„Szczedryk”, czyli kolęda która zainspirowała „Carol of the Bells”

„Carol of the Bells” to kolęda słynna na całym świecie. W ciekawych wersjach można ją usłyszeć m.in. w filmie „Kevin sam w domu” czy na najbardziej prestiżowych salach koncertowych globu – w tym w Carnegie Hall w Nowym Jorku. Nie każdy zna jednak pierwowzór oraz historię tej pięknej pieśni. Czas poznać „Szczedryk”. To utwór, którego nie może zabraknąć w te Święta!

Większość z nas zna „Carol of the Bells”. Nie każdy jest jednak świadom historii, jaka kryje się za tą kolędą. W jej tle można usłyszeć „Szczedryk”.

Pixabay

Spod strzechy na salony

„Carol of the Bells” to utwór z początku XX wieku. Źródeł kolędy można szukać na Ukrainie. W pieśni „Szczedryk”. To dzieło wybitnego kompozytora, folklorysty, dyrygenta i pedagoga – Mykoły Łeontowycza. Tworzył on oryginalne kompozycje chóralne na podstawie ludowych melodii. Był przedstawicielem ruchu ukraińskiego odrodzenia. Zginął tragicznie… a ta pieśń była dziełem jego życia.

„Szczedryk” to utwór, który został po raz pierwszy zaprezentowany przed zachodnią publicznością w 1922 roku w Carnegie Hall. Celem wydarzenia było nie tylko pokazanie pięknego utworu, ale też zwrócenie uwagi na ukraińskie idee niepodległościowe. Nowojorska sala koncertowa, jedna z najbardziej prestiżowych na świecie, przyjęła pieśń bardzo dobrze!

Kompozycja zyskała sławę w Stanach Zjednoczonych. W 1936 roku Peter J. Wilhousky napisał do melodii Łeontowycza angielskie słowa, dzięki czemu stała się ona popularną w USA kolędą pod nazwą „Carol of the Bells”.

Przyleciała jaskółeczka…

Warto pamiętać, że za tą piękną, melodyjną pieśnią bożonarodzeniową stoi „Szczedryk”. Kompozycja, dla której inspiracją były ukraińskie zimowe pieśni obrzędowe. Szczedriwki. Ich nazwa pochodzi od Szczodrego Wieczoru. Te ludowe utwory śpiewano w okresie noworocznym.

Owe pieśni zawierały życzenia urodzaju, zdrowia i dostatku. Pełniły funkcję magiczną. Uważano je za rodzaj dobrego zaklęcia. Wierzono, że to, co zostanie w nich wyśpiewane, z pewnością spełni się w następnym roku! Wiązały się ze znaną i u nas tradycją odwiedzania domów ze śpiewem.

I „Szczedryk” do tego się odwołuje. A pierwsze słowa w transkrypcji w brzmią: „Szczedrik szczedrik, szczedriwoczka, pryłetiła łastiwoczka”. W polskim tłumaczeniu: „Szczedryk, szczedryk, szczedryweczka, przyleciała jaskółeczka”.

Dobry znak

Jaskółka to dobry znak w wielu kulturach i tradycjach. Symbol światła, szczęścia, miłości, wolności, odrodzenia, radości, pogody ducha, nadziei. Znaczący motyw. Uosobienie dobrych nowin. Pojawia się w sztuce i kulturze. Można ją znaleźć w wielkiej literaturze,  m.in. u Owidiusza, Szekspira, Słowackiego.

Warto wypatrywać jaskółek, bo przynoszą to, co dobre… „Szczedryk” niedawno znów został wykonany w Carnegie Hall. Po 100 latach od pierwszego zaprezentowania tej kompozycji na scenie. Pieśń przypomniała o kulturze i tożsamości kraju, z którego pochodzi.

„Carol of the Bells” to zaś symbol Bożego Narodzenia na całym świecie. Świadectwo magii świąt. Warto posłuchać tej kolędy w tym roku, a najlepiej sięgnąć po słowiańską inspirację pieśni! Powstało wiele wersji oraz interpretacji utworu „Szczedryk” – więc na pewno każdy znajdzie coś dla siebie.

Pixabay

PS Znaliście pierwowzór „Carol of the Bells”? Czy to dla Was zaskoczenie? Znam tę pieśń od lat i wraz z nią, życzę Wam w tym wyjątkowym okresie wszystkiego, co dobre! Przede wszystkim: pokoju, nadziei i ciepła w sercach.

autor: Urocznica, źródła: polskieradio.pl, wikipedia.org, ossolineum.pl, wprostukraine.eu, muzyka.dziennik.pl, zdjęcia: Pixabay

Ukraina w romantyzmie polskim, czyli step, kozak i wolność