Książka czy film? A może jedno i drugie? Oto coś dobrego dla kinomanów, jak również moli książkowych! Każdy miłośnik literatury i sztuki filmowej znajdzie tu coś dla siebie. Zapraszam na subiektywne zestawienie, które prezentuje warte uwagi filmy o książkach, pisarzach i bibliofilach. Omawiam bliżej 5 propozycji!

To coś dla wszystkich, którym bliski jest motyw literatury na wielkim lub małym ekranie.

Filmy z motywem książki

Filmy o książkach wcale nie wieją nudą. Może nie jest to najpopularniejszy motyw w kinematografii, ale do tej pory powstało szereg różnych produkcji z literaturą w tle. Od mrocznych thrillerów, przez filmy biograficzne, po wzruszające melodramaty. Nawiązania do książek pojawiają się też często w ambitnych dramatach, jak również komediach romantycznych. Literatura, jej twórcy oraz miłośnicy – to tematyka, która potrafi budzić emocje i opowiadać piękne historie.

To zestawienie prezentuje tylko niewielki wycinek kinematografii dotyczący filmów z motywem książki, jednak z pewnością każdy z proponowanych obrazów ma w sobie coś wyjątkowego. Powinni tu znaleźć coś dla siebie wszyscy, którzy uwielbiają filmy o książkach, miłośnicy produkcji biograficznych o pisarzach, a także obrazów o bibliomanach.

Filmy o książkach, pisarzach, bibliofilach: 5 ciekawych propozycji

Poniżej 5 subiektywnych propozycji filmowych.

1) Charing Cross 84 (84 Charing Cross Road)

Brytyjsko-amerykański film z 1987 roku to obraz zrealizowany na podstawie autobiograficznej książki Helen Hanff. Opowiada o niezwykłej przyjaźni, jaka zawiązała się między nowojorską pisarką a londyńskim antykwariuszem. Wszystko dzięki wieloletniej korespondencji.

Mieszkająca w Ameryce Helen szuka rzadkich wydań książek, a dzięki reklamie w czasopiśmie literackim dowiaduje się o małym antykwariacie w Wielkiej Brytanii. Przesyła list z zapytaniem o kilka czytelniczych pozycji. Tak zaczyna się niezwykła relacja między nią a osobami prowadzącymi brytyjski sklep ze starociami. Londyński antykwariat nie tylko ma w swoich zbiorach książki, które interesują Helen, ale jest też żywo zaintrygowany oryginalną klientką z Ameryki.

Sklepik prowadzony przez Franka Doela, zatrudnia kilkoro pracowników, stanowiących małą rodzinę. Wszyscy z niecierpliwością czekają na listy od Helen, a ich czytanie staje się przyjemnym rytuałem. Przez ocean przez ponad dwadzieścia lat płyną nie tylko listy z zamówieniami, ale także opisy życia rodzinnego, dobre rady i paczki świąteczne. Piękny, wzruszający film. W rolach głównych wystąpili: Anthony Hopkins, Anne Bancroft i Judi Dench.

2) Księgarnia z marzeniami (The Bookshop)

Obraz Isabel Coixet został uznany za Najlepszą Adaptację Utworu Literackiego 2017 roku. Film powstał na podstawie bestsellerowej powieści Penelope Fitzgerald z 1978 roku. Opowiada o Florence Green, która w malutkim miasteczku we wschodniej Anglii otwiera księgarnię. Spotyka się ze sprzeciwem lokalnej społeczności.

Wdowa po żołnierzu, szukając sposobu na życie, postanawia otworzyć księgarnię w sennym miasteczku. Sprowadza do sklepu głośne i kontrowersyjne dzieła światowej literatury, m.in. „Lolitę” Nabokova oraz „451 stopni Farenheita” Brandbury’ego. Jej działanie spotyka się z ostrą reakcją sąsiadów. U niektórych wywołuje oburzenie, a u lokalnych elit nawet protest. Najbardziej oburzona jest zaś pewna wpływowa dama, która za cel stawia sobie zamknięcie sklepiku Florence. Bibliofilka stara się być jednak konsekwentna, tym bardziej, że zdobywa sympatię lokalnego miłośnika literatury.

„Księgarnia z marzeniami” to romantyczny, nostalgiczny obraz, który opowiada o tym, jaką cenę płacimy za podążanie za marzeniami. W filmie występują: Emily Mortimer, Patricia Clarkson i Bill Nighty. To ciekawa propozycja dla fanów takich produkcji jak „Czekolada”.

3) Czy mi kiedyś wybaczysz? (Can You Ever Forgive Me?)

Obraz Marielle Heller z 2018 roku to biograficzny dramat. Film dostał 2 Satelity, 9 innych nagród oraz aż 20 nominacji. Produkcja została oparta o pamiętnik Lee Israel z 2008 roku o takim samym tytule.

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych Lee była dobrze zarabiającą pisarką, znaną dzięki biografiom takich sław jak Katharine Hepburn czy Estée Lauder. Z czasem jednak jej dobra passa się skończyła. Samotna i zgorzkniała pisarka postanowiła wejść na przestępczą ścieżkę. Gdy straciła pracę, zaczęła zarabiać na życie podrabiając listy sławnych osób i sprzedając je kolekcjonerom. Po jakimś czasie ten interes wymknął się Lee z rąk. Jej śladami ruszyło FBI.

„Czy mi kiedyś wybaczysz?” to ciekawy obraz pokazujący postać pisarki, która wykorzystała swój talent do oszustwa. Niezwykłą i dramatyczną kreację w filmie stworzyła Melissa McCarthy, która raczej znana jest z ról komediowych. Za swoje filmowe przedstawienie otrzymała nominację do Oscara. Oprócz niej, w obrazie występują: Richard E. Grant, Dolly Wells i Ben Falcone.

4) Złodziejka książek (The Book Thief)

Amerykański film z 2013 roku utrzymany jest w konwencji dramatu wojennego. Scenariusz do obrazu powstał na podstawie powieści australijskiego pisarza Markusa Zusaka. Obraz według scenariusza Michaela Petroniego opowiada o małej Niemce, która trafia do rodziny zastępczej. Pocieszenie znajduje w czytaniu skradzionych książek. Wszystko to dzieje się w trakcie II wojny światowej.

Liesel zostaje adoptowana przez niemieckie małżeństwo. Początkowo nie odnajduje się w nowym środowisku. Przeraża ją też okrutna i brutalna rzeczywistość wojny. Z czasem znajduje ukojenie w świecie literatury. Dorastająca dziewczynka, dzięki swojej czytelniczej pasji, odkrywa niesamowitą krainę książek, która pozwala przetrwać jej i bliskim w straszliwych czasach. Świat słów oraz wyobraźni stają się dla niej ucieczką od rzeczywistości oraz źródłem radości, inspiracji.

„Złodziejka książek” to opowieść o przyjaźni oraz człowieczeństwie w czasach Hitlera. Fikcyjna, nie oddająca całej prawdy historycznej, ale łącząca realizm z magią i dzięki temu przekazująca uniwersalne wartości. W filmie w reżyserii Briana Percivala występują aktorzy: Sophie Nélisse, Emily Watson i Geoffrey Rush.

5) Papusza

Film opowiada historię pierwszej romskiej poetki, której wiersze zostały spisane oraz przetłumaczone na język polski. Obraz został wyreżyserowany w 2013 roku przez Joannę Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze. Produkcja zdobyła kilkanaście nagród, w tym 4 Orły.

Do romskiego taboru dołącza poeta i wydawca Jerzy Ficowski. Poznaje tam Bronisławę Wajs, zwaną „Papuszą”. Odkrywa jej literacki talent. Jerzemu udaje się namówić kobietę do spisania swoich wierszy, które on sam tłumaczy na język polski. Poezja Papuszy zostaje zaprezentowana szerszemu gronu. Spotyka się z dużym zainteresowaniem. Tomik jej wierszy zostaje wydany w 1956 roku. „Pieśni Papuszy” przynoszą Bronisławie rozgłos. Tym samym Papusza przeciwstawia się jednak tradycyjnej roli kobiety w świecie Romów. Jej społeczność jest oburzona. Papusza spotyka się z niezrozumieniem oraz odrzuceniem z ich strony.

Czarno-biały film zachwyca stroną muzyczną i wizualną. Produkcja to obraz nieśpieszny, poetycki, wyrafinowany. Fabuła „Papuszy” charakteryzuje się zaś wielowarstwową strukturą, która nie ma prostej, linearnej akcji. W tym biograficznym dramacie w rolach głównych wystąpili: Jowita Budnik, Antoni Pawlicki i Zbigniew Waleryś.

Filmy o pisaniu i czytaniu książek: inne

Filmy o pisarzach, książkach oraz świecie literatury pozwalają przenieść się do krainy słów. Nie sposób wymienić tutaj wszystkich. Warto wspomnieć jednak jeszcze kilka interesujących pozycji. Wśród nich z pewnością znajdą coś dla siebie zarówno fani inspirujących obrazów, filmów z dreszczykiem, czy opartych na prawdziwych wydarzeniach.

Nie sposób pominąć produkcji pt. „Stowarzyszenie umarłych poetów” (Dead Poets Society), która opowiada o licealnym nauczycielu, który stara się wpoić uczniom miłość do poezji. Warto zwrócić także uwagę na „Sekretne okno” (Secret Window), czyli zagadkowy thriller o pisarzu oskarżonym o plagiat, oparty na prozie Stephena Kinga. Kolejny film, który polecam to „Capote”, który opowiada o kulisach powstawania powieści „Z zimną krwią”. Następny warty obejrzenia obraz to „Geniusz” (Genius), czyli historia przyjaźni redaktora literackiego Maxa Perkinsa i pisarza Thomasa Wolfe. To tylko niewielki ułamek filmów z książkami w tle…

Jakie filmy o książkach lubicie? Co polecacie? A może, któryś z wymienionych powyżej obrazów szczególnie Was zainteresował? Dajcie znać w komentarzach.

Polecam także tekst: Recenzja: „Gambit królowej” (książka i serial).

autor: Urocznica, zdjęcia: pixabay, mat. prasowe