Serce jest symbolem miłości, namiętności oraz silnego uczucia. To też znak pasji, emocji, troski i współczucia. Kojarzy się również z życiem oraz dobrocią. Ale to nie wszystko! To motyw o wielu znaczeniach. Co więcej, symbol serca otacza nas każdego dnia. Znajdziemy go w tradycji, sztuce, kulturze, mediach… To popularny znak walentynek czy motyw z przedmiotów codziennego użytku. Warto przyjrzeć mu się bliżej.
Co oznacza symbol serca? Skąd się wziął ten znak? To ponadczasowy i wszechstronny motyw. Kryje w sobie wiele ciekawostek, które tylko czekają na odkrycie… Serce to bowiem jeden z najpotężniejszych, najbardziej rozpoznawanych symboli na świecie!
Wizerunek serca
Najpopularniejszy wizerunek serca to dwa symetryczne łuki, które zbiegają się w spiczasty koniuszek. Skąd się wzięło to wyobrażenie? Pochodzenie symbolu serca jest niejasne. Od wieków budzi wiele pytań.
Według niektórych podobieństwo do organu ludzkiego jest niewyraźne. Symbolika serca wiąże się jednak z jego anatomiczną funkcją. Ten organ to nasza życiodajna „pompa”. Ale to nie wszystko…
Niektórzy ten kształt wiążą z intymnymi częściami kobiecego ciała. Inni z rośliną o nazwie sylfion, która była niezwykle popularna w starożytności. Jej owoce miały kształt serca. Przypisywano tej roślinie liczne właściwości… Jeszcze inni popularny wizerunek serca kojarzą z liściem bluszczu, łączonym z Dionizosem, greckim bogiem wina i pasji.
Znaczenie serca
Symbol serca od wieków wykorzystywano na różne sposoby. Zawsze miał wiele znaczeń. Warto znać choć kilka z nich…
Serce dla starożytnych było istotą człowieczeństwa. Dawni filozofowie, w tym Arystoteles, uważali je za siedzibę myśli, rozumu i uczuć. Pliniusz twierdził, że ten organ uosabia fizyczną siłę życia. Pełnił też ważną rolę w mitologii. Wedle niektórych wierzeń bogowie zaczynali akt stworzenia od swojego serca. To nie wszystko… W starożytnym Egipcie dobre serce było przepustką do szczęśliwego życia wiecznego.
W tekstach religijnych od wieków temu organowi przypisuje się znaczenie mistyczne. Dawniej wierzono, że serce ma boskie, duchowe właściwości. „Z całą pilnością strzeż swego serca, bo życie ma tam swoje źródło”: to słowa z Biblii.
W wielu kulturach serce jest synonimem nie tylko miłości, ale też sumienia, prawdy czy miłosierdzia. Ten symbol łączy myśli i uczucia. „Serce ma swoje racje, których rozum nie zna”: twierdził filozof, literat i intelektualista Blaise Pascal.
Motyw serca
Motyw serca jest wyjątkowy. To temat o wielu obliczach. Symbol serca rozpowszechnił się dzięki sztuce i literaturze. Przez wielki ukazywano jego różne odsłony.
Serce przebite strzałą to częsty motyw kultury popularnej. Co ciekawe pochodzi z dawnej sztuki religijnej! W średniowieczu serce służyło mówieniu o miłości niebiańskiej, ale też ziemskiej. Znana jest z tamtego okresu np. „Księga zakochanego serca”. To alegoryczny romans, poświęcony miłości dworskiej.
Motyw serca jest bardzo ważny także w renesansowej literaturze włoskiej. Pisali o nim np. Dante Alighieri i Francesco Petrarka. Serce fascynowało również Leonarda da Vinci. W baroku ten motyw był bardzo ważny w poezji. W polskiej literaturze nawiązywali do niego np. Daniel Naborowski i Jan Andrzej Morsztyn.
Motyw serca był też niezwykle popularny w okresie preromantyzmu oraz romantyzmu! Znaleźć go można w utworze „Cierpienia młodego Wertera” autorstwa Johanna Wolfganga Goethego. „Miej serce i patrzaj w serce” to z kolei hasło z ballad Adama Mickiewicza. „Wszystko, co wielkie, jest wielkie przez serce!”: uważał natomiast Cyprian Kamil Norwid.
Symbol serca pojawia się też w tradycyjnej kulturze ludowej. To popularny znak w folklorze. I nie tylko! Pojawia się w bajkach (np. u Andersena), piosenkach (np. „Byłaś serca biciem”, „Serce w plecaku”, „Uciekaj moje serce”) i filmach (np. „Serce, Serduszko”).
Serce zajmuje też wiele miejsca w naszym języku. Można je znaleźć np. w popularnych frazeologizmach. Mówmy np. „złamane serce”, „nie mieć serca”, „gołębie serce”, „serce nie sługa”, „serce na dłoni”, „kieruj się sercem”, „serce jak dzwon”… Pojawia się też w przysłowiach, np. „Co z oczu, to z serca”, „Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal”.
Znak serca
Podobno wpływ na popularność motywu miały m.in. karty do gry oraz kartki na walentynki. „Dobrze widzi się tylko sercem, najważniejsze jest niewidoczne dla oczu”: te słynne słowa zapisał z kolei Antoine de Saint-Exupéry w książce „Mały Książę” (1943 r.).
Wielką karierę serce zrobiło dzięki pomysłowi grafika Miltona Glasera, który przerobił slogan „I love New York”. Zamiast słowa „love” wstawił w to miejsce serduszko. Symbol odniósł ogromny sukces. Współcześnie po motyw serca sięga np. malarz oraz rzeźbiarz Jeff Koons i brytyjski artysta street artu Banksy.
Symbol serca jest też bardzo popularny w internetowej przestrzeni. Emotikony stały się nieodłącznym elementem naszej komunikacji w wirtualnym świecie. Serduszko jest jednym z najpopularniejszych! Mamy kilka rodzajów graficznych tego znaku i to w różnych kolorach.
Symbol ten jest jednym z najbardziej popularnych motywów we współczesnej kulturze. Używamy go bardzo często. To znak fascynujący. Można jeszcze wiele o nim napisać. To tylko pobieżny przegląd tematu i zaledwie garść ciekawostek o tym wątku. Warto samodzielnie zainteresować się owym zagadnieniem. Serce to skarb, który kryje wiele tajemnic…
Na koniec należy też dodać, że Światowy Dzień Serca przypada 29 września. „A jeśli serce jest tylko mięśniem, cóż po urodzie wszechrzeczy”: to słowa poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, które warto zapamiętać.
PS Czy często sięgacie po symbol i motyw serca? Dajcie znać w komentarzach! <3
autor: Urocznica, źródła: m.in. wikipedia.org, polityka.pl, aleklasa.pl, przekroj.pl, zdjęcia: Pexels
Widziałam nieraz, rysunek serca jako organu wewnętrznego i to prawda, że wygląda on inaczej, niż ten który kojarzy się ludziom z miłością.
Sama średnio lubię ten motyw- jestem totalną aromantyczką.
Pozdrawiam
A widzisz… 🙂
Wiele ciekawych informacji. Tak, jak napisałaś, to symbol znany na całym świecie. Jest ciepły i zawsze kojarzy się jednoznacznie 🙂
To fakt. 🙂
Bardzo ciekawy materiał 🙂 poszerzyłaś mi wiedze w tym temacie
Super. 🙂
Nigdy aż tak się w ten temat nie zagłębiałam 🙂
A to bardzo ciekawe… 😉
No tak serduszko nie jedno ma znaczenie:)
O tak! 🙂
ja bardzo często rysuję serduszka, dla córek czy dla męża. Jednego roku na plaży narysowałam stopą serce na piasku z inicjałami męża i zrobiłam zdjęcie, do dzisiaj mamy to zdjęcie. I bardzo lubię wykrawacze do ciastek w tym kształcie.
Super, też lubię motyw serca. 🙂
Ciekawy wpis. Jeśli chodzi o mnie to bardzo często sięgam po symbol serca. Uwielbiam go! Można okazać dzięki niemu pozytywne emocje 🙂
Też lubię ten symbol. 🙂
Uwielbiam motyw serduszka. Kupiłam sobie ostatnio biały kubek z różowymi, czerwonymi i fioletowymi serduszkami.
Pozdrawiam i zapraszam do obejrzenia mojego nowego obrazu!^^
O, super. 🙂
Ja wczoraj ;naserduszkowałam; się za wszystkie czasy. Musiałam ozdobić kącik w bibliotece, więc na razie serduszek mam dość 😉
O, to musi być ładnie w tej bibliotece. 🙂