Walentynki – historia, tradycja, ciekawostki

Wielkimi krokami zbliża się 14 lutego. Walentynki, święto zakochanych, to czas okazywania sobie uczuć. Wtedy składamy naszym najbliższym miłe życzenia, obdarowujemy ich drobnymi prezentami oraz okolicznościowymi kartkami. Święto zdobywa w Polsce coraz większą popularność, dlatego też warto dowiedzieć się nieco więcej na jego temat. Nie każdy przecież wie, że tradycja walentynkowa jest niezwykle stara i bardzo ciekawa!

Zwyczaj bardzo popularny w Ameryce, Australii, Europie Zachodniej oraz Japonii, od jakiegoś czasu zdobywa coraz więcej zwolenników także w naszym kraju. Oto kilka informacji, które pozwolą przyjrzeć się bliżej świętu zakochanych. Z pewnością spodobają się miłośnikom walentynek, a ich przeciwników – być może skłonią do spojrzenia na dzień miłości życzliwszym okiem.

Pixabay

Walentynki: kilka ciekawostek i informacji

Walentynki to jedno z najbardziej uroczych świąt w roku. Dzień zakochanych obchodzony jest na całym świecie. Wiele osób dużo wcześniej szuka ciekawych pomysłów na spędzenie 14 lutego, czy prezentów dla drugiej połówki. Warto przy tym przyjrzeć się bliżej tradycji obchodzenia tego dnia.

Niezwykły patron

Patronem święta zakochanych jest św. Walenty, diakon lub biskup Terni. W czasach prześladowań asystował męczennikom w trakcie ich procesów i egzekucji. Wkrótce sam został pojmany oraz uwięziony. Umarł zamęczony, a miało to miejsce w Rzymie, na przełomie III i IV wieku. Według legendy, kiedy był uwięziony, uzdrowił ze ślepoty córkę swego strażnika. Wszystko dlatego, by mogła wyjść za mąż. Inna legenda, bardziej prawdopodobna, mówi o tym, że Walenty błogosławił śluby młodych legionistów, którym cesarz Klaudiusz II Gocki zabronił wchodzić w związki małżeńskie. Według przekazów kapłan pomagał parom, które pobierały się potajemnie i to właśnie sprawiło, że został wtrącony do więzienia, a później zabity. W średniowiecznej Europie kult Walentego był bardzo silny, z czasem jego święto stało się dniem okazywania sobie uczuć.

Geneza tradycji

Święty Walenty został ogłoszony patronem zakochanych przez papieża Aleksandra VI już w XV wieku! Niektórzy początków dnia miłości szukają jednak w czasach pogańskich. W połowie lutego następowało przebudzenie natury. Czas święta zakochanych określał kiedyś początek ptasich godów. Skrzydlate stworzenia w drugiej połowie lutego zaczynają bowiem miłosne zaloty i łączą się w pary. Starożytni Rzymianie dawniej świętowali w tym czasie luperkalia, festyn ku czci boga płodności Faunusa Lupercusa. W tym czasie odbywała się miłosna loteria, młodzi ludzi losowali imiona osób, z którymi spędzą świąteczny wieczór. Bywało tak, że przypadkowo połączone pary zostawały ze sobą do końca życia. Kiedy chrześcijaństwo stało się w Europie religią panującą, patronem tego czasu stał się Walenty, znany z przychylności dla zakochanych. Podobno na jego relikwiarzu do dziś znajduje się napis: „Święty Walenty, patron miłości”.

Popularne zwyczaje

Znane walentynkowe zwyczaje wywodzą się z nowożytnej Francji. Przed kilkoma wiekami w tym właśnie kraju zaczęto obdarowywać się kwiatami i wysyłać ukochanym czułe liścik, a ta tradycja upowszechniła się na inne państwa. Często teksty te miały przemyślaną i wyniosłą formę, choć zdarzały się też żartobliwe oraz rubaszne. Niekiedy zdobiono je pięknymi rysunkami. Bogato zdobione listy miłosne były również dawniej bardzo popularne w Wielkiej Brytanii. Podobno to właśnie w tym kraju zachowały się dwie najstarsze walentynki, jedna z nich to poemat miłosny napisany przez Karola, księcia Orleańskiego, do żony. Przełomem w obchodzeniu walentynek stał się rozwój korespondencji. W XIX wieku w Ameryce zapoczątkowano tradycję wysyłania gotowych kart walentynkowych. To także USA odpowiada za popularyzację i komercjalizację tego święta.

Polskie walentynki

Do Polski obchody walentynkowe trafiły wraz z kultem świętego Walentego. Sporo mówiono o nich w XIX wieku, kiedy szczególnie zaczęto interesować się różnymi tradycjami europejskimi, ale popularność zaczęły zdobywać dopiero w latach 90. XX wieku. Mimo dużego zainteresowania świętem, część społeczeństwa krytykuje je jako przejaw amerykanizacji, zwracając uwagę na ich nadmierny konsumpcjonizm i komercyjność. Warto jednak pamiętać, że geneza walentynek jest niezwykle ciekawa, a tradycja ich obchodzenia w Europie – bardzo długa. Nie każdy również wie, że w Polsce miłosny charakter miała słowiańska, przedchrześcijańska Noc Kupały, związana z letnim przesileniem, która dziś przypominana jest czasem w szczątkowej formie. Wracając do polskich walentynek, warto zwrócić uwagę na to, że obecnie wszystkie święta wykorzystywane są do celów komercyjnych, dzień zakochanych nie jest wyjątkiem, warto jednak pamiętać o tym, co jest w nim najważniejsze.

Nasze miasto zakochanych

Dzień Świętego Walentego najhuczniej w Polsce obchodzi się w Chełmnie (kujawsko-pomorskie). Od jakiegoś czasu miejscowość nazywana jest „miastem zakochanych” lub „miastem miłości”. Wszystko dlatego, że w chełmińskiej farze od kilku wieków przechowywana jest relikwia św. Walentego. Odkąd w Polsce zapanowała moda na walentynki, Chełmno stało się więc Polską Stolicą Zakochanych. 14 obywają się tam „Walentynki Chełmińskie”. Mieszkańcy miasta podkreślają jednak, że ich tradycja miłosna jest znacznie dłuższa. Jako jej przykład podają chętnie XIX-wieczny „Sekretarz Miłosny czyli Podręcznik dla zakochanych zawierający liczne wzory listów miłosnych, powinszowań dla osób ukochanych, wiersze imionnikowe itd.”, który dawniej był w okolicy jedną z obowiązkowych lektur z dziedziny romantycznego savoir-vivre’u.

Niezależnie od poziomu sympatii do tego święta, warto zwrócić uwagę na jego długą i ciekawą tradycję. Poza tym, walentynki są przyjemną odskocznia od codziennej rutyny,  z pewnością skracają też czas oczekiwania na wiosnę. Więcej ciekawostek w dziale Styl życia. Zachęcam także do przeczytania tekstu: “Cytaty o miłości: z książek i wierszy“.

Pexels

Lubicie walentynki? Dajcie znać w komentarzach.

autor: Urocznica; źródła: „Święty Walenty, biskup i męczennik”, brewiarz.katolik.pl; „Chełmno – miasto zakochanych”, chelmno.pl; „Święty Walenty biskup zakochanych, czyli o historii walentynek”, P. Bieliński, niedziela.pl; „Czułe liściki, pudełka-serca i zawroty głowy. Od kiedy są w Polsce znane walentynki?”,  K. Dzimira-Zarzycka, historiaposzukaj.pl; „Historia walentynek. Zaczęło się od zabaw na cześć Fauna i potajemnych ślubów”, focusnauka.pl; zdjęcia: Pixabay, Pexels