo wcześnie, w ostatnich dniach stycznia, ale potrafi nadejść nawet z początkiem kwietnia. Wtedy jednak trwa tylko kilka dni. Poniżej kilka ciekawostek na temat tej pory roku.
- Przedwiośnie to wdzięczny temat ludowych porzekadeł. Zmienna pogoda na przełomie pór roku stała się źródłem wielu znanych mądrości. Dwa najbardziej popularne porzekadła polskie to: „w marcu jak w garncu” i „kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata”. Kolejne lubiane przysłowie brzmi: „I wiosna by tak nie smakowała, gdyby przedtem zimy nie było”.
- Początek zarania wiosny wyznacza kwitnienie leszczyny pospolitej i podbiału pospolitego. W tym okresie pojawiają się również: zawilec gajowy, przylaszczka pospolita, wawrzynek wilczełyko, pąki modrzewia. Kwitną krokusy oraz kaczeńce. Jednym z najbardziej znanych symboli przedwiośnia jest śnieżyczka przebiśnieg.
- „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego związane jest z naturą nie tylko metaforycznym tytułem. Książka porusza problematykę polityczno-społeczną oraz moralną, ale także temat polskiej przyrody. W utworze pojawia się wiele symbolicznych roślin, poza tym nazwiska bohaterów i nazwy miejscowości nasuwają skojarzenia z naturą. W utworze występują m.in. Szymon Gajowiec, Antoni Lulek, oraz takie miejscowości jak Nawłoć.
Cytaty o przedwiośniu – z poezji i prozy
Zaranie wiosny jest dla niektórych najpiękniejszą porą roku. To zwiastun budzącej się do życia przyrody. Od wieków ten czas inspiruje oraz jest natchnieniem ludzi pióra. O przedwiośniu wiele pięknych słów napisali znani poeci oraz prozaicy. Oto kilka cytatów, które są fragmentami z wierszy oraz powieści.
- „Zaledwo zimy minęła pogróżka,/ W łagodnym, miękkim i tkliwym powiewie/ W sad nagi wchodzi wiosna, nowicjuszka/ Skromna, co jeszcze o swych czarach, nie wie”. Leopold Staff, „Sad o przedwiośniu”
- „Koniec śniegu!/ Wiosna w biegu!/ Już bociany powracają,/ Już skowronki koncert dają./ Tu krokusy, tam żonkile/ Spoglądają na świat mile”. Joanna Guściora, „Przedwiośnie”
- „To dopiero przedwiośnie nasze. Wychodzimy na przemarznięte role i oglądamy dalekie zagony. Bierzemy się do pługa, do radła i motyki, pewnie, że nieumiejętnymi rękami. Trzeba mieć do czynienia z cuchnącym nawozem, pokonywać twardą, przerośniętą caliznę.(…) Wierzymy, że doczekamy się jasnej wiosenki naszej…”. Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”
- „Nacinam na drzewach korę/ I czekam wiosny…/ Noce są blado błękitne,/ A świty purpurowe./ …Jeszcze nic wokół nie kwitnie,/ A już czasami wiatr polny/ Uderza w sady nadzieją,/ Dalekich woni…”. Edward Boyé, „Przedwiośnie”
- „Na krótko niebo błysnęło słonkiem/ I znów się skryło w mgły…/ Chwila za chwilą, dzionek za dzionkiem/ Płyną, jak ciche łzy./ Błękity chcą już rozbrzmieć skowronkiem,/ Serce ku wiośnie drży…/ Na krótko niebo błysnęło słonkiem/ I znów się skryło w mgły”. Kazimierz Gliński, „Przedwiośnie”
- „Na dworze niby lato, niby jeszcze zima,/ Jeszcze świat, jeszcze serce, jak gdyby pod pleśnią,/ Jeszcze się pierś wiośnianem uczuciem nie wzdyma,/ Ptak się jeszcze swobodną nie rozhulał pieśnią”. Ludwik Kondratowicz, „Przedwiośnie”
- „dwa obłoki na pustem niebie/ i my w oknie salonu sami/ chmury tulą się mocno do siebie/ cicho krzycząc błyskawicami” Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, „przedwiośnie”
- „Już śpiewają wszędzie ptaki,/ Już zakwitły wokół kwiaty…/ <<Wiosna idzie>> – mówią ludzie…/ Ale skąd i kiedy przyjdzie?”. Władysław Syrokomla, „Już śpiewają wszędzie ptaki”
- „Nie wiem, czy to zapach mokrej ziemi albo zbutwiałych liści przypomniał mi nagle dzieciństwo i wszystkie szczęśliwe dni, które przeżyłam w ogrodzie. Czy kiedykolwiek mogłabym zapomnieć ten dzień? To był początek mojego prawdziwego życia, dorastania do pełnoletności i wejścia do mojego królestwa. Wczesny marzec, szare, spokojne niebo i brunatna cicha ziemia; nagość i jakiś smutek dominowały na dworze w tej wilgoci i ciszy, ale ja stałam w dziecięcym zachwycie pierwszymi powiewami wiosny, pięć zmarnowanych lat opadło ze mnie jak płaszcz, świat przepełniała nadzieja, a ja poprzysięgłam wierność naturze”. Elizabeth von Arnim, „Elizabeth i jej ogród”
Aby do wiosny! Zachęcam także do lektury tekstu: “Zimowe kwiaty, czyli rośliny kwitnące zimą“.
autor: Urocznica; źródła: wlin.pl, zycieaklimat.edu.pl, magazyn.salamandra.org.pl, poezja.org, literat.ug.edu.pl, wikisource.org; zdjęcia: Pixabay
Piękny cytat z „Elizabeth i jej ogród” – nie czytałam, ale po tej rekomendacji to już muszę, bo przyroda jest bardzo ważna w mojej codzienności, dając daje mi dużo radości 🙂
Polecam, to świetna literatura, a postać autorki niezwykle ciekawa. 🙂
Piękne cytaty! Naprawdę! Jak balsam dla duszy, co ożywia ciało! Cudowna lektura na dobranoc!
Przedwiosenne i wiosenne cytaty są niezwykle wciągające. 🙂