„Po burzy zawsze świeci słońce”, czyli ciekawostki i cytaty o burzy

Burza to niebezpieczne, ale też fascynujące zjawisko meteorologiczne. Intensywne opady deszczu, czasami i gradu, wyładowania elektryczne w atmosferze, błyskawice oraz grzmoty… Lecący z nieba ogień! Wszystko to robi wrażenie. Największa aktywność gwałtownych zjawisk pogodowych przypada na miesiące od maja do października. Mamy sezon burz! Warto więc przyjrzeć się im bliżej. Zachęcam do lektury subiektywnego zbioru, który prezentuje wybrane cytaty o burzy. Wcześniej jednak: zapraszam na garść ciekawostek tematycznych!

Przyroda, wraz ze swoimi żywiołami, zawsze interesowała człowieka. Burza jest gwałtowna, dynamiczna, zapowiada zmianę. Budzi silne emocje. Intryguje. Ludzie nie są wobec niej obojętni – czują strach, fascynację, zachwyt lub zadumę. Dlatego warto znać choć niektóre ciekawostki czy cytaty o burzy.

Pexels

Symbolika, kultura, wierzenia

Burza kojarzy się z siłą, ruchem. Budzi respekt, grozę. To symbol potęgi, władzy. Oznacza też niezgodę, wojnę, gwałtowność. Kojarzy się z chaosem, trudnościami, zniszczeniem, wielkimi emocjami.

Co ciekawe, jak podaje „Encyklopedia PWN”: „Na kuli ziemskiej w każdej chwili są aktywne liczne burze (kilkadziesiąt tysięcy w ciągu godziny), głównie nad obszarami lądów i wysp tropikalnych. Transportują one dodatnie ładunki do jonosfery, a ujemne (w piorunach) do Ziemi, podtrzymując pole elektryczne w atmosferze”.

O nadejściu burzy wnioskuje się z wyprzedzeniem: ze zmian zachodzących w przyrodzie, po zachowaniu zwierząt czy samopoczuciu ludzi. Burza to coś więcej niż zjawisko w pogodzie. Zajmuje ważne miejsce w kulturze i wierzeniach.

Burze pełnią znaczącą rolę nie tylko w przyrodzie! Dawniej były częścią wierzeń. Wiązano je z istotami z boskiego panteonu. Silnymi, władczymi, wojowniczymi. W mitologii słowiańskiej piorun symbolizował boga Peruna, w greckiej – władcą błyskawic był Zeus, w nordyckiej – Thor, a w egipskiej – Set.

Burza bywała interpretowana jako walka dobra ze złem, gniew bóstw albo kara dla ludzi. W dawnej Polsce w celu uchronienia się przed jej niszczycielskimi skutkami w oknie zapalano gromnicę. Świeca ta miała za zadanie chronić dom przed uderzeniami piorunów. Poza tym, odmawiano modlitwy czy stawiano w oknie obrazy święte, albo wieszano tam wianki z ziół święconych podczas uroczystości kościelnych czy sypano w pobliżu solą święconą.

Dawniej wierzono, że podczas burzy dochodzi do niespotykanych zdarzeń. Uważano np., że granica między światem rzeczywistym a duchowym zaciera się. Do dziś istnieje wiele przesądów i wierzeń związanych z burzą. Mówi się też np., że to zjawisko we śnie oznacza, iż doświadczyliśmy szoku, straty lub mierzymy się z negatywnymi emocjami, które trzeba pokonać.

Pexels

Literatura, język, malarstwo

Motyw burzy jest bardzo popularny w literaturze i malarstwie. To zjawisko atmosferyczne jest tam często odzwierciedleniem uczuć bohatera, narratora, podmiotu lirycznego czy twórcy dzieła. Może być też obrazem groźnego oblicza przyrody czy – w ogóle – świata.

Burza od wieków inspiruje różnych twórców epiki, liryki i dramatu, w tym tych największych. W swoich utworach literackich uwiecznili ją m.in. Ajschylos, Wergiliusz, Dante Alighieri, George Gordon Byron, Wiliam Szekspir, Johann Wolfgang von Goethe, Emily Brönte, Joseph Conrad, Maria Konopnicka, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Władysław Reymont, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Józef Czechowicz i Henryk Sienkiewicz…

Nazwa „burza” pochodzi od czasownika „burzyć”, czyli „niszczyć, rozwalać”, „wzbudzać zamęt, niepokój”. Etymologicznie spokrewniona jest z łac. „furo”, czyli „szaleję, wściekam się”.

Burzę możemy znaleźć w licznych powiedzonkach, przysłowiach, frazeologizmach. Mówimy „burza mózgów”, „cisza przed burzą”, „idziesz jak burza” i „burza w szklance wody”. Bardzo popularne przysłowie to np. „Kto sieje wiatr, ten zbiera burze”. Inne: „Kiedy się chmurzy, to oczekuj burzy”. Kolejne to m.in. „Z dużej burzy deszcz nieduży”, „Z małej burzy wielki deszcz”, „Z wielkiej chmury mały deszcz”.

Znajdziemy ją także w przepowiedniach pogodowych np. „W styczniu burze i grzmoty – w lecie mało roboty”. Poza tym, w pieśniach ludowych, m.in. dożynkowych, miłosnych, weselnych czy innych piosenkach. Motyw burzy ciekawe przedstawiony jest też w bajkach, podaniach, legendach i baśniach.

O sztukach wizualnych w tym temacie również można wiele napisać. Wśród dzieł malarskich warta wyróżnienia jest na przykład „Burza” przypisywana Giorgionemu – to tajemniczy obraz włoskiego renesansu. Kolejnym słynnym dziełem z tym motywem jest „Burza nad morzem”, którą namalował John Constable. Inny znany obraz, który prezentuje to zjawisko, to realistyczna „Burza”, spod pędzla Józefa Chełmońskiego.

Pexels

Cytaty o burzy

„W życiu nie chodzi o to, by przeczekać burzę. Chodzi o to, żeby nauczyć się tańczyć w deszczu”: to popularny cytat przypisywany różnym autorom. „Po burzy zawsze wychodzi słońce, po deszczu rosną kwiaty, a po zimie nastaje wiosna”: to kolejne ciekawe i znane zdanie, którego twórca także jest nieznany. Poniżej – inne cytaty o burzy.

„[…] nawet po najgorszej burzy w końcu wychodzi słonce, nie można tylko bać się jego blasku i zasłaniać przed nim oczu, bo wówczas można przeoczyć tęczę, nagrodę za cierpliwość”. Natalia Sońska, „Zakochaj się, Julio”

„Wicher i mrok./ W całej naturze dreszcz –/ Chmury po niebie rozlały ciężki ołów –/ I na groźny połów/ Zimnych strumieni wyrzuciły stok/ I rzęsisty zesłały deszcz”. Antoni Lange, „Burza”

„Burza – trzęsienie nieba”. Jerzy Paczkowski

„I wszystko jęczy, płacze, wichrzy się, kolebie,/ Gnie dusze, łamie serca i porusza zmysły!/ Tę straszną dzisiaj burzę wyrzuciłem z siebie!” Zygmunt Różycki, „Burza”

„Przegnała nawałnica… Wzrok rzuciłem na dół,/ Myśląc, że świat zobaczę odmłodzony, świeży — —/ Kilka drzew zdruzgotanych w mętnej wodzie leży,/ Lecz nie zmienił się w niczem smutny ziemski padół”. Kazimierz Przerwa-Tetmajer, „Burza”

„Niebo jest posiniaczone, tylko burza może je uleczyć”.  Julianna Baggott, „Nowa Ziemia”

„Nasze wspólne chwile są niczym burza, niczym gwałtowna wichura i deszcz, coś zbyt wielkiego, by tym kierować, a zarazem zbyt silnego, by przed tym uciec. Ten żywioł mnie porywa, szarpie za włosy, zostawia krople wody na twarzy, sprawia, że czuję się wreszcie żywa. Jak w każdej burzy zdarzają się tu też chwile spokoju i wytchnienia, a także i takie, gdy nasze słowa rozszczepiają błyskawice”. Ally Condie, „Dobrani”

„Tak to już jest na tym świecie, że zawsze przychodzi następna burza. Śnieżyce, ulewy, huragany, burze piaskowe i ogniowe. Niektóre są gwałtowne, inne łagodne. Trzeba poradzić sobie z każdą z nich z osobna i stale mieć baczenie na to, co przyniesie jutro”. Maria V. Snyder, „Prawda ognia”

„Zawsze oczekiwać burzy i pożaru. A kiedy nawiedzi nas burza i pożar, nie dziwić się i nie lamentować. Spokojnie mówić – zdarza się. I gasić, i bronić się”. Sándor Márai, „Księga ziół”

„Rozległ się nagły, głośny łoskot; podniosłem głowę. Grom potoczył się dalej, gdy raptem badawcze, gwałtowne światło padło na ślepe oblicze nocy. Przeciągłe i olśniewające migotanie zdawało się trwać w nieskończoność”. Joseph Conrad, „Lord Jim”

„Najczęstszy ludzki błąd – nie przewidzieć burzy w piękny czas”. Niccolo Machiavelli

Pexels

Więcej podobnych postów w dziale Biblioteczka. Zapraszam zainteresowanych!

autor: Urocznica, źródła: m.in. wikisource.org, lubimyczytac.pl, encyklopedia.pwn.pl, wolnelektury.pl, zpe.gov.pl, cbr.net.pl, zdjęcia: Pexels

„Pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny”, czyli cytaty o deszczu