Idzie luty, czyli drugi miesiąc roku. Ma 28 dni, a w latach przestępnych – 29. Polska nazwa miesiąca pochodzi od określenia srogich mrozów, które występują zazwyczaj w tym czasie. Kiedyś był to najzimniejszy okres w roku. Słowo „luty” dawniej było przymiotnikiem i oznaczało „srogi, ostry, mroźny”. Ten miesiąc dawał się wszystkim we znaki. Stąd popularne przysłowie „Idzie luty, podkuj buty”, które oznacza: przygotuj się, będzie ostra zima, nie zabraknie mrozu oraz lodu. W języku polskim mamy liczne przysłowia o lutym. Nasi słynni poeci poświęcili też temu miesiącowi kilka wierszy. Oto subiektywny zbiór prezentujący ludowe mądrości oraz fragmenty utworów związane z tym miesiącem.
Luty to nie tylko czas miłości, walentynek, w tym okresie obchodzimy także ważne święto związane z naszym dziedzictwem kulturowym! Przypomina nam ono o pięknie polszczyzny, a mowa o… Międzynarodowym Dniu Języka Ojczystego! Obchodzimy go 21 lutego. Z tej okazji warto choć trochę rozszerzyć swoją świadomość językową i wiedzę, przyglądając się wierszom oraz przysłowiom związanym z drugim miesiącem roku.
Przysłowia o lutym: znane bardziej i mniej
– W lutym różnie bywa: czasem luty ostro kuty, czasem w luty same pluty. A luty – zgodnie z nazwą – powinien być luty, czyli srogi, mroźny i śnieżny, a nie ciepły i deszczowy. Taki LUTY przyniesie nam rychłą wiosnę, bo – jak mówi przysłowie – gdy mróz w lutym ostro trzyma, tedy jest niedługa zima. Deszcz w lutym źle wróży: nie będzie urodzaju w lecie, nie będzie soczystej trawy na łąkach, nie będzie czym wykarmić bydła: gdy w lutym wody wiele, w lecie głodne nawet cielę – przywołuje kilka informacji strona nck.pl (Narodowe Centrum Kultury). Oto przysłowia o lutym.
- „Czasem luty się zlituje, że człek prawie wiosnę czuje; Ale czasem tak się zżyma, że człek prawie nie wytrzyma”. Samuel Adalberg, „Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich”
- „Gdy ciepło w lutym, zimno w marcu bywa. Długo trwa zima, to jest niewątpliwa”. Samuel Adalberg, „Księga przysłów…”
- „Kiedy kot w lutym na słonku się grzeje, musi w marcu zajść na przypiecek”. Samuel Adalberg, „Księga przysłów…”
- „Lutek bywa różnie zmienny: pół zimowy, pół wiosenny”. Samuel Adalberg, „Księga przysłów…”
- „Gdy luty z burzami, prędko wiosna przed nami”. Danuta Masłowska, Włodzimierz Masłowski, „Przysłowia polskie i obce”
- „Kiedy luty nie wymrozi, to maj śniegiem nam pogrozi”. Danuta Masłowska, Włodzimierz Masłowski, „Przysłowia…”
Wiersze o lutym: fragmenty utworów
Były przysłowia o lutym, teraz czas na cytaty z wierszy. Znani polscy poeci jak nikt inny potrafili opisać piękno zimy. W rodzimej literaturze mamy wiele przykładów malowniczych, bajecznych utworów. Wiersze o zimie ciekawie opisują naturę i przedstawiają realia chłodnych dni. Ta pora roku zainspirowała sporą liczbę polskich twórców. Wśród ich utworów można znaleźć także te poświęcone lutemu, zarówno wierszyki dla dzieci, jak też teksty dla dorosłych. Oto kilka fragmentów polskich wierszy poświęconych temu miesiącowi.
- „Luty jest to miesiąc krótki, —/ nam się jeszcze krótszy zdawał:/ z wiatrem poszły wszystkie smutki,/ bo wesoły był karnawał!”. Józef Birkenmajer, „Luty”
- „Luty jestem!/ Jak to luty,/ mam płaszcz gruby,/ ciepłe buty,/ lodowe włosy,/ lodowate uszy”. Teresa Ferenc, „Luty”
- „Biednaś ty niebogo,/ Blada, smutna ziemio!…/ W polu ponad drogą/ Senne wierzby drzemią./ Rozczochrane głowy/ Zwiesiły żałośnie/ I przez sen zimowy/ Majaczą o wiośnie….”. Marian Galewicz, „Luty”
- „Wiatr na kobzie gra od ucha,/ Dmie śnieżyca,/ Tańczy w polu zawierucha —/ Czarownica!/ W białych kłębach coś się mieni;/ Włosy z czarnych stu pierścieni,/ Oczy z lawy i płomieni,/ Cudne lica!”. Artur Oppman, „Luty”
- „Jeszcze tyle tygodni! Po co wiosny czekać?/ Bielą mroźnego kwiatu sad dziś w nocy obrósł,/ Słońce między pnie poszło szafiry rozwlekać/ I siec prętami cienia, biały skrzący obrus”. Beata Obertyńska, „Luty”
- „Co się z tą pogodą stało?/ W zimie wcale nie jest biało…/ Gdzie ten luty, groźny, zły,/ który szczerzył mrozu kły,/ lecz, gdy humor dobry miał/ na saneczkach z górki gnał?”. Autor nieznany, Wiersze dla dzieci
Spodobały Ci się przysłowia o lutym i fragmenty wierszy o tym miesiącu? Więcej cytatów w dziale Cytaty.
autor: Urocznica, źródła: wikipedia.org, poezja.org, nck.pl, zdjęcia: Pixabay
Bardzo lubię zimę 😉 Ciekawe przysłowia 😉
A to tylko kilka z wielkiego grona przysłów. 🙂
Bardzo ciekawy wpis, piękne zdjęcia zimy i ciekawe przysłowia o lutym 🙂 nie wiedziałam, że 21 lutego obchodzimy Dzień Języka Ojczystego 🙂 pozdrawiam serdecznie 🙂
Dziękuję, zachęcam do obejrzenia wpisów także z innymi cytatami. 🙂