Jak napisać rozprawkę? Kilka podstawowych wskazówek!

Prace domowe, w szczególności pisemne, to zmora wielu uczniów. Nikt nie wyobraża sobie jednak polskiej szkoły bez nich! Tradycyjne, ręczne pisanie ma swoje plusy. Daje możliwość zwerbalizowania myśli czy głębszego spojrzenia na problem. Wśród najczęściej zadawanych prac domowych jest rozprawka. Nic dziwnego – pojawia się na egzaminach. Jak napisać rozprawkę? To pytanie często zadają ósmoklasiści, maturzyści i studenci. Niekiedy osoby, które czasy nauki mają dawno za sobą, także się nad tym zastanawiają. Tu znajdziecie garść porad.

Rozprawka to według „Słownika języka polskiego”: „pisemna praca szkolna, w której należy uzasadnić jakieś założenie”. Wypracowanie to musi zawierać wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat?

Pexels

Co to jest rozprawka i jak ją napisać?

Rozprawka to dłuższa forma wypowiedzi, w której przedstawiamy własne stanowisko w określonej kwestii, a następnie uzasadniamy swoje zdanie, wykorzystując argumenty poparte konkretnymi przykładami. Dla niektórych bywa wyzwaniem, ale wystarczy znać kilka podstawowych zasad, by jej napisanie nie sprawiało nam większych trudności.

Warto przy tym pamiętać, że wypracowanie jest jednym z najważniejszych elementów szkolnych egzaminów. Dlatego też dobrze jest wcześniej przygotować się do jego napisania. Np. zacząć ćwiczyć pisanie rozprawek. Poza tym, ta umiejętność może się przydać w przyszłości.

Słowo „rozprawka” to zdrobnienie od „rozprawy”, a więc „obszernej pracy naukowej, która omawia jakieś ważne zagadnienie”. Taka praca pisemna wiąże się więc z argumentacją i rzeczowym przedstawieniem dowodów, faktów. Wymaga, aby udowodnić jakąś myśl (tezę). W jej głównej części pojawiają się argumenty i przykłady. W zależności od tego, jak sformułowany jest temat, rozróżnia się: rozprawkę z tezą i hipotezą.  

O co w tym chodzi? Praca powinna zawierać wstęp z tezą, rozwinięcie z argumentacją i zakończenie z wnioskami. Tak wygląda rozprawka z tezą. Mamy też drugi, nieco trudniejszy wariant. Rozprawkę z hipotezą. Wygląda nieco inaczej. W niej we wstępie podajemy hipotezę, w rozwinięciu argumenty i kontrargumenty + przykłady, a w zakończeniu formujemy tezę.

Teza to stwierdzenie, co do którego mamy pewność, że jest słuszne. Hipoteza jest stwierdzeniem, co do którego nie mamy pewności i zamierzamy udowodnić jego słuszność.

W rozprawce ważna jest wnikliwa analiza, dobra argumentacja, właściwe przykłady, uporządkowana struktura, spójność i logika.

Pexels

Zasady pisania rozprawki: mały poradnik w 6 krokach

W pisaniu rozprawek pomaga wiedza ogólna. Warto znać dobrze lektury obowiązkowe. Należy przywoływać też różne konteksty i dzieła kultury. Uważa się też, że rozprawka z tezą jest łatwiejsza do napisania. Poleca się ją osobom, które nie czują się pewnie przy pracach pisemnych. Należy też pamiętać, że ważna jest nie tylko treść, ale też kompozycja i styl. Poniżej kilka najważniejszych zasad.

1/ PRZECZYTAJ DOKŁADNIE POLECENIE

Na samym początku należy dokładnie przeczytać polecenie. Najlepiej kilkukrotnie. Później należy przeczytać fragment tekstu dołączony do polecenia lub jeśli go nie ma: zastanowić się, czy któraś z lektur obowiązkowych nie byłaby dobrym przykładem do tematu.

2/ ZRÓB PLAN PRACY

Rozprawkę warto rozplanować. Najlepiej jako szkic lub mapę myśli. Warto zebrać argumenty, kontrargumenty. Ułożyć wszystko w odpowiednim porządku. Np. od najmniej do najbardziej ważnych argumentów.

3/ PISZ Z POMYSŁEM

Rozprawka wymaga przemyślenia tematu, głębszej refleksji. To praca pisemna, która jest mocno angażująca. Wszystko musi być spójne, a argumenty logiczne i przekonujące. Warto pamiętać, że wstęp i zakończenie są bardzo ważne, mają zaciekawić odbiorcę. Styl wypowiedzi musi być zaś jednolity, dostosowany do formy i treści. Praca powinna być też estetyczna wizualnie, podzielona na akapity.

4/ PAMIĘTAJ O ARGUMENTACH I CYTATACH

Najlepiej by praca pisemna zawierała co najmniej trzy argumenty. Warto sięgać po przykłady z literatury, kultury, kontekstów, ale też z życia wzięte. Można wykorzystać również wypowiedzi uznanych autorytetów oraz wybitnych osobistości. Odpowiednie cytaty mogą być świetną ilustracją dla argumentów.

5/ NAPISZ DOBRE ZAKOŃCZENIE

Rozprawka musi kończyć się konkluzją, w której pojawia się odniesienie do tezy. Podsumowanie nie może być jednozdaniowe. Warto by skłaniało do refleksji i szerszego zastanowienia się nad tematem.

6/ SPRAWDŹ WSZYSTKO SKRUPULATNIE

Po napisaniu pracy należy przeczytać tekst kilkukrotnie! Sprawdzić błędy ortograficzne, interpunkcyjne, stylistyczne. Trzeba upewnić się, czy praca jest spójna, logiczna i na temat. Wypracowanie musi być bowiem jasne, zrozumiałe, ale też ciekawe.

Pexels

Wypracowanie na szóstkę – to nie takie trudne

Prace pisemne wciąż są wyzwaniem? Nie wiesz, jak rozpocząć rozprawkę? Praktyka czyni mistrza! Najlepszym sposobem na rozprawki, jest po prostu… ich pisanie. Pomocne materiały można znaleźć np. na stronie CKE.

Przedstawione tu informacje mają charakter ogólnikowy. Nie mogą być traktowane jako substytut wiedzy specjalistycznej, dlatego zainteresowani powinni sięgnąć do źródeł. W razie wątpliwości i pytań najlepiej zwrócić się do polonisty po specjalizacji nauczycielskiej, który uczy w szkole. Można poszukać też informacji na sprawdzonych, rzetelnych oraz aktualnych stronach internetowych o tematyce edukacyjnej.

Rozprawka nie jest taka straszna jak ją malują! Dzięki tej formie pisemnej można się też czegoś nauczyć. Wypracowania wymagają logicznego myślenia, planowania i układania myśli. Przyczyniają się do oswajania rzeczywistości, a także sprzyjają lepszemu poznaniu siebie. Rozprawka – przede wszystkim – uczy rzeczowej, przemyślanej argumentacji i sztuki dyskusji.

PS Kto ma za sobą czasy szkolne i studenckie? Czy macie z tą formą wypowiedzi jakieś ciekawe wspomnienia? Dajcie znać w komentarzach! A może właśnie musicie napisać wypracowanie? Rozprawka przed Wami? Połamania piór! Piszcie i czytajcie jak najwięcej – to klucz do tworzenia dobrych treści.

Pexels

autor: Urocznica, źródła: m.in. zpe.gov.pl, cke.gov.pl, strefaedukacji.pl, sjp.pl, zdjęcia: Pexels

Jak poprawnie cytować? 6 najważniejszych zasad!