Görlitz znajduje się w Saksonii i jest to najbardziej wysunięte na wschód miasto Niemiec. Położone jest nad Nysą Łużycką, na granicy z Polską. Dawniej, wraz ze Zgorzelcem, tworzyło jedno miasto. Zwiedzanie Görlitz to prawdziwa podróż w przeszłość, bo jest to jedno z niewielu niemieckich miejsc niezniszczonych podczas II wojny światowej! Posiada niezaburzony układ przestrzenny oraz zabytki z wielu epok historycznych. Oto krótki spacer przez starówkę tego malowniczego miasta.

Zwiedzanie Görlitz można zacząć od Zgorzelca, a dokładniej od przechadzki ze strony polskiej na niemiecką przez Most Staromiejski (Altstadtbrücke). Zanim jednak tego dokonamy – warto zerknąć na rys historyczny.

Widok na most i Görlitz, polska strona miasta

Görlitz, czyli miejsce wielu kultur

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1071 roku. Najpierw osadnikami byli tu Łużyczanie, których gród wchodził kiedyś w skład Polski. Później miasto przechodziło z rąk do rąk. Było pod władaniem czeskim, niemieckim, przez jakiś czas stanowiło nawet osobne księstwo. Przez lata stało się prężnie działającym ośrodkiem rzemieślniczym, architektonicznym oraz kulturalnym. Rozkwit zawdzięczało przede wszystkim handlowi i korzystnemu położeniu na szlaku Via Regia.

Po II wojnie światowej prawobrzeżną część miasta włączono w obszar Polski, nadano jej nazwę – Zgorzelec. W czasach NRD zabytki Görlitz niszczały, ale po zjednoczeniu Niemiec zaczęto przywracać im świetność. Co ciekawe, duży wpływ na to miały datki anonimowanego darczyńcy, który przez wiele lat co roku przekazywał kwotę miliona marek na cel ratowania historycznych budowli.

Dziś Görlitz to miasto o największej koncentracji zabytków w Niemczech, a jego historyczna zabudowa zaliczana jest do jednej z najlepiej zachowanych w Europie. Od Zgorzelca dzieli go krótki spacer przez wspomniany most. W 1998 roku nadgraniczne miejsce zaczęto określać jako jeden organizm miejski: Europa-Miasto Zgorzelec-Görlitz.

Wieże Pfarrkirche St. Peter und Paul

Miasto na granicy, czyli pomnik wystawiony historii

Görlitz słynie z bogatej architektury. W samym mieście znajduje się ok 4000 zabytków, które są pomnikami 500-letniej historii europejskiej. Budowle z różnych okresów, od gotyku po secesję, są starannie odrestaurowane i cieszą oczy okolicznych mieszkańców oraz turystów.

Historia jest widoczna w życiu miasta, a spacer po starówce Görlitz to niezwykłe doświadczenie. Wąskie uliczki, oryginalne budynki, bogato zdobione fasady, kunsztowne sklepienia, malownicze kamienice, monumentalne wieże… Przechadzka po tym mieście to prawdziwa przyjemność dla miłośników historii oraz architektury.

Görlitz przykuwa wzrok już z daleka. Przechodząc Mostem Staromiejskim uwagę zwraca kościół św. Piotra i Pawła (Pfarrkirche St. Peter und Paul). To największa tego typu budowla sakralna w Saksonii. Punkt orientacyjny, a także zabytek, który dominuje w architektonicznym krajobrazie miasta.

Rynkek Dolny (Untermarkt)

Skręcając w lewo, podążając do serca miasta, idzie się wąskimi uliczkami, pełnymi pięknych kamienic, a w nich restauracji, kawiarni oraz sklepów przyciągających wzrok oryginalnymi witrynami. Po chwili dociera się do Rynku Dolnego (Untermarkt). To historyczne centrum Görlitz. Flagowy punkt turystyczny miasta i miejsce uwielbiane przez ekipy filmowe.

Plac w sercu Starego Miasta urzeka spokojną, przyjazną atmosferą, a także licznymi kawiarniami, restauracjami, hotelami. W jego rogu znajduje się Ratusz (Rathaus) z wyniosłą wieżą z zegarami. Wzrok przykuwa też wejście do budynku ze schodami, balkonem oraz figurą Temidy na rzeźbionej kolumnie przed wejściem.

Ratusz (Rathaus)

Będąc w pobliżu, nie sposób przegapić również oryginalnego budynku (Schönhof), w którym znajduje się Muzeum Śląskie (Schlesisches Museum). Piękna szaro-czerwona budowla to najstarszy renesansowy dom mieszkalny w Niemczech. Dawniej był to jeden z najelegantszych budynków miasta, w którym nocowali znamienici goście. Pozostałe pobliskie zabytki także przyciągają wzrok, jednak po zapoznaniu się z nimi bliżej, warto ruszyć dalej.

Z Rynku Dolnego warto przejść na Górny Rynek (Obermarkt). Ten plac otaczają eleganckie domy barokowe. Bilsko znajduje się kościół Trójcy Świętej (Dreifaltigkeitskirche). Po drugiej stronie placu wzrok przyciąga zaś  kamienna wieża z czarnym hełmem (Reichenbacher Turm). Budowla dawniej stanowiła część fortyfikacji. Dalej znajdują się warte bliższego poznania m.in. Demianiplatz oraz Marienplatz.

Schönhof i drzwi jednej z kamieniczek staromiejskich

Görliwood, czyli niemieckie Hollywood

Prócz spaceru historycznego, zwiedzanie Görlitz może mieć też inną stronę. Warto przejść przez miasto również filmowym szlakiem. To prawdziwa gratka dla tych, którzy uwielbiają podróże śladami znanych obrazów z dużego ekranu!

W tym mieście nakręcono ponad 100 filmów. Pośród nich znajduję się międzynarodowe, nagrodzone Oscarem produkcje. Kręcono tu m.in. „Złodziejkę książek” (np. na Untermarkt), „Bękarty wojny”, „Ucznia Czarnoksiężnika”, „Lektora”, „The Grand Budapest Hotel” czy „W 80 dni dookoła świata”.

Bratwursta próbował tutaj Bill Murray, w Görlitz nocowała Emma Thompson, a zakupy robiła Kate Winslet. Byli tu także m.in. Ralph Fiennes, Jude Law oraz Tilda Swinton. Nic dziwnego, że filmowcy oraz aktorzy lubią to miejsce. Miasto zachwyca wdziękiem, oryginalnym kolorytem historycznym oraz romantyczną atmosferą.

Górny Rynek (Obermarkt) i jedna z uliczek starówki

Zwiedzanie Görlitz, czyli krótkie podsumowanie

Każde miejsce w tym mieście skrywa własną historię. Bogactwo architektury to prawdziwy skarb Görlitz. Nie brak tu zachwycających zabytków, klimatycznych zakątków oraz malowniczych widoków. Spacer po starówce to prawdziwa przyjemność!

Warto odwiedzić Görlitz choć na kilka godzin, gdyż znajduje się tuż przy naszej granicy. Polecam wieczorny spacer przed zachodem słońca. Mało ludzi, spokój, cisza… Tutaj zostało wymienionych tylko kilka miejsc, głównie związanych ze Starym Miastem, zainteresowanym: polecam własną wycieczkę. Być może ten tekst będzie inspiracją.

Wieże Dicker Turm i Nikolaiturm

Więcej podróżniczych tekstów znajdziesz w dziale: Własne drogi. Szczególnie zachęcam do lektury wpisu o innym miejscu, które także znajduje się w Saksonii: Parku Mużakowskim.

źródła: „Drezno, Lipsk  Saksonia”, Pascal 2018; www.goerlitz-miasto.pl, https://www.villagreta.pl/goerlitz-zgorzelec/

autor: Urocznica, zdjęcia: archiwum prywatne (wrzesień 2020)